Trước dấu hiệu bất thường trong công tác quản lý đất đai tại phường Minh Nông, TP Việt Trì, UBND tỉnh Phú Thọ đã chỉ đạo thanh tra và chỉ ra nhiều sai phạm. Ảnh: ND

Hàng loạt sai phạm đã được chỉ ra

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Phú Thọ tại Văn bản số 2891 ngày 31/7/2023 về việc quản lý, sử dụng đất công ích, đất bãi bồi sông Hồng tại phường Minh Nông, TP Việt Trì; Thanh tra Sở TNMT đã chỉ ra các sai phạm, tồn tại.

Đối với hệ thống hồ sơ địa chính và sổ sách theo dõi quản lý đất công ích, đất bãi bồi: UBND phường Minh Nông chưa theo dõi đầy đủ và chỉnh lý biến động, dẫn đến việc thống kê đất công ích chưa chính xác, việc quản lý thiếu chặt chẽ.

Trên cơ sở rà soát và báo cáo của UBND phường cho thấy diện tích đất công ích đang quản lý vượt quá 5% (khoảng 13%) tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, không đúng quy định tại Khoản 1, Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.

Quá trình quản lý còn để các hộ dân lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, mặc dù một số trường hợp UBND phường Minh Nông đã kiểm tra, rà soát nhưng chưa có biện pháp xử lý dứt điểm để ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Một số trường hợp đã thanh lý hợp đồng hoặc hết hạn hợp đồng, nhưng các hộ dân vẫn còn tiếp tục sử dụng. Còn tình trạng đất thuộc địa giới phường Minh Nông quản lý nhưng các hộ dân ở nơi khác và phường khác cho thuê đất (phường Gia Cẩm).

Quá trình thực hiện hợp đồng thuê đất công ích, có một số vị trí thuê đất đã bị ngập úng, canh tác kém hiệu quả, nhưng UBND phường Minh Nông chưa rà soát để điều chính hợp đồng cho phù hợp, chưa có biện pháp kiên quyết dẫn đến các hộ còn trì hoãn nộp tiền thuê đất.

Một số trường hợp đã thanh lý hợp đồng, nhưng vẫn có tình trạng thu tiền thuê đất (thực tế các hộ vẫn đang sử dụng).

Việc cho thuê đất của các hộ dân không thông qua hình thức đấu giá theo quy định tại Khoản 3, Điều 132, Luật Đất đai 2013. Đơn giá thuê đất do UBND phường và Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Minh Nông cho các hộ gia đình, cá nhân thuê không có cơ sở (tự thu theo phương án thỏa thuận hoặc sản lượng thu hoạch).

UBND phường Minh Nông trực tiếp ký hợp đồng thuê đất bãi bồi cho hộ ông Tạ Phúc Thắm (khu Đoàn Kết, phường Minh Nông) là trái thẩm quyền. Đối với đất bãi bồi UBND cấp xã chỉ được phép quản lý theo đúng quy định tại Khoản 2, Điều 141, Luật Đất đai 2013, không thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã cho hộ gia đình thuê đất theo quy định tại Điều 4, Điều 5 Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT ngày 27/01/2015 của Bộ TNMT quy định chi tiết một số điều Nghị định số 43/2014/NĐ-CP và Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, Điều 59 Luật Đất đai năm 2013.

Đối với đất do HTX trực tiếp cho thuê: Việc HTX ký hợp đồng cho hộ gia đình, cá nhân thuê không đúng thẩm quyền theo quy định tại Khoản 3, Điều 59 và Khoản 4, Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.

Các căn cứ và thông tin thể hiện trên hợp đồng không đúng, đầy đủ, thiếu chặt chẽ; HTX tự ý chuyển mục đích sử dụng đất để cho các hộ gia đình, cá nhân thuê, vi phạm nguyên tắc sử dụng đất quy định tại Điều 6, Luật Đất đai năm 2013; có trường hợp cho thuê quá thời hạn 5 năm, vi phạm Khoản 5, Điều 126, Luật Đất đai năm 2013.

Trong 35 hợp đồng thuê đất giữa HTX và các hộ dân có 31 hợp đồng đã hết hạn, nhưng chưa thanh lý hợp đồng và các hộ vẫn đang sử dụng.

HTX Nông nghiệp Minh Nông sử dụng toàn bộ tiền cho thuê đất công ích để chỉ tiêu tại đơn vị, không nộp ngân sách Nhhà nước là không đúng quy định tại Khoản 3, Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.

Sở TNMT tỉnh Phú Thọ yêu cầu UBND phường Minh Nông nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với công tác quản lý đất công ích, đất bãi bồi.

Yêu cầu thực hiện quản lý theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013; Chỉ thị số 07/CT-UBND ngày 17/7/2013 về tăng cường quản lý quỹ đất nông nhiệp sử dụng vào mục đích công ích trên địa bàn tỉnh; Văn bản số 2147/UBND- NNTN ngày 13/6/2023 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc quản lý, sử dụng đất công ích trên địa bản tinh và các văn bản có liên quan.

Khắc phục ngay các tồn tại trong công tác quản lý quỹ đất công ích và đất bãi bồi, cụ thể: Trên cơ sở kết quả đo đạc bản đồ địa chính phường Minh Nông theo Quyết định số 1672/QĐ-UBND ngày 09/5/2022 của UBND TP Việt Trì về việc phê duyệt thiết kế kỹ thuật - dự toán đo đạc bản đồ địa chính, lập hồ sơ địa chính trên địa bàn phường và hồ sơ, tài liệu có liên quan thực hiện rà soát, chỉnh lý biển động, thống kê, lập sổ sách theo dõi toàn bộ quỹ đất công ích, đất bãi bồi trên địa bản phường (đảm bảo không để quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản phục vụ nhu cầu công ích của địa phương).

Báo cáo đối với quỹ đất công ích vượt quá 5% để có phương án sử dụng đất theo quy định tại khoản 1, Điều 132, Luật Đất đai năm 2013.

Đối với diện tích đất manh mún, nhỏ lẻ nằm chung trong thửa đất đã giao cho các hộ gia đình, cá nhân thì tiến hành ký hợp đồng thuê đất với chủ hộ đó (không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất). Yêu cầu các hộ dân đã thanh lý hợp đồng, thực hiện thu dọn và trả đất cho UBND phường.

Thực hiện việc quản lý đất theo đúng quy định của Luật Đất đai và chỉ đạo của UBND tỉnh Phú Thọ tại Văn bản số 2147/UBND-NNTN ngày 13/6/2023; thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất đối với diện tích đất công ích chưa giao, chưa cho thuê theo trình tự quy định tại Quyết định số 02/2019/QĐ-UBND ngày 27/02/2019 của UBND tỉnh quy định đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.

Tăng cường kiểm tra việc sử dụng đất trên địa bàn phường, xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền xử lý, đảm bảo tính nghiêm minh và thực thi pháp luật (đối với các hành vi tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, lấn chiếm đất; không nộp tiền thuê đất,..).

Kiểm tra, rà soát và xử lý dứt điểm các hành vi tự ý trồng cây, làm lán trại trên khu vực đất bãi bồi; thực hiện thống kê đầy đủ và quản lý theo đúng quy định.

Thanh lý hợp đồng thuê đất của ông Phan Xuân Thiện và ông Phan Sinh Hậu (do hợp đồng đã hết hạn); hợp đồng thuê đất của ông Tạ Phúc Thắm (đất bãi bồi do việc cho thuê trái thẩm quyền), yêu cầu HTX Nông nghiệp Minh Nông thanh lý ngay các hợp đồng thuê đất của 35 hộ dân, bàn giao đất cho UBND phường Minh Nông quản lý.

Đề nghị chuyển hồ sơ sang Công an tỉnh để điều tra làm rõ

Trên cơ sở kết quả thanh tra, để thực hiện tốt các quy định của pháp luật về đất đai, Thanh tra Sở báo cáo và đề nghị Giám đốc Sở TNMTkiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ giao Công an tỉnh kiểm tra làm rõ vi phạm nguồn thu, chi từ đất công ích (xử lý đối với HTX Nông nghiệp Minh Nông trong việc thu tiền thuê đất công ích, nhưng không nộp ngân sách nhà nước và tự chi toàn bộ số tiền thu được không đúng quy định).

Chỉ đạo UBND các huyện, thành, thị tập trung thực hiện ra soát toàn bộ quỹ đất công ích, đất bãi bồi và nghiêm túc chấp hành quy định của Luật Đất đai, Văn bản số 2147/UBND-NNTN ngày 13/6/2023 của UBND tỉnh về việc quản lý, sử dụng đất công ích trên địa bàn tỉnh và các văn bản có liên quan.

UBND TP Việt Trì chỉ đạo các phòng chuyên môn hướng dẫn UBND các xã, phường (nói chung) và phường Minh Nông (nói riêng) rà soát, thống kê lại quỹ đất công ích (cụ thể từng thừa đất, loại đất, diện tích, hiện trạng đang sử dụng...).

Thường xuyên thực hiện chỉnh lý biến động đất đai theo quy định để đảm bảo thông tin chính xác, làm cơ sở quản lý đất đai trên địa bàn.

Hướng dẫn UBND cấp xã thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Quyết định số 02/2019/QĐ-UBND ngày 27/02/2019 của UBND tỉnh; hướng dẫn việc thu, chi nguồn thu từ việc cho thuê đất theo quy định.

Tăng cường kiểm tra, thanh tra việc quản lý, sử dụng đất trên địa bàn các xã, phường; yêu cầu UBND cấp xã xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm trong quá trình sử dụng đất hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền xử lý (nếu vượt thẩm quyền).

Chỉ đạo UBND phường Minh Nông và UBND phường Gia Cẩm báo cáo cụ thể việc sử dụng đất tại các thửa đất do UBND phường Gia Cẩm đang cho thuê để làm xưởng sửa chữa ô tô và trồng hoa lan thuộc địa giới phường Minh Nông, xử lý dứt điểm để bàn giao đất cho UBND phường Minh Nông quản lý.