Vi phạm trong quản lý tại VEAM dẫn đến thất thoát tài sản Nhà nước. Ảnh: CTV

Trong số này có các bị can: Trần Ngọc Hà, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc VEAM; Lâm Chí Quang, nguyên Tổng Giám đốc VEAM.

Vũ Quang Tâm và Vũ Từ Công, cùng là cựu Phó Tổng Giám đốc VEAM; Đào Quốc Việt, cựu Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại VEAM; Trần Quang Tiến, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đại Nam, cùng bị đề nghị truy tố về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", theo Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.

Ngoài ra, 11 bị can còn lại trong vụ án bị truy tố về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, theo Điều 285 Bộ luật Hình sự 1999. Trong số này có Ngô Văn Tuyển, nguyên thành viên HĐQT VEAM; Bùi Quốc Việt, nguyên Trưởng phòng Thị trường kinh doanh VEAM; Ngô Văn Thịu, nguyên Trưởng phòng Thị trường kinh doanh VEAM; Nguyễn Thị Thu Hương, nguyên Phó Giám đốc kiêm Kế toán trưởng Vetranco; Trần Thanh Thủy, Trưởng phòng Tài chính kế toán Vetranco; Nguyễn Minh Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Bách Việt; Lương Xuân Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần Thép Minh Quang và 4 người khác nguyên là lãnh đạo, nhân viên tại VEAM.

Các lãnh đạo của VEAM qua các thời kỳ bị đề nghị truy tố. Ảnh: CSĐT

Theo kết luận điều tra, VEAM là doanh nghiệp hoạt động theo mô hình tổng công ty Nhà nước.

Năm 2010, VEAM chuyển sang hình thức công ty mẹ - con theo quyết định của Bộ Công thương, với 25 công ty con và đơn vị thành viên.

Năm 2017, VEAM hoạt động theo mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ 13.288 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước chiếm hơn 88%. Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại (VETRANCO) là công ty con của VEAM.

Trong giai đoạn 2011 - 2014, ông Trần Ngọc Hà giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT, từ 2015 - 2019 giữ chức vụ Tổng Giám đốc VEAM là người giữ vai trò chính, quyết định các công việc điều hành của VEAM.

Tuy nhiên, bị can Trần Ngọc Hà đã thực hiện không đúng các quyền và nghĩa vụ được giao, buông lỏng quản lý, quyết định những chủ trương, chiến lược hoạt động của VEAM không đúng các quy định pháp luật gây thất thoát tài sản Nhà nước.

Từ năm 2007 đến 2013, Tổng Giám đốc VEAM qua các thời kỳ đã có 7 lần bảo lãnh cho VETRANCO vay tiền tại các ngân hàng, ký hợp đồng thương mại và cho VETRANCO vay tiền theo hạn mức trái quy định để ký các hợp đồng kinh doanh mua bán hàng hóa. Từ đó VETRANCO mang hồ sơ đi vay tiền tại các ngân hàng.

Theo kết luận điều tra, tổng giá trị bảo lãnh được tính tại các văn bản là 193 tỷ đồng. Việc bảo lãnh cho công ty con vay ngân hàng trái quy định của VEAM đã gây thiệt hại hơn 75 tỉ đồng.

Bị can Trần Ngọc Hà với tư cách là Chủ tịch HĐQT buộc phải biết về việc VEAM bảo lãnh cho VETRANCO vay ngân hàng trái quy định. Tuy nhiên, bị can Hà vẫn để 2 thuộc cấp là Lâm Chí Quang và Vũ Từ Công thực hiện hành hành vi sai phạm, gây thiệt hại nghiêm trọng.

Các bị cáo nguyên là lãnh đạo của VEAM còn bị cáo buộc phê duyệt dự án đầu tư sản xuất máy kéo 4 bánh hạng trung và ký một số hợp đồng khác có nhiều sai phạm gây thất thoát hơn 56 tỉ đồng; quyết định chủ trương đầu tư số tiền 400.000 USD để phát triển sản phẩm mới không đúng quy định pháp luật, gây thiệt hại gần 10 tỉ đồng…

Vụ án này được Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố điều tra từ tháng 8/2019, đến nay đã 2 lần điều tra bổ sung. Quá trình bổ sung điều tra, C03 Bộ Công an vẫn giữ nguyên quan điểm đề nghị truy tố các cựu lãnh đạo chủ chốt của VEAM, đồng thời làm rõ thêm trách nhiệm của nhiều bị can liên quan.

Được biết, VEAM là công ty trực thuộc Bộ Công thương, được thành lập ngày 12/5/1990, với mục tiêu trọng tâm là phát triển ngành Cơ khí Việt Nam. Mặc dù nhiều sản phẩm VEAM sản xuất không có tính cạnh tranh, song VEAM vẫn có hàng ngàn tỷ đồng lợi nhuận mỗi năm nhờ các liên doanh Toyota Việt Nam; Honda Việt Nam; và Ford Việt Nam.

Tuy nhiên, trong một số cuộc thanh tra của Bộ Công thương cho thấy quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của VEAM có rất nhiều vấn đề, gây thất thoát, lãng phí. Bộ Công thương đã chuyển hồ sơ 4 vụ có dấu hiệu sai phạm về quản lý kinh tế sang Bộ Công an để điều tra, xử lý.