(Thanh tra) - Hơn 23.400 vụ vi phạm bị triệt phá, thu nộp ngân sách gần 372 tỷ đồng là những con số "biết nói" tập trung vào các hành vi buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ và vi phạm trên môi trường thương mại điện tử (TMĐT).
Trước tình trạng hàng giả ngày càng tinh vi, năm 2026 được dự báo sẽ là giai đoạn siết chặt pháp lý, công nghệ để bảo vệ người tiêu dùng (NTD).
Báo cáo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho thấy, năm 2025 cả nước đã kiểm tra 27.540 vụ, phát hiện và xử lý 23.402 vụ vi phạm, tổng trị giá hàng hóa vi phạm gần 290 tỷ đồng, giảm 31,76% so với cùng kỳ năm 2024.
Các hành vi vi phạm chủ yếu tập trung vào kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ; hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; vi phạm quy định về giá, điều kiện kinh doanh và an toàn thực phẩm. Danh mục hàng hóa vi phạm trải rộng từ thực phẩm đông lạnh, bánh kẹo, rượu bia, thuốc lá, mỹ phẩm, quần áo, giày dép đến vật tư nông nghiệp, hàng điện tử và phụ kiện.
Dịp cuối năm, khi nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới có xu hướng gia tăng. Thực tế tại Hà Nội cho thấy, trong tháng 11/2025, các lực lượng thuộc Ban Chỉ đạo 389 đã kiểm tra, phát hiện 2.498 vụ vi phạm, xử lý 2.447 vụ.
Trong số này có gần 250 vụ hàng cấm, hàng nhập lậu, gần 200 vụ hàng giả và 2.015 vụ gian lận thương mại, với tổng số tiền thu nộp ngân sách trên 330 tỷ đồng. Riêng lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội đã kiểm tra, xử lý 502 vụ, chuyển cơ quan điều tra 2 vụ, tổng số tiền xử phạt, truy thu và lãi nộp lên tới 6,487 tỷ đồng.
Nhiều vụ việc lớn, điển hình đã được lực lượng QLTT phát hiện và xử lý như thu giữ hàng chục nghìn sản phẩm quần áo giả mạo nhãn hiệu tại Hà Nội, hơn 123.000 kg nguyên liệu thuốc lá nhập lậu tại Cao Bằng, các đợt kiểm tra diện rộng tại khu kinh doanh thời trang Sài Gòn Square, cùng nhiều vụ vi phạm liên quan đến thực phẩm đông lạnh, đường cát, kẹo và hàng hóa không rõ nguồn gốc tại các địa phương.
Đáng chú ý, vi phạm trên môi trường TMĐT tiếp tục gia tăng, với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Nhiều đối tượng lợi dụng hình thức livestream bán hàng, quảng cáo thổi phồng, gắn mác hàng xách tay, đặc sản vùng miền, nhà làm, sạch 100% hoặc sử dụng KOL, KOC để tạo lòng tin, trong khi chất lượng hàng hóa không được bảo đảm, hồ sơ pháp lý thiếu hoặc bị làm giả.
Với các thủ đoạn quảng cáo thổi phồng, gắn mác “hàng xách tay”, “đặc sản vùng miền”, “nhà làm”, “sạch 100%” hoặc sử dụng KOL/KOC để tạo lòng tin. Một số gian hàng còn đăng tải thông tin sai sự thật, sử dụng giấy tờ, bản công bố chất lượng đã hết hạn, bị chỉnh sửa hoặc của thương nhân khác nhằm lừa dối NTD.
Trước thực trạng này, lực lượng QLTT đã tăng cường kiểm tra kho hàng, cơ sở chế biến, điểm tập kết, đồng thời giám sát hoạt động quảng cáo, rao bán trực tuyến; phối hợp với Công an, Hải quan, Y tế và các nền tảng thương mại điện tử để truy xuất, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm. Lực lượng QLTT cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cảnh báo NTD được đẩy mạnh theo hướng trực quan, dễ nhận diện hành vi gian lận.
Song hành với hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm, trong năm 2025, lực lượng QLTT tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật và tăng cường bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ. Việc phối hợp với các lực lượng chức năng và triển khai nhiệm vụ hoàn thiện chính sách pháp luật về tổ chức, hoạt động của lực lượng cũng được chú trọng.
Tuy nhiên, theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, công tác QLTT vẫn còn một số hạn chế. Quá trình chuyển đổi cơ cấu tổ chức tại một số đơn vị chưa kịp thời hoàn thiện về nhân sự, chức danh và điều kiện hoạt động, dẫn đến những thời điểm công tác quản lý địa bàn thiếu tính ổn định.
Đồng thời, tỉ lệ xử phạt vi phạm hành chính đối với vi phạm trên môi trường TMĐT hiện vẫn thấp hơn nhiều so với thực tế phát sinh, chưa đáp ứng yêu cầu quản lý trong bối cảnh vi phạm ngày càng gia tăng.
Bước sang năm 2026, lực lượng QLTT xác định trọng tâm là siết chặt kiểm soát thị trường số, hoàn thiện khung pháp lý để bảo vệ quyền lợi NTD và giữ vững ổn định kinh tế trong nước.
