(Thanh tra) - Theo khuyến cáo của ngành Y tế, I-ốt là vi chất rất cần thiết cho việc tổng hợp các hormon của tuyến giáp. Thiếu i-ốt sẽ phát sinh nhiều bệnh tật và các rối loạn chuyển hóa khác. Cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp được i-ốt nên cần bổ sung i-ốt bằng nguồn thực phẩm trong bữa ăn hằng ngày.
I-ốt rất cần cho hoạt động của tuyến giáp, do vậy ngay từ giai đoạn đầu của bào thai, cơ thể thai nhi hoàn toàn chịu ảnh hưởng đến việc hấp thu i-ốt của bà mẹ. Khi thiếu i-ốt cơ thể sẽ phát sinh nhiều bệnh tật và các rối loạn chuyển hóa khác. Thiếu i-ốt ở thai phụ dễ dẫn đến sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Thiếu i-ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra dễ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác.
Ngoài ra, ở trẻ em, thiếu i-ốt sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng, nghễnh ngãng... bướu cổ và đần độn là hai biểu hiện hay gặp nhất liên quan đến thiếu i-ốt.
Trong bữa ăn hằng ngày cần tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu i-ốt như các loại trái cây tươi, thịt và sữa. Đặc biệt là hải sản: Tôm, cua, cá, ghẹ, rong biển, tảo biển. Hay các loại rau xanh đậm, rau dền, mồng tơi, rau cần, cải xoong, rau chân vịt… cũng là nguồn thực phẩm giàu i-ốt.
Để phòng ngừa nguy cơ bệnh tật do thiếu i-ốt, chúng ta nên sử dụng muối i-ốt thay cho muối thường trong ăn uống và chế biến thức ăn hàng ngày. Cách sử dụng muối i-ốt cũng giống như muối thường, có thể dùng ướp thịt, cá, muối dưa cà, nêm thức ăn đang nấu trên bếp như bình thường...
Nhận biết rõ sự cần thiết của việc bổ sung i-ốt là rất cần thiết đối với cơ thể của chúng ta và để hỗ trợ người dân tại các vùng còn nhiều khó khăn về nguồn thực phẩm tươi, thực phẩm giàu i-ốt trên địa bàn tỉnh Gia Lai, những năm qua từ nguồn ngân sách của Chính phủ, trên 600 ngàn hộ dân thuộc hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Gia Lai thường xuyên được cấp muối i-ốt sạch để sử dụng trong mỗi bữa ăn giúp ngăn ngừa hiệu quả bệnh bứu cổ và các chứng bệnh chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng, nghễnh ngãng ở trẻ trong cộng đồng vùng dân tộc thiểu số (DTTS), nơi còn nhiều khó khăn về giao thông và kinh tế.
Tuy vậy, chính sách hỗ trợ muối i-ốt sạch đến các hộ nghèo tại tỉnh Gia Lai ngừng triển khai từ năm 2020 đến nay. Nguyên nhân được cơ quan chuyên môn xác định: Do tình hình dịch COVID-19, các nguồn lực tập trung để phòng, chống dịch. Người dân tự mua muối có i-ốt để dùng đến khi có chính sách mới.
Sau 4 năm ngừng triển khai chính sách hỗ trợ, nhiều hộ dân tự mua muối để sử dụng, tuy nhiên ở một số nơi, nguồn muối i-ốt không đảm bảo chất lượng; có hộ không có tiền nên chỉ mua, sử dụng muối thông thường. Người dân ở vùng xa, nơi còn nhiều khó khăn rất mong tỉnh Gia Lai sớm kiến nghị, hỗ trợ nguồn muối i-ốt sạch trở lại để sử dụng, ngăn ngừa các bệnh do thiếu i-ốt gây ra, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em.
Trước nhu cầu được sử dụng muối i-ốt sạch của nhiều hộ dân vùng khó trong tỉnh, tại Kỳ họp thứ Tám (chuyên đề), Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã đưa ra thảo luận đối với Nghị quyết về việc phân bổ vốn sự nghiệp thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi năm 2022.
Theo đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai chỉ đạo Ban Dân tộc tỉnh tổ chức thực hiện Nghị quyết số 17/2022/NQ-HĐND ngày 15/4/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh về Quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ nguồn ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Các sở, ngành liên quan rà soát, đánh giá ảnh hưởng sức khỏe do thiếu muối i-ốt gây ra trong vùng đồng bào DTTS, đề xuất bố trí kinh phí để cấp muối i-ốt cho đối tượng được thụ hưởng theo quy định cho những năm tiếp theo giai đoạn 2021- 2025.
Theo ghi nhận mới đây, tại khu vực xã biên giới của tỉnh Gia Lai, trong số đông các học sinh ở cấp tiểu học khám sức khỏe trong năm học 2022-2023 được các bác sĩ chuyên khoa xác định có rất nhiều trẻ bị sâu răng, tật về cột sống, suy dinh dưỡng thể gầy còm, thấp còi...
Chương trình cấp muối i-ốt sạch cho người dân vùng khó tại tỉnh Gia Lai đến nay vẫn chưa tiếp tục được triển khai. Người dân vùng xa, nơi còn thiếu nguồn thực phẩm tươi sống và khó khăn về kinh tế vẫn đang từng ngày sử dụng muối không đảm bảo và mong chờ chính sách hỗ trợ muối i-ốt sạch sớm được các cấp quan tâm.
