(Thanh tra) - Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia được thành lập để thúc đẩy phát triển, khai thác, ứng dụng, quản trị dữ liệu quốc gia; là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, được Bộ Công an quản lý.
Ngày 29/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 160/2025/NĐ-CP quy định về Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia (sau đây gọi tắt là Quỹ).
Quỹ được thành lập nhằm hỗ trợ các hoạt động phát triển, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, học máy, điện toán đám mây, chuỗi khối, Internet vạn vật và các công nghệ khác trong xử lý dữ liệu để phục vụ công tác quản lý Nhà nước, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế - xã hội.
Đồng thời, thúc đẩy việc ứng dụng dữ liệu phục vụ chuyển đổi số quốc gia; phát triển mạng lưới chuyên gia, nhà khoa học, các tổ chức khoa học công nghệ, các hiệp hội về dữ liệu trong và ngoài nước.
Mặt khác, đầu tư cho doanh nghiệp, cá nhân hoạt động nghiên cứu các giải pháp về dữ liệu, như: Gia tăng bảo vệ; chuyển giao công nghệ; đổi mới sáng tạo.
Quỹ còn hỗ trợ khen thưởng tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác xây dựng, phát triển, bảo vệ, quản trị, xử lý dữ liệu; hỗ trợ tổ chức, cá nhân cung cấp dữ liệu cho cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội.
Ngoài ra, hỗ trợ tổ chức cung cấp dịch vụ công ích để khắc phục hậu quả, xử lý sự cố về an ninh, an toàn dữ liệu; hỗ trợ các hoạt động phát triển, ứng dụng dữ liệu quan trọng, dữ liệu cốt lõi, dữ liệu liên quan đến quốc phòng, an ninh, đối ngoại; hỗ trợ hoạt động hợp tác quốc tế về dữ liệu.
Theo quy định của Nghị định số 160/2025/NĐ-CP, Quỹ hoạt động trên nguyên tắc tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ, viện trợ, đóng góp, ủy thác, tặng cho; cho vay, hỗ trợ, đầu tư. Tuy nhiên, việc này phải đảm bảo công khai, minh bạch, tiết kiệm, tránh lãng phí, đảm bảo an toàn vốn và tuân thủ các quy định pháp luật.
Về ngân sách hoạt động của Quỹ, Nghị định 160 nêu rõ: Ngân sách Nhà nước cấp vốn cho Quỹ là 1.000 tỷ đồng. Căn cứ khả năng cân đối ngân sách, Quỹ được hỗ trợ kinh phí hằng năm để bảo đảm duy trì mức 1.000 tỷ đồng tại thời điểm đầu các năm tài chính.
Các nguồn kinh phí ngoài ngân sách Nhà nước hỗ trợ cho Quỹ, gồm: Thu từ kết quả hoạt dộng của Quỹ (các khoản lãi cho vay, lãi tiền gửi và các khoản thu khác); các khoản tài trợ, viện trợ, đóng góp, tặng cho của các tổ chức, cá nhân; nguồn khác theo quy định pháp luật.
Hoạt động tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ, viện trợ, đóng góp, nhận ủy thác, tặng cho của Quỹ được quy định cụ thể tại Chương III.
Trong đó, phương thức tiếp nhận khoản tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác, tặng cho có thể bằng tiền, hiện vật hoặc hình thức khác.
Bộ trưởng Bộ Công an quyết định phê duyệt việc tài trợ, đóng góp, ủy thác, tặng cho của các tổ chức, cá nhân nước ngoài. Trường hợp không đủ điều kiện tiếp nhận, Bộ Công an thông báo cho bên tài trợ, đóng góp, ủy thác, tặng cho về việc không tiếp nhận.
Văn kiện, hồ sơ khoản tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác, tặng cho phải được thẩm định để làm cơ sở phê duyệt, ký kết và thực hiện. Cụ thể, Bộ Công an giao một đơn vị chức năng trực thuộc chủ trì tổ chức thẩm định khoản tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác, tặng cho đối với trường hợp thẩm quyền phê duyệt của Bộ trưởng Bộ Công an. Còn Quỹ chủ trì tổ chức thẩm định tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác, tặng cho thuộc thẩm quyền phê duyệt của Giám đốc Quỹ.
Nghị định số 160/2025/NĐ-CP cũng quy định cụ thể về việc ủy thác cho vay, gồm: Phương thức ủy thác cho vay; đối tượng và điều kiện vay vốn của Quỹ; lãi suất ủy thác cho vay, phí ủy thác cho vay; mức cho vay, thời hạn cho vay; hồ sơ, trình tự, thủ tục ủy thác cho vay; thỏa thuận ủy thác cho vay; nguyên tắc xử lý rủi ro cho vay.
Đối với hoạt động đầu tư, Nghị định quy định hoạt động đầu tư của Quỹ đối với mỗi dự án có thời hạn không quá 5 năm.
Đáng chú ý, Nghị định nêu rõ: Không góp vốn, đầu tư vào lĩnh vực bất động sản; không được góp vốn, mua cổ phần tại ngân hàng, công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư chứng khoán hoặc công ty đầu tư chứng khoán, trừ những trường hợp đặc biệt theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Không được góp vốn, mua cổ phần, mua toàn bộ doanh nghiệp khác mà người quản lý, người đại diện tại doanh nghiệp đó có quan hệ gia đình theo quy định tại Luật Doanh nghiệp với Giám đốc, Phó Giám đốc, Kế toán trưởng của Quỹ.
Không được góp vốn cùng công ty con để thành lập công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc thực hiện hợp đồng hợp tác kinh doanh.
Đặc biệt, Quỹ không được sử dụng tài sản do Quỹ đang đi thuê hoạt động, đi mượn, nhận giữ hộ, ký gửi để đầu tư ra ngoài Quỹ.
Quỹ thực hiện đầu tư phải phù hợp với mục tiêu hoạt động của Quỹ và chỉ chịu trách nhiệm về khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của Quỹ trong phạm vi số vốn đã đầu tư.
Theo quy định tại Nghị định số 160/2025/NĐ-CP, Quỹ có trách nhiệm xây dựng và vận hành hệ thống giám sát nội bộ bảo đảm hoạt động có hiệu quả, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền quy định tại Nghị định này.
Hệ thống giám sát nội bộ của Quỹ bao gồm các cơ chế, chính sách, quy chế, quy trình, cơ cấu tổ chức, nhân sự của Quỹ được xây dựng phù hợp với quy định tại Nghị định này và được tổ chức thực hiện nhằm kiểm soát, phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro trong hoạt động của Quỹ.
Hằng năm, Quỹ phải báo cáo Bộ Công an về kết quả hoạt động. Bộ Công an tổ chức giám sát thông qua các báo cáo của Quỹ để phát hiện các rủi ro về tài chính, hạn chế trong quản lý của Quỹ, hiệu quả hoạt động của Quỹ và có cảnh báo, giải pháp xử lý kịp thời theo các quy định của pháp luật về giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp Nhà nước.
Nghị định số 160/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.
