Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Ngày 5/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2023.

Lạm phát cơ bản tăng, đầu tư tư nhân chưa có dấu hiệu phục hồi

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho hay, kinh tế vĩ mô tháng 4 và 4 tháng cơ bản ổn định. Thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đã chuyển biến bước đầu, là tín hiệu tích cực tạo đà cho phục hồi thời gian tới.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 4 tháng đầu năm tăng 3,84% so với cùng kỳ 2022, giảm so với quý I (4,18%) và hai tháng đầu năm (4,6%).

Lạm phát cơ bản (CPI sau khi trừ đi giá lương thực, thực phẩm, năng lượng…) tháng 4/2023 tăng 0,13% so với tháng trước, tăng 4,56% so với cùng kỳ năm ngoái.

“Bình quân 4 tháng đầu năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,9%, cao hơn mức CPI bình quân chung (3,84%)”, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 4 tháng đầu năm 2023 giảm 12,22% so với cùng kỳ năm trước, giá gas giảm 6,73% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

Tín dụng tăng trưởng 2,66%; tỷ giá được điều hành linh hoạt. Ngân hàng Nhà nước tiếp tục mua ròng ngoại tệ từ các ngân hàng, bổ sung vào dự trữ ngoại hối Nhà nước. Lũy kế từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã mua gần 4,9 tỷ USD từ các tổ chức tín dụng.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: N.Bắc

Về trái phiếu doanh nghiệp, lượng phát hành 4 tháng đầu năm giảm hơn 67% so với cùng kỳ, đạt 25.700 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đã mua lại 24.300 tỷ đồng trái phiếu trước hạn. Một số doanh nghiệp đã đàm phán với nhà đầu tư để kéo dài kỳ hạn hoặc chuyển khoản nợ sang tài sản khác. Dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đến 21/4 khoảng 1,13 triệu tỷ đồng, gần 12% GDP 2022…

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho hay, hoạt động sản xuất, kinh doanh, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, đầu tư, thu hút FDI… vẫn còn gặp khó khăn, gây sức ép lên điều hành kinh tế vĩ mô tăng cao.

Tính chung 4 tháng, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) vẫn giảm 1,8% cùng kỳ (năm 2022 tăng 7,8%), trong đó, giảm sâu nhất là khai khoáng và chế biến chế tạo, lần lượt là 2,8% và 21,%.

Xuất nhập khẩu 4 tháng giảm 15,4% cùng kỳ năm trước, đạt hơn 102,2 tỷ USD. Việt Nam ghi nhận xuất siêu 6,35 tỷ USD 4 tháng đầu năm, phần lớn do khu vực vốn đầu tư nước ngoài (gồm dầu thô) xuất siêu gần 14,4 tỷ USD, còn khu vực kinh tế trong nước nhập siêu hơn 8 tỷ USD.

Đầu tư tư nhân trong nước và thu hút FDI chưa có dấu hiệu phục hồi; vốn FDI đăng ký vào nước ta 4 tháng giảm 17,9% so với cùng kỳ năm trước. Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng cao khi tính chung 4 tháng có khoảng 77 nghìn doanh nghiệp (tăng 25,1%). “Đây là vấn đề cần lưu ý”, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Còn tâm lý sợ trách nhiệm, cần giải pháp điều hành quyết liệt

Phân tích nguyên nhân, bộ này nêu, tình hình thế giới nhiều khó khăn, thách thức, biến động phức tạp, khó lường. Trong khi, nền kinh tế nước ta đang trong quá trình phục hồi; năng lực nội tại, khả năng chống chịu, thích ứng với các tác động bên ngoài còn hạn chế.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2023. Ảnh: N.Bắc

Công tác dự báo thì gặp nhiều khó khăn, nhất là chính sách của các quốc gia, nền kinh tế lớn.

“Một số nơi, một số bộ, ngành, địa phương phản ứng chính sách còn chậm, chưa phát hiện, tham mưu chính sách kịp thời, phối hợp chưa chặt chẽ. Một bộ phận cán bộ thực thi còn tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm trong triển khai công vụ”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận diện.

Dù vậy, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Việt Nam có nhiều triển vọng cải thiện tốc độ tăng trưởng qua thúc đẩy đầu tư công, tiêu dùng, du lịch; tận dụng xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng năm nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, cần có các giải pháp điều hành quyết liệt, chủ động, kịp thời và phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn giữa các cấp, ngành.

Cơ quan này kiến nghị các bộ ngành, địa phương theo dõi sát, phân tích, dự báo tình hình thế giới, trong nước và tác động đến nước ta, nhất là chính sách của các nền kinh tế lớn, sự dịch chuyển, các xu hướng lớn toàn cầu; chủ động xử lý theo thẩm quyền, kịp thời báo cáo, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng giải pháp phù hợp trong quản lý, chỉ đạo, điều hành tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô.

Với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị quản lý chặt các nguồn thu, triệt để tiết kiệm chi, nhất là chi thường xuyên; nghiên cứu, đề xuất chính sách giảm thuế, phí, lệ phí... gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, ưu đãi lệ phí trước bạ với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước…

Khẩn trương rà soát, tham mưu sửa đổi cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu cũng là kiến nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Ngân hàng Nhà nước giảm mặt bằng lãi suất huy động và cho vay; giữ ổn định thị trường ngoại tệ, điều hành tỷ giá phù hợp với tình hình và theo dõi chặt chẽ tình hình triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, việc trích lập dự phòng của các tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương cần đẩy nhanh tiến độ rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án bất động sản cụ thể để hỗ trợ khôi phục dòng tiền cho doanh nghiệp.

Cải cách hành chính, thủ tục hành chính, cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh cũng phải tiếp tục được đẩy mạnh. “Tuyệt đối không ban hành chính sách, quy định mới làm phát sinh chi phí, thủ tục, thời gian không cần thiết cho doanh nghiệp, người dân”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất.

Tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói rõ, tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục đạt được những mục tiêu lớn. Song, theo người đứng đầu Chính phủ, ổn định kinh tế vĩ mô còn nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản còn tiềm ẩn nhiều khó khăn.

Thủ tướng cho rằng, cần giữ vững bình tĩnh, khách quan trong đánh giá, nhận định, quyết tâm hơn, nỗ lực hơn, phản ứng nhanh hơn, hiệu quả hơn, đưa ra giải pháp phù hợp, thúc đẩy công việc những tháng tiếp theo tốt hơn nữa.