Pha “bẻ lái” cổ phiếu khiến nhà đầu tư đặt câu hỏi nghi ngờ?

Thời gian gần đây, biến động tăng sốc, giảm sâu của cổ phiếu DXG - Công ty Cổ phần Tập đoàn Đất Xanh đang trở thành đề tài thu hút nhiều sự chú ý của giới đầu tư. Nguồn cơn của biến động này xuất phát từ cú “bẻ lái” chóng mặt của ban lãnh đạo đối với phương án phát hành riêng lẻ và ESOP.

Ngày 4/6, Đất Xanh công bố tài liệu Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2021, trong đó có tờ trình thông qua phương án phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ năm 2021.

Theo đó, Đất Xanh đề xuất phương án phát hành riêng lẻ 200 triệu cổ phần (chiếm 38,59% lượng cổ phiếu đang lưu hành) với giá chào bán thấp hơn 20% so với mức trung bình của 20 phiên giao dịch liên tiếp gần nhất trước khi được ĐHĐCĐ chấp thuận.

Đồng thời, Đất Xanh cũng dự kiến phát hành 7 triệu cổ phiếu ưu đãi ESOP giá 0 đồng cho cán bộ nhân viên. Đây là điều chưa từng có tiền lệ trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Phản ứng tiêu cực với thông tin trên, cổ phiếu DXG ngay lập tức rơi sâu 3 phiên liên tiếp trong đó có 2 phiên nằm sàn với thanh khoản lớn. Động thái bán tháo cho thấy sự phẫn nộ của cổ đông trước kế hoạch phát hành gây tranh cãi. Đáng chú ý, một lãnh đạo của Đất Xanh đã kịp “thoát hàng” ngay trước 2 phiên nằm sàn càng khiến nhà đầu tư nghi ngờ về khả năng bị “úp bô”.

Nhằm xoa dịu cổ đông, Đất Xanh cũng rất nhanh chóng “bẻ lái” điều chỉnh giá phát hành ESOP thành 10.000 đồng/cổ phiếu thay vì giá 0 đồng như trước đó. Cổ phiếu ESOP này sẽ hạn chế chuyển nhượng 2 năm kể từ đợt phát hành thay vì 5 năm như kế hoạch trước điều chỉnh.

Song song, Đất Xanh cũng điều chỉnh nguyên tắc xác định giá chào bán đối với phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ. HĐQT quyết định giá phát hành sau điều chỉnh được xác định là giá chiết khấu 10-15% bình quân giá đóng cửa của cổ phiếu DXG trong 20 ngày giao dịch gần nhất và không thấp hơn 20.000 đồng/cổ phiếu. Mức chiết khấu theo kế hoạch ban đầu là 20%.

Ngoài ra, HĐQT Đất Xanh cũng thông qua bổ sung phương án phát hành cổ phiếu thưởng tăng vốn điều lệ với tỷ lệ phát hành là 15% tổng số lượng cổ phần đang lưu hành, nguồn vốn phát hành từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối căn cứ báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2020. Thời gian thực hiện trong quý III/2021 ngay sau khi có thông báo nhận đủ hồ sơ phát hành của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Động thái trên mang lại hiệu quả bất ngờ khi cổ phiếu DXG nhanh chóng quay đầu tăng kịch biên độ phiên 11/6 lên mức 25.250 đồng/cổ phiếu. Niềm vui ngắn chẳng tề gang, cổ phiếu này đã lại quay đầu giảm điểm ngay phiên sau đó dù có thời điểm đã chạm mức 26.000 đồng/cổ phiếu.

Hiện thị giá DXG đang dừng ở mức 25.200 đồng/cổ phiếu, giảm 12% chỉ sau 1 tuần. Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự lao dốc này đến từ động thái bán ròng rất mạnh của khối ngoại. Chỉ trong 5 phiên giao dịch tuần trước, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng tới gần 38 triệu cổ phiếu DXG (tương ứng 965 tỷ đồng), gấp gần 4 lần kể từ đầu năm 2021.

Bất ngờ lỗ kỷ lục năm 2020

Năm 2020, Đất Xanh gây bất ngờ với khoản lỗ gần 500 tỷ đồng, con số kỷ lục kể từ khi hoạt động. Nguyên nhân đến từ việc ghi nhận chậm hơn dự kiến dự án Gem Sky World Long Thành (GSW). Mặc dù khoản lãi đã trở lại với Đất Xanh theo đúng kế hoạch vào quý 1/2021 tuy nhiên nó đã để lại hệ quả không nhỏ đối với cổ phiếu DXG.

Khoản lỗ gần 496 tỷ đồng trên báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2020 khiến DXG bị Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HoSE) đưa vào diện bị cảnh bảo kể từ ngày 31/3/2021. Đồng thời, cổ phiếu này cũng nằm trong danh sách chứng khoán không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ (margin) theo cập nhật ngày 24/3 của HoSE.

Nhiều công ty chứng khoán cho rằng, việc bị đưa vào diện cảnh báo do lợi nhuận âm cũng khiến DXG bị loạt khỏi danh mục của các quỹ ETF. Cụ thể, trong báo cáo kết quả cơ cấu danh mục định kỳ quý II/2021, FTSE Russel mới đây cũng đã quyết định loại DXG khỏi danh mục của FTSE Vietnam Index (chỉ số tham chiếu của FTSE ETF).

Với việc bị loại ra khỏi danh mục, SSI Research ước tính quỹ FTSE ETF sẽ bán ra toàn bộ 3,6 triệu cổ phiếu DXG trong tuần từ 14-18/6/2021. Đáng chú ý, cổ phiếu DXG chỉ mới được thêm mới vào rổ FTSE Vietnam Index trong kỳ cơ cấu quý I.