Cụ Báu và người con bị nhiễm chất độc da cam. Ảnh: Lê Hữu Chính

Theo đơn tường trình của cụ Báu gửi Báo Thanh tra, cụ và chồng là cụ Trần Tiến Ngữ (đã mất năm 2016) được bố mẹ cho mảnh đất để ở và canh tác tại tổ dân phố Tân Mỹ, phường Quảng Phúc từ năm 1978.

Đến năm 1997, gia đình cụ Báu được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) có số thửa đất là 309, tờ bản đồ số 10, với diện tích 410m². Trong bản đồ địa chính của phường Quảng Phúc từ năm 1995, cũng thể hiện diện tích đất của cụ Báu là 410m², hình chữ nhật.

Trên mảnh đất này, gia đình cụ Báu đã sử dụng phần đất giáp biển để trồng cây (keo, phi lao) nhằm ngăn sóng, gió biển và bão cát. Sau đó có xây dựng chuồng để chăn nuôi lợn. Vị trí chuồng nằm kế sát bên chuồng lợn của hàng xóm lúc ấy là bà Nguyễn Thị Điểu, trú cùng tổ dân phố Tân Mỹ. Giai đoạn năm 2006 - 2007, Nhà nước mở đường giao thông ven biển thì bà Điểu tháo dỡ chuồng lợn của mình và tự ý phá bỏ luôn chuồng lợn của cụ Báu. Sau đó, bà Điểu đã lấn chiếm luôn phần đất có chuồng lợn này và tự ý xây một căn nhà cấp 4 rồi cho con gái mình vào ở.

Cụ Báu kể: “Thời điểm đó, hai bên đã xảy ra cãi vã vì bà Điểu tự ý phá chuồng lợn và xây nhà lấn sang đất của tôi. Gia đình đã báo cáo sự việc lên chính quyền địa phương, yêu cầu ngăn chặn và xử lý hành vi lấn chiếm, xây dựng nhà trái phép, nhưng không ai về giải quyết”. Phần bà, lâu nay không đi thưa kiện được vì bận chăm chồng đau ốm và con trai bị tàn tật do nhiễm chất độc da cam từ nhỏ không tự sinh hoạt được. Đến nay, chồng đã mất, bà phải ủy quyền cho con dâu đi kêu cầu các cơ quan chức năng làm sáng tỏ sự việc để đòi lại đất cho gia đình bà như GCNQSDĐ Nhà nước đã cấp từ năm 1997 (cấp đổi 2012).

Cũng theo đơn của cụ Báu, năm 2012, gia đình cụ được cấp đổi GCNQSDĐ với diện tích 395m², số thửa đất là 239, tờ bản đồ địa chính số 15 (diện tích nhỏ hơn GCNQSDĐ cũ vì đã hiến 15m² đất để mở đường giao thông ven biển). Điều đáng nói, trong hồ sơ cấp GCNQSDĐ này, ông Hoàng Hữu Trang (chồng bà Điểu) đã ký xác nhận ranh giới thửa đất. Và cụ Báu cho rằng, hiện trong tổng số 395m² diện tích đất này, vẫn đang bị gia đình bà Điểu ngang nhiên lấn chiếm hơn 50m² để làm nhà.

Trong biên bản lấy lời khai của Tòa án Nhân dân (TAND) thị xã Ba Đồn, bà Điểu cho rằng, thửa đất số 303, tờ bản đồ số 10 của gia đình một phần là đất bố mẹ để lại, một phần là đất bồi bãi do gia đình tôn tạo, xây kè để ở. “Tôi không lấn vào đất của bà Báu. Gia đình tôi về ở từ năm 1982. Đến năm 2007, tôi làm nhà cho con gái” - biên bản ghi rõ lời bà Điểu.

Cụ Báu nhìn sang ngôi nhà hàng xóm mà cụ đang khởi kiện. Ảnh: Lê Hữu Chính

Theo tìm hiểu của PV, gia đình bà Nguyễn Thị Điểu và chồng là ông Hoàng Hữu Trang, được UBND huyện Quảng Trạch cấp GCNQSDĐ tại thửa số 303, tờ bản đồ số 10, xã Quảng Phúc, ngày 23/8/1994. Theo thể hiện trên bản đồ đất đai, diện tích sử dụng của gia đình bà Điểu là 299,1m². Từ đó đến nay, không mua bán thêm đất nên không có sự biến động về diện tích.

Về việc tranh chấp đất đai giữa 2 gia đình cụ Báu và bà Điểu, UBND phường Quảng Phúc đã tổ chức hòa giải, nhưng cả hai bên đều không đồng ý. Cụ Báu đã khởi kiện đến TAND thị xã Ba Đồn.

Sau khi bị khởi kiện, bà Nguyễn Thị Điểu có đơn phản tố yêu cầu TAND hủy GCNQSDĐ cấp ngày 5/10/2012 của cụ Báu, vì cho rằng chính quyền đã cấp GCNQSDĐ lấn sang đất của mình và chỉnh lý biến động cho phù hợp. Dẫu vậy, TAND thị xã Ba Đồn khẳng định không chấp nhận yêu cầu phản tố do quá thời hạn quy định. Mặc dù vậy, TAND thị xã Ba Đồn vẫn chuyển hồ sơ cho TAND tỉnh Quảng Bình xét xử vì cho rằng cần xem xét hủy GCNQSDĐ của gia đình cụ Báu.

Liên quan đến vụ việc, UBND thị xã Ba Đồn đã có Công văn số 330/UBND ngày 27/2/2024 gửi TAND tỉnh Quảng Bình, khẳng định: Ngày 29/3/1997, UBND huyện Quảng Trạch (cũ) đã cấp GCNQSDĐ cho gia đình cụ Báu tại thửa đất số 309, tờ bản đồ số 10 với diện tích 410m² tại phường Quảng Phúc hiện nay. Trên cơ sở bản mô tả ranh giới, mốc giới, hồ sơ kỹ thuật thửa đất và các giấy tờ liên quan, thửa đất số 309 được cấp đổi thành thửa số 239, tờ bản đồ địa chính số 15 với diện tích 395m², do UBND huyện Quảng Trạch ký duyệt cấp GCNQSDĐ ngày 5/10/2012. Công văn 330 cũng khẳng định, GCNQSDĐ nói trên là đúng với diện tích và đúng người sử dụng đất là gia đình cụ Báu.

TAND tỉnh Quảng Bình đã có Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 51/2024/QĐXXST-TCDS ngày 27/02/2024, tuy nhiên đến nay, vụ án vẫn chưa xét xử xong vì nhiều phiên tòa phải hoãn theo luật định.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ án.