Ảnh minh họa

Cơ quan này cho biết, sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời. Bộ Tài chính được yêu cầu cùng nghiên cứu, tham mưu chính sách thuế với nhà đất thứ hai hoặc bỏ hoang, không sử dụng.

Đề xuất của Bộ Xây dựng đưa ra trong bối cảnh giá bất động sản, nhà ở liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay. Trong văn bản gửi các địa phương trước đó, Bộ cho biết một số phiên đấu giá đất huyện ven gần đây có giá trúng cao gấp nhiều lần khởi điểm. Điều này làm ảnh hưởng tới tình hình phát triển kinh tế - xã hội và sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản.

Báo cáo Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng cho biết nhân tố góp phần đẩy giá nhà tăng cao thời gian qua có sự "góp mặt" của một số chủ đầu tư, nhóm nhà đầu tư, đầu cơ và môi giới bất động sản. Phân tích các phiên đấu giá có mức trúng trên trăm triệu một m2, cơ quan này cho rằng nhiều hội nhóm đầu tư chuyên tham gia đấu giá rồi bán ngay để kiếm lời. Ngoài khu vực đấu giá, đông môi giới trực chờ kết quả, sẵn sàng chào mua, bán đất với giá chênh 200-500 triệu đồng/lô. Việc mua đi bán lại nhiều lô đất nhằm thu lợi bất chính diễn ra phổ biến, thậm chí mang tính tổ chức, làm tăng mặt bằng giá đất, nhà ở xung quanh.

Tại các dự án bất động sản, giá nhà ở bị một số sàn và môi giới đẩy lên cao để thu "tiền chênh". Bộ cho biết chi phí hoa hồng các chủ đầu tư bỏ ra cho sàn giao dịch khoảng 3% giá bán. Số tiền chênh này không cố định mà phụ thuộc sức nóng của thị trường, có thể 5-20% giá bán.

Cơ quan này dẫn chứng tại một dự án thấp tầng ở tỉnh Hưng Yên, vào thời điểm thị trường sôi động, ngoài giá bán của chủ đầu tư khoảng 7-8 tỷ đồng một căn, khách mua còn phải trả thêm tiền chênh khoảng 750 triệu đồng, tương đương 10%. Tuy nhiên, khi thị trường hạ nhiệt, khoản chênh này cũng giảm xuống còn 250 triệu đồng.

Giao dịch nhà ở thứ cấp cũng bị đẩy giá do hoạt động môi giới, trung gian. Theo cơ quan quản lý, một căn chung cư bán khoảng 5 tỷ đồng, môi giới có thể "gửi giá" thêm 200 - 300 triệu đồng tương đương 5%. Tương tự với căn liền kề giá khoảng 10 tỷ đồng, mức cộng chênh lên đến 500 triệu đồng. Trong khi phí hoa hồng cho mỗi giao dịch thường chỉ 1% giá bán.

Vào giai đoạn thị trường sốt nóng, nhiều môi giới còn sử dụng chiêu bài đặt cọc mua nhà, đất ở của người bán rồi tăng giá 10 - 15% rồi tiếp tục rao bán. Ví dụ, căn chung cư có giá 5 tỷ đồng, môi giới chỉ cần cọc 1 tỷ để mua, thỏa thuận thanh toán trong một tháng. Trong thời gian này, môi giới kiếm khách để bán chênh thành 6-7 tỷ đồng.

Cùng đó, một số chủ đầu tư cũng góp phần  đẩy giá nhà bằng cách "đưa ra giá chào bán cao", nâng mức lợi nhuận kỳ vọng cao hơn mức trung bình các dự án bất động sản. Tại khu vực chỉ có số ít, thậm chí một dự án mở bán, chủ đầu tư có thể nâng giá để thu lợi, do không có cạnh tranh và giá tham chiếu.

"Chính các hoạt động của hội nhóm đầu cơ, sàn giao dịch, môi giới và một số chủ đầu tư là một phần nguyên nhân đẩy giá bất động sản, nhà ở thời gian qua", Bộ Xây dựng kết luận trong báo cáo.