Dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, lãnh đạo các bộ, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia tìm kiếm cứu nạn và 9 tỉnh, thành phố miền Trung, Tây Nguyên (Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Gia Lai).

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi lời thăm hỏi, chia buồn tới thân nhân các gia đình có người bị thiệt mạng, chia sẻ những khó khăn, mất mát của đồng bào và chính quyền các địa phương vùng bị ngập lũ. Đồng thời, Thủ tướng biểu dương sự cố gắng của các cấp, các ngành, địa phương vùng bị thiên tai cũng như các lực lượng chức năng như Quân đội, Công an, Hội Chữ thập đỏ đã vào cuộc quyết liệt, hỗ trợ nhân dân phòng chống, khắc phục, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai. 

“Bây giờ nước chưa rút hẳn ở nhiều nơi nên việc thứ nhất là ứng phó, cứu hộ, cứu nạn kịp thời, không để thiệt hại tiếp xảy ra”, Thủ tướng lưu ý và nhắc nhở các địa phương chú ý bảo đảm an toàn các hồ đập, bảo vệ tốt các di sản văn hóa ở các địa phương. 

Thứ hai, cần tập trung cứu dân, không để người dân bị đói, khát, dịch bệnh. Nước rút đến đâu cần chỉ đạo dọn dẹp vệ sinh môi trường đến đó. 

Thứ ba, các thành viên Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão ở Trung ương và địa phương phải huy động các lực lượng như đoàn viên, thanh niên, hội viên ở những vùng ít bị thiên tai đến hỗ trợ vùng thiên tai nặng, giúp người dân dựng lại nhà cửa, không để người dân vào cảnh “màn trời chiếu đất”.

Tập trung phục hồi cơ sở hạ tầng, bảo đảm giao thông đi lại bình thường, phục hồi sản xuất, chuẩn bị tốt các điều kiện cho vụ Đông Xuân mới để bảo đảm cuộc sống bình yên cho người dân năm 2017. 

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành Trung ương theo nhiệm vụ được giao, trực tiếp xuống địa phương để hỗ trợ địa phương, người dân. Từng ngành liên quan như y tế, giáo dục, giao thông vận tải, kế hoạch và đầu tư, công an, quân đội… có kế hoạch hỗ trợ địa phương.

Cả hệ thống chính trị của từng tỉnh, thành phố phải vào cuộc với tinh thần không để người dân phải chờ đợi. 

Thủ tướng yêu cầu làm tốt công tác thông tin, truyền thông, nêu gương người tốt, việc tốt, địa phương làm tốt để động viên nhân dân chủ động khắc phục khó khăn và vươn lên, phát huy tinh thần đoàn kết, thương yêu, đùm bọc lẫn nhau. Thủ tướng cũng nhắc đến tấm gương rất cảm động của các cô giáo mầm non cứu học trò ở Phú Yên, những người có suy nghĩ “thà cô chết chứ không để trò chết”.

Từ tình hình mưa lũ, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu về bảo vệ, phát triển rừng, nhất là ở miền Trung, Tây Nguyên. Các địa phương cần kiên quyết thực hiện nghiêm chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên và trồng rừng theo đúng kế hoạch. 

Thủ tướng cũng đề nghị nâng cao năng lực cộng đồng, thực hiện phương châm “4 tại chỗ” trong phòng chống mưa lũ. 

Thủ tướng nhấn mạnh, phòng chống mưa lũ cũng là điều kiện để thử thách khả năng lãnh đạo của các địa phương, “xem các đồng chí có sát dân không, có sáng tạo không, có quyết liệt không”, để làm sao khắc phục sớm hậu quả thiên tai, ổn định đời sống người dân.

Theo báo báo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, từ giữa tháng 10/2016 đến nay, các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, những nơi vừa hứng chịu đợt hạn hán lịch sử kéo dài, đã gặp liên tiếp 5 đợt mưa lũ lớn trên diện rộng với cường độ cực đoan, bất thường và kéo dài. Tổng lượng mưa tập trung trong khoảng 2 tháng qua nhiều nơi lớn hơn trung bình cả năm, đặc biệt một số khu vực mưa trên 2.500mm như Trà My (Quảng Nam) 2.611mm, Minh Long (Quảng Ngãi) 2729 mm. 

Đợt mưa lũ từ giữa tháng 10/2016 đến nay đã làm 111 người chết và mất tích, 121 người bị thương. Hơn 316.000 nhà bị ngập, hư hại. Hơn 42.800 ha lúa, 39.000 ha hoa màu bị ngập hư hại. Tổng thiệt hại ước tính trên 8.573 tỷ đồng, nâng tổng thiệt hại do thiên tai gây ra từ đầu năm đến nay làm 235 người chết và mất tích, ước tính về kinh phí là trên 37.650 tỷ đồng (tương đương 1,7 tỷ USD). Riêng đợt mưa lũ từ ngày 12 – 16/12 đã làm 15 người chết, mất tích. 

Mưa lớn đã làm lũ trên các sông lên cao ở mức báo động 3, có nơi trên báo động 3. Nhiều khu vực xấp xỉ mức lũ lịch sử như ở sông Vệ, sông Kone, sông Ba. Các hồ chứa thủy lợi, thủy điện đã đầy nước, đang phải xả lũ. Nhiều tuyến đường giao thông bị chia cắt do ngập lụt, sạt lở. Sản xuất bị đình trệ. Đời sống trong vùng thiên tai gặp vô cùng khó khăn và tổn thất nặng nề. 

Đêm 16/12, mưa đã giảm. Lũ trên các sông đã đạt đỉnh và đang xuống. Đến trưa mai, mực nước các sông được dự báo tiếp tục xuống và chủ yếu ở mức báo động 1 – báo động 2.

Nguyên nhân của đợt mưa lũ những ngày qua là do không khí lạnh kết hợp nhiễu động đới gió đông. Trước 

hình mưa lũ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Công điện chỉ đạo ứng phó. Chính phủ và một số bộ, ngành đã thành lập các đoàn công tác đi kiểm tra, trực tiếp chỉ đạo công tác ứng phó, bảo đảm an toàn hồ đập, kiểm tra xả lũ, khắc phục hậu quả thiên tai.

Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo, mùa bão năm nay kết thúc muộn. Khả năng tháng 12 vẫn còn khoảng 1 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp tới đất liền các tỉnh Trung và Nam Bộ. Từ nửa cuối tháng 12 đến tháng 2/2017 (mùa đông xuân), Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 10-30%; Bắc Bộ thấp hơn 10-40% so với TBNN. Mưa cuối mùa, trái mùa ở Nam Bộ và Tây Nguyên có khả năng xuất hiện.

Ngọc Hoàng