Đê kè bị xuống cấp, làng có nguy cơ bị "hà bá" nuốt chửng. Ảnh: Lương Ý

Từ TP Vinh, men theo đường ven sông Lam, con đường được xây dựng bởi dự án chống lũ cũng như phục vụ nhu cầu đi lại giao thương và du lịch, chúng tôi đến xóm nghèo Hòa Lam.

Ngôi làng này được thành lập từ những năm 40 của thế kỷ trước. Vùng đất nhỏ nằm ở cuối xã Hưng Hòa, nơi rộng nhất 250m, hẹp nhất chưa đầy 100m, là nơi bà con vạn chài đến cư ngụ. Ðến nay, xóm Hòa Lam có 60 hộ dân với 230 nhân khẩu. Người dân chủ yếu làm nghề chài lưới nhỏ, thu nhập thấp. Nỗi lo lớn nhất của họ là mỗi khi mưa bão tràn về, sạt lở đất, sập trôi nhà. Cả xóm nghèo đứng ngồi không yên, lo âu, thấp thỏm sợ "hà bá" nuốt mất nhà cửa.

Trước những trăn trở của người dân, năm 2007, UBND TP Vinh hỗ trợ gần 30 tấn xi-măng và đá, bà con góp công sức, tiền mua cát xây được hơn 250m kè chạy dọc mép sông của xóm. Do kinh phí quá ít, chỉ xây cao 1m, không có thiết kế khoa học nên năm 2009 nước xói làm lộ móng kè và cuốn trôi mất 1/3 diện tích được kè.

Cuộc sống của người dân Hòa Lam chủ yếu sống bằng nghề sông nước, bấp bênh. Ảnh: Lương Ý

Ðợt mưa lũ năm 2012, tiếp tục làm sạt thêm khoảng 100m kè nữa. Sóng nước hung dữ cứ nuốt dần khiến đất xóm Hòa Lam ngày càng bị thu hẹp. Mỗi khi thủy triều rút, mọi người lại hò nhau ra móc đá bị nước cuốn trôi đắp thêm phần móng bờ kè. Nhưng như công dã tràng, vừa đắp hôm nay hôm sau lại bị sóng đánh bật ra. Trận lụt năm 2009 và 2010, nước lũ tràn về dâng cao quá đầu người, nhà cửa bị tốc mái, đồ đạc nổi lềnh bềnh trôi theo dòng nước.

Ông Đậu Xuân Thương, Xóm trưởng xóm Hòa Lam, cho biết: "Dân xóm tui khổ lắm. Trước đây bị sạt lở nhiều, hơn nữa cứ có mưa lũ là phải sơ tán. Mấy năm nay nghe nói có chủ trương di dời nhưng đến nay không thấy chi cả. Kè được đầu tư tạm bợ nay đã xuống cấp, mùa mưa lũ ni chắc sẽ nguy hiểm". Ông Lê Văn Thương, Chủ tịch UBND xã Hưng Hòa, TP Vinh, chia sẻ: “Sạt lở đất dọc bờ sông Lam đoạn qua xóm Hòa Lam diễn ra hằng năm, mỗi năm mất hàng chục mét đất. UBND xã đã lập kế hoạch các hộ dân sống trong khu vực có nguy cơ bị sạt lở cao, đề nghị UBND TP Vinh, UBND tỉnh Nghệ An và các cơ quan sớm có phương án di dời các hộ dân nói trên”.

Những ngôi nhà nhỏ xập xệ chênh vênh bên mép sông. Ảnh: Lương Ý

Còn ông Võ Mạnh Hùng, Phòng Kế hoạch Tài chính, Chi cục Phát triển Nông thôn Nghệ An cho hay: "Vấn đề di dời gần 60 hộ dân tại xóm Hòa Lam, chúng tôi cũng rất sốt ruột. Tổng mức đầu tư của dự án di dời là hơn 37 tỷ đồng nhưng hiện chỉ mới được hơn 1,5 tỷ đồng để làm các thủ tục ban đầu. Hiện, chúng tôi cũng không biết khi mô có vốn để triển khai dự án cho dân đỡ khổ".

Thiết nghĩ, 60 hộ dân xóm Hòa Lam với hơn 230 nhân khẩu mong muốn sớm được "an cư" để có cuộc sống yên lành là điều mong mỏi chính đáng. Do vậy, các cơ quan chức năng của Nghệ An và TP Vinh cần quan tâm hơn nữa để mong mỏi của bà con trở thành hiện thực, giúp bà con nhanh chóng ổn định cuộc sống.

Lương Ý