Cá chết trắng bè ở xã Long Sơn, TP Vũng Tàu (tháng 9/2015). Ảnh: BT

Luật sư đồng hành với nông dân

12 tổ chức hành nghề luật sư (khoảng trên 20 luật sư) đã đồng ý tham gia giúp bà con ngư dân xã Long Sơn khởi kiện các DN chế biến hải sản ở xã Tân Hải (huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) xả thải không qua xử lý ra sông Chà Và, khiến cá lồng bè bị chết hàng loạt. Đại diện các tổ chức hành nghề luật sư đã tiến hành ký kết hợp đồng dịch vụ nhằm xác định mối liên quan giữa luật sư và khách hàng của mình. Đồng thời, các luật sư sẽ hướng dẫn bà con hoàn thiện các thủ tục như đơn từ, chứng cứ, tài liệu để làm căn cứ khởi kiện ra tòa.

Căn cứ vào báo cáo kết luận thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi trường Bà Rịa - Vũng Tàu, báo cáo thống kê thiệt hại của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các tài liệu liên quan đến chi phí hoạt động nuôi trồng thủy hải sản… 12 tổ chức luật sư sẽ yêu cầu 14 DN phải bồi thường cho bà con số tiền trên 18 tỷ đồng.

Theo luật sư Hoàng Long Hà, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Hà, trong tuần này các tổ chức hành nghề luật sư sẽ thay mặt bà con ngư dân gửi đơn khởi kiện DN tới TAND TP Vũng Tàu (nơi xảy ra thiệt hại). Theo nhận định của ông Hà, vụ kiện của ngư dân Long Sơn lần này tuy quy mô không lớn như vụ Vedan, nhưng có tính chất phức tạp hơn. Vụ kiện Công ty Vedan chỉ có 1 bị đơn, nhưng trong vụ việc này có đến 14 bị đơn là 14 DN gây ô nhiễm môi trường, đã được xác định thông qua kết luận của các cơ quan chức năng. Mức độ gây ô nhiễm của mỗi DN cũng khác nhau. Tuy nhiên, với những chứng cứ pháp lý khoa học và chắc chắn, ông Hà cho biết kết quả thắng kiện nghiêng về phía bà con là rất lớn, nhưng cụ thể số tiền bồi thường có được đảm bảo hay không thì còn phụ thuộc vào việc thu thập chứng cứ chứng minh thiệt hại của bà con có đầy đủ hay không.

Còn luật sư Trương Xuân Tám, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho rằng: “Việc các luật sư vào cuộc, ngoài việc bảo vệ những người dân yếu thế, thấp cổ bé họng qua đó còn thể hiện thái độ đấu tranh với các DN xả thải gây ô nhiễm. Ngoài ra, khi các luật sư vào cuộc, giúp người dân khởi kiện sẽ giảm bớt áp lực cho chính quyền các cấp. Người dân được tư vấn pháp lý sẽ hiểu biết hơn về quyền lợi của mình và hành xử theo pháp luật để đấu tranh đòi quyền lợi đó”.

Theo thỏa thuận thì các tổ chức luật sư sẽ bỏ ra chi phí ban đầu để thực hiện vụ kiện. Khi thắng kiện và được thi hành án, các tổ chức luật sư sẽ hưởng 5% số tiền ngư dân được bồi thường từ DN.

Luật sư và ngư dân trao đổi bàn bạc việc kiện DN ra tòa. Ảnh: BT

Bài học đắt giá

Vụ cá chết hàng loạt trên sông Chà Và (xã Long Sơn, TP Vũng Tàu) xảy ra trong những năm qua, gây nhiều bức xúc cho người dân và chính quyền các cấp ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Mỗi lần cá chết, các đoàn kiểm tra vào cuộc điều tra nhưng không xác định được một DN nào phải chịu trách nhiệm. Đỉnh điểm là vào tháng 9/2015, nước sông bị ô nhiễm trầm trọng làm cá nuôi chết hàng loạt.

Ngày 14/9/2015, Viện Môi trường và Tài nguyên phối hợp với các cơ quan chức năng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiến hành khảo sát dọc sông Chà Và, đồng thời lấy mẫu nước tại nhiều vị trí để giám định. Trên cơ sở tính toán bằng số liệu thực tiễn, khoa học… Viện Tài nguyên và Môi trường kết luận nguyên nhân cá chết là do ô nhiễm nguồn nước. Trong đó, nguồn gây ô nhiễm chính là do hoạt động xả thải của 14 DN chế biến thủy sản tại xã Tân Hải, chiếm 76,64%.

Ông Lâm Văn Thanh, Chủ tịch HĐND xã Long Sơn cho biết đây là vụ xả thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; thực hiện chỉ đạo của cấp trên, xã đã tiến hành các thủ tục giúp bà con từng bước khởi kiện DN ra tòa. Đây là một bài học đắt giá cho các DN gây ô nhiễm môi trường.

Bảo Trâm