Nhiều đơn vị trên địa bàn huyện Quỳ Hợp khai thác đá trái phép. Ảnh: Văn Thanh

Nhiều đơn vị khai thác “chui”

Theo số liệu từ Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Quỳ Hợp, trên địa bàn có 128 điểm mỏ được cấp phép, với tổng diện tích 2.016ha, trong đó có 26 mỏ đá trắng, 59 mỏ đá xây dựng, 33 mỏ quặng thiếc, 8 mỏ quặng sắt, 1 mỏ cát sỏi, 1 mỏ chì kẽm. Có 95/128 điểm mỏ đã thuê đất với diện tích 1.545,51ha. Tuy nhiên, đến tháng 12/2014, chỉ còn 49 mỏ được cấp phép còn hạn, trong đó có 33 mỏ đang khai thác, 16 mỏ đã ngừng khai thác.

Đáng nói, trên địa bàn vẫn diễn ra tình trạng khai thác trái phép quặng thiếc, đá trắng, đá xây dựng, cát sỏi ở một số vị trí thuộc vùng núi cao, hiểm trở.

Đối với quặng thiếc, hình thức khai thác trái phép chủ yếu là mót vét, sàng, đãi thủ công tại các đuôi thải của các điểm mỏ đã được cấp phép. Một số hộ lợi dụng đất vườn, đất nông nghiệp, đào ao thả cá, cải tạo đất vườn, đất ruộng, đào giếng để khai thác.

Đối với khoáng sản đá, việc khai thác xảy ra tại một số điểm mỏ thuộc địa bàn xã Châu Lộc, Thọ Hợp, do một số DN, hộ dân lợi dụng mỏ hết hạn đang xin thăm dò, nâng cấp trữ lượng để khai thác trái phép. Về cát, sỏi vẫn xảy ra việc khai thác trái phép ở một số điểm thuộc địa bàn xã Châu Đình, Thọ Hợp, Tam Hợp, Nghĩa Xuân, Châu Quang… do một số hộ dân lợi dụng chương trình xây dựng nông thôn mới để khai thác trái phép.

Xử lý nhiều doanh nghiệp vi phạm

Trước tình hình này, huyện Quỳ Hợp đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, kiểm tra cụ thể đối với từng công ty và từng khu vực mỏ, xử lý nghiêm nhiều vụ vi phạm.

Tại xã Thọ Hợp, đoàn đã xử lý 3 vụ khai thác cát sỏi trái phép, 1 vụ khảo sát, thăm dò đá xây dựng khi chưa được phép, 2 vụ xả nước thải trực tiếp ra môi trường. Tại xã Tam Hợp xử lý 2 vụ khai thác cát sỏi trái phép, kiểm tra việc chấp hành công tác bảo vệ môi trường 12 xưởng chế biến đá, đôn đốc lập hồ sơ thuê đất đối với 25 xưởng chế biến đá của hộ kinh doanh cá thể, xử lý 1 vụ khai thác đá trái phép. Tại xã Châu Quang xử lý 3 vụ khai thác cát sỏi và quặng thiếc trái phép, kiểm tra khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường đối với 2 xưởng chế biến đá. Tại xã Liên Hợp xử lý 2 vụ khảo sát, thăm dò đá xây dựng, quặng thiếc khi chưa được phép, 1 vụ khai thác đá trái phép, 1 vụ khai thác quặng thiếc trái phép. Tại xã Châu Lộc và xã Châu Đình xử lý 4 vụ khai thác đá xây dựng trái phép. Tại xã Châu Cường xử lý 2 vụ khai thác đá xây dựng khi giấy phép đã hết hạn. Tại xã Châu Thành xử lý 1 vụ khai thác quặng thiếc, 2 vụ xả nước thải ra môi trường, 1 vụ khai thác quặng sắt thực hiện chưa đúng bản cam kết bảo vệ môi trường. Tại xã Châu Tiến xử lý 4 trường hợp khai thác quặng thiếc trái phép tại bản Lống, 3 trường hợp khai thác đá trái phép, 1 trường hợp khai thác đá khi được cấp phép thăm dò, 2 đơn vị khai thác khi giấy phép hết hạn, 1 trường hợp khai thác đá nhưng trong quyết định cấp phép là khai thác quặng, 1 trường hợp sử dụng đất sai mục đích. Tại xã Châu Hồng xử lý 2 vụ khảo sát, thăm dò quặng thiếc khi chưa được phép.

Bên cạnh đó, UBND huyện Quỳ Hợp phối hợp với đoàn liên ngành của tỉnh kiểm tra việc chấp hành ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường 96 trường hợp, 42 DN đã chấp hành nghiêm túc nộp tiền ký quỹ theo quy định với số tiền là 4.531 triệu đồng.

Kiểm tra việc thuê đất 150 trường hợp, đến nay có 146 trường hợp đã thuê đất và lập hồ sơ thuê đất theo quy định (67 trường hợp đã thuê đất, 79 trường hợp đã lập hồ sơ trích đo, 4 trường hợp đang trích đo). Kiểm tra việc chấp hành pháp luật về hoạt động khoáng sản đối với 9 DN có mỏ đá xây dựng do UBND tỉnh cấp phép, xử phạt vi phạm hành chính 3 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép với số tiền 86 triệu đồng.

UBND huyện phối hợp với đoàn công tác của Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, rà soát các đơn vị khai thác quặng thiếc theo các kết luận thanh tra của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam và Sở Tài nguyên và Môi trường. Qua đó, đã kiến nghị cấp có thẩm quyền thu hồi 2 giấy phép với lý do không thực hiện các nghĩa vụ được quy định tại điều 55 của Luật Khoáng sản.

Văn Thanh