Cần nhanh chóng xây dựng thể chế quản trị ANMT. Ảnh: TH

Tại hội nghị, đại diện Hội Bảo vệ Thiên nhiên Môi trường Việt Nam cho biết, báo cáo của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, an ninh môi trường (ANMT) là "sự khan hiếm các tài nguyên thiên nhiên, suy thoái và ô nhiễm môi trường, những hiểm họa có thể gây suy yếu nền kinh tế, gia tăng đói nghèo, gia tăng bất ổn chính trị". 

Còn báo cáo Thiên nhiên kỷ Hội đồng Châu Mỹ của Liên hiệp quốc thì xác định: "ANMT là việc đảm bảo an toàn trước các mối nguy hiểm môi trường sinh ra do sự yếu kém trong quản lý hoặc thiết kế và có nguyên nhân trong nước hay xuyên quốc gia".

Hiện nay, ANMT ở nước ta chưa được đánh giá đúng mức kể cả trên thực tiễn lẫn cơ sở luật pháp. ANMT ở Việt Nam đang bị xâm hại do hành động bất cẩn của chính chúng ta và do các yếu tố quốc tế mà chúng ta chưa cảnh giác.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân cho biết, vấn đề ANMT hiện nay đã tác động trực tiếp tới an ninh quốc gia, đến phát triển bền vững, do vậy cần phải đánh giá đúng mức vấn đề ANMT trong thời gian tới.

Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề môi trường đang hết sức nóng bỏng và được sự quan tâm của cộng đồng. “Với tính chất phức tạp của ANMT, nên sắp tới chúng ta cần nhiều nỗ lực hơn nữa trong việc tiếp cận, xử lý và vận dụng vào thực tiễn nội hàm ANMT ở tất cả các mặt, cũng như đề xuất các vấn đề về biện pháp, giải pháp, chiến lược, thậm chí là cả quy chế quốc gia về vấn đề này” - Thứ trưởng nhấn mạnh.

Tại buổi tọa đàm, PGS.TS Phạm Danh Sơn, Học viện Khoa học Xã hội (KHXH), Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam cho biết, ANMT không đồng nhất với tình trạng ô nhiễm, sự xuống cấp, suy thoái, suy giảm chất lượng môi trường, nhưng đó là hạt nhân mà khi ở trạng thái nào đó sẽ tác động tạo nên đồng thời các phản ứng mạnh mẽ của con người sẽ gây mất ổn định về kinh tế, xã hội, thậm chí cả về chính trị.

Theo ông Sơn, để đảm bảo ANMT cần có một số quy định cụ thể và đưa ANMT vào nội dung quản lý nhà nước về TN&MT và phát triển bền vững các cấp độ, bao gồm từ chiến lược, quy hoạch, kế hoạch bảo vệ môi trường cho đến các chính sách phát triển bền vững. Các báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia và địa phương được công bố định kỳ cần có nội dung đề cập về ANMT.

Ngoài ra, cần tính tới ban hành Chiến lược quốc gia về ANMT với tầm nhìn đến năm 2035 hướng tới thực hiện 6 chuyển đổi trụ cột quan trọng đã xác định trong Báo cáo tổng quan Việt Nam 2035 do Ngân hàng Thế giới và Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp thực hiện...

Ông Nguyễn Ngọc Sinh, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho rằng, hiện nay Việt Nam đang rất cần thiết xây dựng chiến lược quốc gia về bảo đảm ANMT, vấn đề này đã và đang được nhiều quốc gia khác xem xét dưới góc độ chiến lược dài hạn... Do vậy, cần sớm đề xuất với Quốc hội và Chính phủ cho phép tổ chức xây dựng dự thảo luật và chiến lược về bảo đảm ANMT quốc gia càng sớm càng tốt. Các cơ quan, địa phương, tổ chức xã hội, theo các chức năng nhiệm vụ của mình chủ động truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về ANMT...

Phát biểu kết luận hội nghị, đại diện cho Bộ TN&MT, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân đánh giá cao các ý kiến đề xuất của Hội Bảo vệ thiên nhiên môi trường Việt Nam, của các giáo sư, các chuyên gia tham gia buổi tọa đàm, đồng thời mong muốn các nhà khoa học tiếp tục đóng góp, giúp đỡ để làm sao đưa những quy định về quản lý môi trường, việc thực thi môi trường, các công nghệ bảo vệ môi trường... đến cuộc sống.

Bộ TN&MT đề nghị các ngành, địa phương, doanh nghiệp, giới truyền thông cùng phối hợp, nỗ lực bảo vệ môi trường, từng bước xử lý thỏa đáng những vấn đề ANMT trong tranh chấp tài nguyên và các dịch vụ sinh thái, trong khắc phục thiên tai và sự cố môi trường, trong quản lý ô nhiễm xuyên biên giới. Cần cùng nhau thực sự quan tâm tới vấn đề tị nạn môi trường và khắc phục các trào lưu môi trường cực đoan thường dễ xảy ra và nhanh chóng xây dựng thể chế quản trị ANMT theo kinh nghiệm các nước.

TH