Đại hội được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2003 và định kỳ 3 năm một lần. Năm 2015, với vai trò là một quốc gia thành viên,Việt Nam đăng cai tổ chức Đại hội biển Đông Á lần thứ 5.

Đại hội biển Đông Á lần thứ 5 năm 2015 với chủ đề: “Mục tiêu toàn cầu, lợi ích địa phương - Thiết lập Chương trình nghị sự cho phát triển bền vững các biển Đông Á sau năm 2015”, là một sự kiện quốc tế tầm cỡ, rất quan trọng đối với lĩnh vực biển, hải đảo. 

Đại hội lần này được xem là nền tảng để đánh giá những bài học kinh nghiệm và tiến bộ đạt được, mở rộng các hoạt động hiệu quả, hướng tới xây dựng một nền kinh tế xanh, xác định mục tiêu và kế hoạch mới cho khu vực Đông Á theo các cam kết toàn cầu về mục tiêu phát triển bền vững

Đại hội diễn ra từ ngày 16 - 21/11 với khoảng 700 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự (trong đó đại biểu quốc tế khoảng 400 người), gồm các nhà quản lý, khoa học, đại diện các Bộ, ngành, địa phương trong nước và quốc tế, các tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ, các doanh nghiệp.

Mục đích chính của Đại hội là cung cấp một diễn đàn cho các tổ chức và các bên liên quan trong khu vực xác nhận mục tiêu trọng điểm, lịch trình và cơ hội hợp tác góp phần thiết lập Chương trình nghị sự phát triển bền vững biển Đông Á; gặp gỡ, trao đổi, cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức các chính sách đổi mới, chia sẻ kinh nghiệm và những sáng kiến, thành tựu đạt được, thực tiễn thành công trong lĩnh vực quản lý và phát triển bền vững môi trường biển Đông Á; thông qua Chiến lược cập nhật phát triển bền vững biển Đông Á và xác định các mục tiêu hoạt động của PEMSEA sau năm 2015.

Ngoài ra, thông qua Diễn đàn thanh niên lần thứ 4 mang chủ đề "Xây dựng tương lai chúng ta mong muốn: Huy động những thanh niên tiêu biểu cống hiến cho đại dương sau năm 2015”, thanh niên sẽ khẳng định ý chí đoàn kết, bảo vệ tài nguyên, môi trường các biển Đông Á của chúng ta cho tương lai. Đặc biệt, Đại hội cũng sẽ xác định các Mục tiêu Chiến lược sau năm 2015 của PEMSEA và thông qua phương án tái cơ cấu PEMSEA thành tổ chức quốc tế độc lập, tự chủ về tài chính.

Trong những năm qua, kinh tế biển đã đóng góp lớn vào sự phát triển của Việt Nam. Song cũng giống như các quốc gia khác, biển Việt Nam đang đối mặt với rất nhiều nguy cơ. Môi trường biển bị ô nhiễm, các hệ sinh thái biển bị suy thoái, nguồn lợi thủy sản suy giảm, thiên tai biển có chiều hướng gia tăng và các tác động xấu của biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt.

Việt Nam đang từng bước thực hiện phương thức quản lý tổng hợp và thống nhất biển và hải đảo theo cách tiếp cận hệ sinh thái cũng như hoàn thiện hệ thống quản lý Nhà nước tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo để đảm bảo khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên, đạt đồng thời các mục tiêu phát triển kinh tế biển và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, ngăn ngừa, khắc phục các tác động xấu của thiên tai và biến đổi khí hậu, bảo vệ, khôi phục đa dạng sinh học và các hệ sinh thái biển Việt Nam; đóng góp vào việc cải thiện môi trường các biển Đông Á, giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Trong thời gian vừa qua, bằng cách thể chế hóa và lồng ghép các chương trình quản lý tổng hợp biển và hải đảo vào hệ thống các chính sách, chiến lược đã giúp cho Việt Nam trở thành một trong những nước trong khu vực thực hiện tích cực nhất Chiến lược Phát triển bền vững các biển Đông Á (SDS-SEA).

Chính phủ Việt Nam, thông qua Bộ Tài nguyên và Môi trường, cam kết đạt được mục tiêu phát triển bền vững vùng bờ biển thông qua việc thực hiện quản lý tổng hợp biển và hải đảo, trong đó có quản lý tổng hợp vùng bờ. Cam kết về hợp tác và phát triển bền vững đã giúp cho Việt Nam trở thành địa điểm lý tưởng của Đại hội năm 2015.

Thông qua Đại hội, Việt Nam tiếp tục khẳng định những nỗ lực cùng với các nước trong khu vực xây dựng và duy trì biển Đông Á thành một môi trường hòa bình, ổn định, đảm bảo luật pháp quốc tế, phát triển bền vững theo tiêu chí nền kinh tế xanh, tăng trưởng xanh. Qua đây, Việt Nam mong muốn chuyển tới bạn bè quốc tế thông điệp “Hãy hợp tác bảo vệ tài nguyên, môi trường các biển Đông Á vì lợi ích của chúng ta”.

Thái Hải