Hệ thống nhà lưu chứa rác đúng quy chuẩn, không còn tình trạng để rác lộ thiên. Ảnh: Hồng Bài

Không chặn phương tiện vận chuyển rác về nhà máy. Đó là kiến nghị người dân và ý kiến chỉ đạo của UBND TP Hòa Bình tại cuộc đối thoại giữa UBND TP với người dân xã Thịnh Minh và Công ty Bắc Việt,  ngày 25/8/2020.

Sự cố bất khả kháng?

Nhà máy Xử lý rác thải sinh hoạt của Công ty Bắc Việt (Nhà máy Xử lý rác Bắc Việt) tại xã Thịnh Minh, TP Hòa Bình được đầu tư xây dựng theo Quyết định số 37/QĐ-UBND ngày 19/5/2017 của UBND tỉnh Hòa Bình. Mục tiêu của dự án là thu gom, xử lý, tiêu hủy rác thải sinh hoạt (không độc hại) với công suất xử lý gần 100 tấn rác/ngày đêm; sản xuất phân bón và hợp chất Nitơ.

Theo kế hoạch, tháng 12/2020, Nhà máy Xử lý rác Bắc Việt mới tiếp nhận rác và đi vào hoạt động. Tuy nhiên, vào thời điểm đó (6/2020), lượng rác thải sinh hoạt tồn đọng trên địa bàn nội thị TP Hòa Bình rất lớn vì các nhà máy xử lý rác như Lương Sơn, Lạc Thủy, Kim Bôi không đủ khả năng tiếp nhận hết số lượng rác thải của TP Hòa Bình. UBND TP Hòa Bình đã phải cho tập kết rác thải tạm trên đường Trương Hán Siêu (bờ trái sông Đà) và đường trong khu công nghiệp Mông Hóa. Nhân dân khu vực tập kết rác rất bức xúc, phản đối vì ô nhiễm môi trường.

Trước thực trạng trên, theo yêu cầu của TP, Nhà máy Xử lý rác Bắc Việt đã hỗ trợ tiếp nhận một phần rác tồn đọng và TP sử dụng trên 60.000m2 đất của hộ gia đình gần khu nhà máy để tập kết khoảng 750 tấn rác.

Hố ủ rác được lót bạt HDPE đảm bảo quy chuẩn. Ảnh: Hồng Bài

Đại diện Công ty Bắc Việt cho biết, do nhà máy chưa xây dựng hoàn chỉnh. Một số hạng mục công trình như: Nhà lưu chứa rác; hố ủ, chôn lấp, xử lý mùn hữu cơ chưa được lót bạt HDPE… Vì vậy, rác đưa về nhà máy phần lớn để ngoài trời, che đậy tạm bằng bạt. Do đó, khi mưa bão, bạt bị tung, rách dẫn đến tình trạng rác bị ủng nước, khi trời nắng rác bốc mùi hôi, khó chịu, phát sinh ruồi nhặng nhiều. Nguyên nhân nữa là, tại thời điểm xảy ra sự cố, nhà máy chưa xây dựng xong đường vận chuyển rác nên khi xe chở rác vào nhà máy bị rò rỉ nước ra đường, ảnh hưởng đến môi trường khu dân cư. Khó khăn lớn nhất mà không mấy người biết, đó là trong mấy tháng xử lý rác, nhà máy chưa được cấp điện. Công ty đã phải chi gần 8 tỷ đồng mua dầu để đốt lò!

Khắc phục triệt để  

Bà Nguyễn Thị Thu Ngọc, Giám đốc Công ty Bắc Việt cho biết: Ngay sau buổi đối thoại, công ty đã tập trung tổng lực máy móc, nhân lực khắc phục triệt để những tồn tại theo yêu cầu của cơ quan chức năng và phản ánh của người dân tại cuộc đối thoại.

Đến ngày 15/1/2021, công ty đã xây dựng xong hệ thống nhà lưu chứa rác với tổng diện tích hơn 2.800 m2 để lưu chứa lượng mùn, rác, nilon thải được đào, thu gom. Toàn bộ lượng mùn múc lên từ vị trí chôn lấp khu vực vườn hoa được thu dọn, lưu chứa trong từng khu nhà riêng biệt, đủ tiêu chuẩn. Lượng rác thải khoảng 750 tấn của TP Hòa Bình tập kết tạm trên khu đất của hộ dân đã được vận chuyển vào lưu chứa trong nhà có mái che không còn rác lộ thiên. Số lượng rác này được xử lý bằng phương pháp đốt hoàn toàn. Dự kiến, trong tháng 1/2021, nhà máy sẽ đốt xong số lượng 750 tấn rác tồn đọng.

Công ty tiếp tục thi công hố ủ rác. Ảnh: Hồng Bài

Theo ông Trần Nam Dương, Phó Giám đốc Công ty Bắc Việt, sở dĩ việc xử lý đốt số lượng 750 tấn rác tồn đọng kéo dài vì rác để ngoài trời trong thời gian dài, rác đã bị biến đổi (ngậm nước, biến dạng). Xử lý số lượng rác trên là rất khó khăn, tốn kém cả về nhân công, nguyên liệu, thời gian xử lý trong lò. Ao sinh học mà người dân phản ánh là nơi tồn đọng nước thải gây ô nhiễm môi trường, về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm khu dân cư. Công ty đã san lấp, lu lèn thành khu đất bằng phẳng không để nước tồn đọng, quan sát toàn khu Nhà máy không còn một khoảng đất trũng có thể đọng nước về mùa mưa. Đây là giải pháp hữu hiệu để hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng ô nhiễm môi trường trong và ngoài khu vực nhà máy. Nhà máy duy trì thường xuyên việc phun chế phẩm sinh học để giảm thiểu mùi phát tán ra môi trường. Công ty đã xây dựng hoàn chỉnh đúng tiêu chuẩn hệ thống ô, hố ủ lót bạt HDPE về chôn lấp sinh học, xử lý mùn hữu cơ bằng phương pháp ủ. Có thể nói, các vấn đề về môi trường liên quan đến phản ánh của người dân như mùi, bụi… đã được công ty khắc phục tối đa.

Công nhân sản xuất phân bón. Ảnh: Hồng Bài

Tiếp xúc với một số hộ dân quanh khu vực nhà máy, người dân đều ghi nhận hiệu quả khắc phục sự cố môi trường của nhà máy.

Ông Nguyễn Xuân Thiết, 70 tuổi, xóm Giếng, nhà cách Nhà máy Xử lý rác Bắc Việt khoảng 400m, cho biết: Mấy tháng nay rồi không còn mùi hôi, không còn ruồi nhặng như trước nữa.

Ông Nguyễn Văn Lý, công chức địa chính - môi trường xã Thịnh Minh khẳng định: Nhà máy Xử lý rác Bắc Việt không gây ô nhiễm môi trường nguồn nước sinh hoạt của các hộ dân xóm Hải Sơn, xóm Giếng. Thủ phạm gây ra ô nhiễm nguồn nước suối Cạn đá trắng, suối Đồng Hương là trại lợn trên địa bàn xóm Quốc, đầu nguồn suối Đồng Hương.

Đường ống xả thải từ trại lợn ra suối - thủ phạm gây ô nhiễm nguồn nước xã Thịnh Minh. Ảnh: Hồng Bài

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Thịnh Minh Đồng Văn Tám: Qua kiểm tra thực tế cho thấy, Công ty Bắc Việt đã thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của TP. Khắc phục kịp thời những tồn tại, sự cố môi trường. Cuối tháng 1/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND TP Hòa Bình sẽ tiến hành kiểm tra kết quả thực hiện sau đối thoại của Công ty Bắc Việt, có sự tham gia của đại diện nhân dân xóm Hải Cao và xóm Giếng.

Hồng Bài