Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: TL

Khó vay vốn chuyển đổi phương tiện

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Hiện nay, trên địa bàn TP đang tồn tại song song 2 hệ thống thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Hệ thống thu gom công lập, gồm Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị và 22 công ty dịch vụ công ích, chiếm khoảng 40% thu gom tại các chủ nguồn thải là các hộ dân mặt tiền đường, đơn vị kinh doanh, sản xuất...

Ngoài ra, các đơn vị này còn đảm nhiệm việc vận chuyển chất thải rắn từ các điểm hẹn, bô, trạm trung chuyển trên địa bàn quận, huyện đến các khu xử lý rác tập trung của TP.

Hệ thống thu gom rác dân lập với 2.160 phương tiện thu gom và khoảng 4.000 nhân công thu gom khoảng 60% khối lượng rác phát sinh chủ yếu tại các hộ gia đình trong hẻm, các chung cư...

Lực lượng thu gom dân lập là một bộ phận kết nối trong hệ thống thu gom tại nguồn từ hộ gia đình, chủ nguồn thải đến điểm hẹn, trạm trung chuyển trên địa bàn quận, huyện.

Đến nay, các quận, huyện đã vận động được 1.440/2.592 tổ, đường dây thu gom rác dân lập thành lập mô hình hợp tác xã hoặc doanh nghiệp. Toàn TP hiện có 42 hợp tác xã, 283 công ty tư nhân đang thu gom rác và khoảng 1.152 đường dây, tổ thu gom rác chưa có tư cách pháp nhân.

Để thay thế các phương tiện thu gom tại nguồn thô sơ, TP đã ban hành nhiều mẫu phương tiện mới để chuyển đổi. Tùy theo cấp độ, chiều rộng của hẻm, năng lực tài chính mà lực lượng thu gom tại nguồn sẽ lựa chọn mẫu phương tiện phù hợp để đầu tư. Kết quả, đã có 91 phương tiện/1.745 phương tiện các loại có nhu cầu chuyển đổi, đạt tỷ lệ 5,2%.

Bà Nguyễn Kim Hoa, Giám đốc Hợp tác xã Vệ sinh môi trường liên minh quận Thủ Đức cho biết: Hiện nay, chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện còn có sự phân biệt hộ khẩu giữa TP và tỉnh, trong khi đa số các đơn vị thu gom rác dân lập hoạt động có hộ khẩu ở tỉnh.

Đơn vị đã đưa lên 8 danh sách chuyển đổi phương tiện, nhưng chỉ được duyệt cho 1 trường hợp được vay vốn. Các trường hợp khác không được vay với lý do không đủ khả năng, trong khi hợp tác xã đã xác nhận doanh thu, đơn vị nhận được trả lời là không đủ tiền nên tạm ngưng lại.

"Như vậy, với những xã viên đã đầu tư 30% số tiền chuyển đổi phương tiện, hiện nay ngưng lại thì với nhà sản xuất xe làm sao đồng ý. Vậy, làm sao các đơn vị rác dân lập có động lực tham gia hợp tác xã?", bà Hoa đặt vấn đề.

Tăng cường các trạm trung chuyển rác

Tại hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Toàn Thắng cho biết: Đơn vị này tiếp thu các ý kiến của các đơn vị thu gom rác nêu ra để rà soát lại các nội dung chính sách.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: TL

Về nguồn tiền vay chuyển đổi phương tiện, UBND TP đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính xem xét bổ sung nguồn tiền từ Quỹ Bảo vệ môi trường cho các trường hợp đủ điều kiện vay. Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ làm việc với Quỹ Bảo vệ môi trường tháo gỡ những vướng mắc hiện nay như hộ khẩu, đánh giá khả năng vay và trả lãi vay…

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong đề nghị trong thời gian tới, cần hoàn thiện việc sắp xếp lại lực lượng thu gom rác dân lập, chuyển đổi thu gom rác tại nguồn.

Tổ chức rà soát, sắp xếp thực hiện hoán đổi mạng lưới các đường dây thu gom rác tại địa phương để đảm bảo thu gom rác tại nguồn không còn xảy ra tình trạng thiếu đồng bộ như hiện nay.

Tập trung đầu tư thêm cơ sở hạ tầng cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thông qua việc tăng cường các trạm trung chuyển rác và ứng dụng các công nghệ mới; nghiên cứu các chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập, nhằm thúc đẩy, khuyến khích lực lượng này chuyển đổi mô hình hoạt động, phương tiện, đảm bảo yêu cầu về môi trường mỹ quan đô thị.

Ông Nguyễn Thành Phong giao Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp thu ý kiến góp ý tại hội nghị cũng như ý kiến bổ sung hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập khi chuyển đổi pháp nhân lên hợp tác xã và doanh nghiệp.

Các sở, ngành, quận, huyện khẩn trương đề xuất, đóng góp bổ sung về cơ sở pháp lý, mức hỗ trợ, phương thức, cách thức thực hiện vào dự thảo chính sách hỗ trợ lực lượng thu gom rác dân lập, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, hoàn thiện đề án trình UBND TP.

Chủ tịch UBND TP cũng giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính phối hợp tham mưu UBND TP bố trí cấp đủ vốn cho Quỹ Bảo vệ môi trường, để đảm bảo đủ nguồn tiền cho vay hỗ trợ chuyển đổi phương tiện.

Các quận, huyện khẩn trương xác lập vị trí, thực hiện đầu tư các trạm trung chuyển rác với công nghệ ép rác kín, tiên tiến; nghiên cứu xây dựng các trung tâm chuyển ngầm, bán ngầm hoặc ngầm hóa một số hạng mục công trình…

Thiên Lý