Toàn cảnh phiên khai mạc Hội nghị về chống buôn bán trái phép động, thực vật hoang dã lần 3. Ảnh: TH

Hội nghị quốc tế cấp cao lần thứ 3 về chống buôn bán trái pháp luật các loài động vật, thực vật hoang dã nhằm thể hiện cam kết quốc tế ở mức cao nhất trong việc chống buôn bán trái pháp luật các loài động vật, thực vật hoang dã. Đồng thời, đánh giá thực hiện “Tuyên bố London và Kasane” về chống buôn bán trái pháp luật các loài động vật, thực vật. Đây cũng là dịp để xác định các tồn tại, thách thức của việc thực hiện các hành động trong các tuyên bố, là diễn đàn để các quốc gia và các tổ chức quốc tế tiếp tục đưa ra các cam kết và xây dựng Kế hoạch hành động ưu tiên chống buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật trong thời gian tới.

Phát biểu tại phiên khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cho biết, tại Việt Nam, nạn buôn bán trái pháp luật các loại động vật, thực vật hoang dã chưa được ngăn chặn. Việt Nam nhận thức rõ trách nhiệm của mình trong cuộc đấu tranh ngăn tội phạm trong lĩnh vực này. Đồng thời, cam kết sẽ làm hết sức mình trong cuộc chiến này.

Việt Nam đã ban hành nhiều đạo luật nhằm bảo vệ sự đa dạng sinh học của rừng, bảo vệ sinh cảnh sống của các loài sinh vật trong tự nhiên. Việt Nam cũng là quốc gia sớm tham gia các Công ước Liên hợp quốc về đa dạng sinh học; Công ước về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp. Nhà nước Việt Nam cũng ưu tiên thành lập các lực lượng chuyên trách thừa hành pháp luật trong lĩnh vực này…

Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong đa dạng, bảo tồn sinh học, bảo tồn các loài động, thực vật hoang dã. Việc bảo đảm hài hòa giữa bảo tồn tài nguyên và tăng trưởng kinh tế; việc thay đổi nhận thức và sinh kế của một bộ phận dân cư phải sống dựa vào sự đa dạng tài nguyên sinh học; việc thay đổi nhu cầu và thói quen tiêu dùng các sản phẩm động, thực vật hoang dã; vấn đề hợp tác quốc tế, ngăn chặn vận chuyển hàng hóa là các vật, động thực vật hoang dã; rồi việc điều tra, truy tố, xét xử tội phạm trong lĩnh vực này… cũng có những hạn chế nhất định.

13 tổ chức kêu gọi bảo vệ các loài hoang dã

Ngày 16/11/2016 tại Hà Nội, trước ngày diễn ra Hội nghị Quốc tế về buôn bán động, thực vật hoang dã bất hợp pháp, 13 tổ chức hoạt động tại Việt Nam về bảo tồn các loài hoang dã và chống lại tội phạm liên quan tới động vật hoang dã đã cùng đưa ra lời kêu gọi Chính phủ Việt Nam thực hiện cam kết quốc tế của mình về giải quyết nạn buôn bán bất hợp pháp các loài hoang dã thông qua những hoạt động có ý nghĩa và tập trung.

13 tổ chức bao gồm: Tổ chức Động vật châu Á (Animals Asia), Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), Tổ chức Bảo tồn Động thực vật quốc tế (FFI), Four Paws, Hiệp hội các vườn thú Frankfurt (FZS), Freeland, Thả tự do cho các loài gấu (Free the Bears), GreenViet, TRAFFIC, Văn phòng Liên hợp quốc về chống Ma tuý và Tội phạm (UNODC), WildAct, Hiệp hội Bảo tồn động vật (WCS) và WWF-Vietnam đã ký một bản Tuyên bố trong đó cam kết cùng nhau hợp tác và với Chính phủ Việt Nam nhằm giải quyết các vấn đề về săn bắn, vận chuyển, cứu hộ và phúc lợi động vật hoang dã, củng cố chính sách và thực thi pháp luật và thực hiện các chiến dịch nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi nhằm bảo vệ các loài này.

Lời kêu gọi sẽ được gửi tới bộ, ngành liên quan..

“Đặc biệt, trong những năm gần đây, hoạt động buôn bán trái pháp luật các loài thực, động vật hoang dã không còn nằm trong khuôn khổ quốc gia mà đã ở quy mô toàn cầu, có chiều hướng ngày càng gia tăng, diễn biến phức tạp. Đặc biệt là hiện tượng buôn bán ngà voi, tê tê, sừng tê giác, các loài mèo lớn… với sự tham gia của các mạng lưới tội phạm có tổ chức quốc tế, đe dọa sự sinh tồn của nhiều loài nguy cấp, gây bất ổn anh ninh, xã hội”, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch nước cho rằng, vấn đề chống buôn bán trái phép động, thực vật hoang dã là vấn đề toàn cầu. Để bảo vệ hiệu quả các loài động, thực vật hoang dã cần chú trọng, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như hoàn thiện thể chế, pháp luật, thực thi pháp luật; xóa bỏ thị trường tiêu thụ bất hợp pháp; thực hiện các chiến dịch giảm và không còn tiêu dùng động, thực vật hoang dã trái phép; phát triển sinh kế bền vững cho những cộng đồng dân cư sống trong các khu bảo tồn thiên nhiên....

Cũng tại phiên khai mạc, Phó Tổng Thư kí Liên hợp quốc nhận định, Việt Nam là một quốc gia đa dạng về hệ sinh vật, có nhiều loài động vật hoang dã quý hiếm như hổ, tê tê… Việt Nam cũng là một trong những địa điểm chuyển tiếp cho các hoạt động buôn bán như hổ, ngà voi.

Ông đánh giá cao Việt Nam cũng như các nước đã cam kết mạnh mẽ về chính trị để đấu tranh chống lại hoạt động này. Liên hợp quốc cũng sẽ luôn ở bên cạnh các quốc gia trong cuộc chiến bảo tồn các loài động, thực vật hoang dã.

Hội nghị quốc tế chống buôn bán trái phép động vật hoang dã là sáng kiến của Chính phủ Anh, lần đầu được tổ chức ở Thủ đô London năm 2014; lần hai ở Kasane, Botswana. Hoàng tử William là Chủ tịch của United for Wildlife (Đoàn kết vì động vật hoang dã). Dự án liên hiệp giữa 7 tổ chức bảo vệ động vật hoang dã lớn nhất thế giới, dưới sự chủ trì của Quỹ Từ thiện Hoàng gia Anh. Việt Nam là quốc gia đăng cai tổ chức hội nghị lần thứ 3.

Thái Hải