Lâm Đồng – địa phương có diện tích lớn nhất cả nước sau sáp nhập địa giới – đứng trước áp lực quản lý đặc biệt lớn về đất đai, rừng, quy hoạch, tài nguyên. Ở một tỉnh rộng 24.233 km², mỗi quyết sách quản lý đều tác động trực tiếp đến không gian phát triển của cả vùng Tây Nguyên. Trong bối cảnh đó, công tác thanh tra trở thành “hệ thống cảnh báo sớm”, giúp chính quyền giữ kỷ cương, ổn định quản lý và phòng ngừa sai phạm từ gốc.

Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam, Báo Thanh tra có cuộc phỏng vấn ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng. Cuộc trao đổi đi sâu vào vai trò của ngành Thanh tra trong bối cảnh mới; kết quả nổi bật trong thanh tra, tiếp công dân, phòng chống tham nhũng; cùng những định hướng tái cấu trúc hệ thống thanh tra theo mô hình chính quyền hai cấp.

+Thưa ông, 80 năm Ngày truyền thống ngành Thanh tra Việt Nam là dịp nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển. Ông đánh giá như thế nào về vai trò của ngành Thanh tra trong quản lý nhà nước, đặc biệt tại Lâm Đồng?

-Ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng: Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam, tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến các thế hệ cán bộ, công chức, người lao động đã và đang công tác trong ngành Thanh tra nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng.

Những đóng góp của ngành Thanh tra đã được khẳng định xuyên suốt tám thập kỷ, thể hiện rõ trên bốn trụ cột cốt lõi của quản trị hiện đại. Thanh tra là "tai mắt" của cơ quan quản lý, giúp phát hiện sơ hở, bất cập trong chính sách để kịp thời điều chỉnh, bổ sung. Thanh tra góp phần "thượng tôn pháp luật", chấn chỉnh vi phạm, đảm bảo kỷ cương, thu hồi tài sản bị thất thoát về cho ngân sách Nhà nước.

Thanh tra là công cụ đắc lực trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng bộ máy liêm chính. Thanh tra là cầu nối giữa Nhà nước và Nhân dân, qua công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân, góp phần ổn định xã hội.

Riêng tại Lâm Đồng, sau sáp nhập địa giới, tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước, với nhiều áp lực trong quản lý đất đai, rừng, quy hoạch....Điều này càng khẳng định vai trò, vị trí của ngành Thanh tra trở nên quan trọng hơn, qua thanh tra để kịp thời bổ sung những hạn bất cập, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Phát huy truyền thống 80 năm, tôi tin tưởng ngành Thanh tra Lâm Đồng sẽ tiếp tục là "thanh bảo kiếm" bảo vệ công lý, công tâm, khách quan vì lợi ích chung.

+Trong thời gian qua, UBND tỉnh đánh giá đâu là những điểm sáng trong công tác thanh tra, tiếp công dân và phòng, chống tham nhũng tại Lâm Đồng?

-Ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng: Trong thời gian qua, Thanh tra Tỉnh Lâm Đồng đã bám sát hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ, sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, tập trung thanh tra các lĩnh vực nhạy cảm, dư luận quan tâm. Với tinh thần “Kỷ cương – Liêm chính – Hành động – Hiệu quả”, ngành Thanh tra tỉnh Lâm Đồng luôn nêu cao trách nhiệm, bản lĩnh và chủ động trong thực hiện nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Kết quả đạt được có thể khẳng định bằng những con số rất cụ thể: Hơn 325 cuộc thanh tra được triển khai, tập trung vào những lĩnh vực rủi ro cao, kiến nghị xử lý sai phạm kinh tế hơn 55 tỷ đồng, thu hồi ngân sách trên 45 tỷ đồng, chuyển 4 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra. Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại – tố cáo có chuyển biến rõ nét; nhiều vụ việc phức tạp kéo dài được xử lý dứt điểm, góp phần giữ ổn định an ninh, giảm điểm nóng từ cơ sở.

Phòng chống tham nhũng triển khai thực chất: rà soát, sửa đổi hơn 230 văn bản, xác minh tài sản thu nhập 208 trường hợp, xử lý nghiêm vi phạm. Là thành viên nòng cốt của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh.

Có thể khẳng định, công tác thanh tra của tỉnh đã phát huy hiệu quả, đúng hướng và có chiều sâu, góp phần quan trọng trong việc giữ vững kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

+Với vai trò là lãnh đạo trực tiếp phụ trách, ông có thể cho biết những định hướng, chỉ đạo trọng tâm mà UBND tỉnh đã triển khai nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thanh tra, nhất là trong bối cảnh cải cách hành chính và chuyển đổi số hiện nay?

-Ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng: Sau khi thực hiện việc sáp nhập địa giới hành chính cấp tỉnh, bỏ cấp huyện; xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp; đồng thời việc kết thúc thanh tra sở, cấp huyện để tổ chức lại hệ thống thanh tra hai cấp (cấp trung ương và cấp tỉnh), Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (mới) bước đầu cũng gặp những khó khăn nhất định về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động, về nguồn lực, chuyển giao quản lý hồ sơ, cơ sở dữ liệu…

Trước tình hình đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo ba nhóm giải pháp trọng tâm: Chuyển đổi số và hiện đại hóa hoạt động thanh tra: Xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung; triển khai phần mềm quản lý kết quả thanh tra, tiếp dân, giải quyết khiếu nại – tố cáo; minh bạch hóa toàn bộ quy trình. Kiện toàn tổ chức và nâng cao năng lực đội ngũ: Bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu; đào tạo kỹ năng số; củng cố bản lĩnh, liêm chính; tăng kiểm soát nội bộ. Thanh tra có trọng tâm – không dàn trải, tập trung vào lĩnh vực đất đai, tài nguyên, đầu tư công, trách nhiệm người đứng đầu. Tăng kiểm tra nội bộ, siết trách nhiệm trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.

+Trong công tác thanh tra, yếu tố con người giữ vai trò then chốt. Ông đánh giá ra sao về đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lâm Đồng hiện nay và UBND tỉnh có những chỉ đạo gì để xây dựng đội ngũ “vững về chuyên môn, sáng về đạo đức, bản lĩnh, liêm chính”?

-Ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng: Đúng vậy, trong công tác thanh tra, yếu tố con người giữ vai trò quyết định, là khâu then chốt đánh giá sự thành công hay tồn tại của quản lý nhà nước. Mỗi cán bộ thanh tra luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm, tận tâm với công việc, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác. Trong thời gian qua đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra Lâm Đồng đã cố gắng nỗ lực, cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Tuy nhiên, trong bối cảnh vi phạm ngày càng tinh vi, yêu cầu đặt ra cao hơn. UBND tỉnh xác định nâng chất lượng cán bộ là nhiệm vụ then chốt, tập trung vào 4 nội dung: Giáo dục chính trị, đạo đức công vụ, quán triệt 6 điều Bác Hồ dạy cán bộ Thanh tra; xây dựng bản lĩnh liêm chính, nói không với tiêu cực. Bồi dưỡng chuyên môn sâu, cập nhật pháp luật, hoàn thiện kỹ năng nghiệp vụ và kỹ năng số. Siết kỷ luật, kiểm soát quyền lực, minh bạch hóa hoạt động; xử lý nghiêm mọi vi phạm. Đảm bảo điều kiện làm việc và chế độ, tạo môi trường để cán bộ yên tâm cống hiến và giữ gìn phẩm giá, đạo đức.

+ Thực tiễn cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chỉ thực sự hiệu quả khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đặc biệt là giữa Thanh tra tỉnh với các sở, ngành, địa phương. Ông có thể chia sẻ thêm về cơ chế phối hợp mà UBND tỉnh đang chỉ đạo để phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống trong phòng ngừa sai phạm và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước?

-Ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng: Nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống trong công tác phòng ngừa sai phạm và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, UBND tỉnh đã chỉ đạo tăng cường cơ chế phối hợp chặt chẽ, đồng bộ và thống nhất giữa Thanh tra tỉnh với các Sở, ngành và địa phương. Mục tiêu của cơ chế này là tăng cường trách nhiệm, tính chủ động của từng cấp, từng ngành, đảm bảo công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện hiệu quả, khách quan, không chồng chéo, không bỏ sót lĩnh vực, phạm vi, địa bàn quản lý; đồng thời phát hiện sớm, xử lý kịp thời sai phạm (nếu có).

Theo đó, Thanh tra tỉnh luôn giữ vai trò chủ trì, điều phối, phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra; chia sẻ thông tin, dữ liệu, kết quả thanh tra; trao đổi, tháo gỡ vướng mắc và đề ra các biện pháp xử lý phù hợp tình hình thực tiễn. Đồng thời qua công tác phối hợp nhằm tăng cường giám sát lẫn nhau, đánh giá kết quả thực hiện, ứng dụng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu dùng chung trong quản lý, giúp nâng cao tính minh bạch, kịp thời và chính xác trong quá trình phối hợp.