Mở màn cho lễ hội Kin Pang là nghi lễ “Thỉnh đoàn quân mo”, thầy mo thỉnh âm binh nơi “Đẳm Một” về ngự quanh đàn lễ để bảo vệ và phù trợ cho thầy, không cho các ma xấu đến quấy rầy, phá hoại. Ảnh: Võ Việt

Sau 2,5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 02 ngày 6/10/2020 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Than Uyên về phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc gắn với du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện đã đạt được một số kết quả nhất định.

Sưu tầm, phục dựng và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống

Qua công tác sưu tầm, đã tổ chức phục dựng thành công 4 lễ hội: Lễ hội Hạn Khuống dân tộc Thái Đen gắn với chương trình giao lưu Văn hóa - Du lịch năm 2021; Lễ hội Kin Pang của dân tộc Thái Đen" gắn với Chương trình hưởng ứng Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2022; Lễ hội Mừng cơm mới của dân tộc Khơ Mú gắn với Tết Độc lập, Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc huyện Than Uyên lần thứ XI, năm 2022; Lễ hội Gầu Tào dân tộc Mông gần với các hoạt động mừng xuân Quý Mão năm 2023.

Các lễ hội đã phục dựng được cấp ủy, chính quyền địa phương duy trì tổ chức thường xuyên trong các dịp lễ trọng của đồng bào các dân tộc và gắn với các sự kiện chính trị của huyện.

Các lễ hội: Lễ hội Xòe chiêng (Xòe tết) và Lễ hội Lùng tùng (Lễ hội xuống đồng) của dân tộc Thái được duy trì tổ chức thường xuyên trong các dịp lễ, Tết hằng năm phù hợp với tình hình thực tế tại từng cơ sở.

Bên cạnh đó, huyện đã vận động đồng bào dân tộc Mông thực hiện giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa độc đáo của cây khèn Mông, thường xuyên duy trì sử dụng Khèn trong các lễ hội truyền thống của dân tộc, như: Ngày hội văn hóa, Lễ hội Gầu tào, lễ tang và dịp tết cổ truyền của dân tộc Mông...

Vận động Nhân dân tại một số điểm du lịch duy trì tốt việc chế biến ẩm thực dân tộc phục vụ khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm cảnh quan thiên nhiên của bản và lòng hồ thủy điện, nhằm tạo thương hiệu riêng để thu hút khách du lịch, như: ẩm thực dân tộc Khơ Mú tại bản Thẩm Phé (xã Mường Kim); ẩm thực dân tộc Thái tại vịnh Pá Khôm (xã Pha Mu); ẩm thực dân tộc Mông tại bản Nậm Pắt (xã Tà Mung) và bản Huổi Bắc (xã Pha Mu).

Duy trì hoạt động 3 Câu lạc bộ Hát then - Đàn tính, thành lập 2 Ban Vận động Câu lạc bộ Bảo tồn văn hóa dân gian của 2 dân tộc Mông và Thái và hỗ trợ kinh phí duy trì tổ chức hoạt động văn hóa dân tộc gắn với các hoạt động chào năm mới 2023.

Đẩy mạnh lồng ghép công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn huyện duy trì mặc trang phục dân tộc trong các dịp lễ, tết như: Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc, Lễ hội Xòe chiêng, Tết Nguyên đán...

Sử dụng các giá trị văn hóa đặc sắc để phát triển du lịch

Đến nay, huyện Than Uyên đã thực hiện khảo sát xong và triển khai đầu tư các hạng mục tại các điểm để phát triển, tổ chức các hoạt động du lịch, cụ thể: Đầu tư phát triển, hình thành chợ phiên bản Nậm Pắt và duy trì tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ gắn với hoạt động trao đổi mua bán các sản phẩm văn hóa và sản phẩm nông nghiệp, thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm.

Định hướng xây dựng điểm bản Thẳm Phé thành bản nông thôn mới gắn với du lịch cộng đồng có các dịch vụ lưu trú Homestay; thực hiện hỗ trợ cho 3 hộ gia đình tại bản Thẳm Phé chỉnh trang nhà cửa làm dịch vụ Homestay, đồng thời vận động Nhân dân phát triển làng cá Thẳm Phé với các dịch vụ nhà hàng nổi phục vụ ăn uống khi khách du lịch đến trải nghiệm bản sắc văn hóa dân tộc Khơ Mú và trải nghiệm lòng hồ thủy điện Bản Chát.

Triển khai khảo sát điểm bản Huổi Bắc, xã Pha Mu và thực hiện hỗ trợ 3 hộ gia đình phát triển dịch vụ Homestay để phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng; khảo sát Vịnh Pá Khôm và vận động người dân trên địa bàn xã xây dựng 3 nhà nổi trên lòng hồ phục vụ ẩm thực cho khách du lịch.

Hỗ trợ 2 hộ dân bản Pu Cay xây dựng nhà lưu trú Homestay tại Vịnh Pá Khôm phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi của khách du lịch; khảo sát Khu 9, thị trấn Than Uyên để phát triển làm điểm du lịch cộng đồng và hỗ trợ 2 hộ gia đình chỉnh trang nhà cửa, mua sắm trang thiết bị làm dịch vụ Homestay đón khách du lịch.

Các ban, ngành, đoàn thể huyện, các đơn vị liên quan và xã Mường Kim vận động Nhân dân trong bản Thẳm Phé chỉnh trang đường nội bản, nhà cửa, sân ngõ, ao vườn để trồng hoa, các loại cây xanh tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp, thu gom và xử lý rác thải theo quy định.

Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện tổ chức thành công chương trình chào mừng Tết Độc lập, Ngày hội văn hoá, thể thao các dân tộc huyện Than Uyên lần thứ XI và Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng huyện Than Uyên (15/10/1952-15/10/2022) với nhiều nội dung phong phú, đặc biệt là màn múa xoè đặc sắc “Tiếng gọi Tây Bắc” với hơn 1.500 người tham gia.

Tổ chức thành công Chương trình giao lưu văn hoá, du lịch và trình diễn Khinh khí cầu chào năm mới 2021. Tổ chức chương trình hưởng ứng Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2022…

Phó Bí thư Huyện ủy Than Uyên Lê Thị Kim Ngân cho biết, những năm qua, công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc gắn với du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể từ huyện đến cơ sở quan tâm thực hiện.

Một số lễ hội dân gian truyền thống tiêu biểu của dân tộc đã được triển khai phục dựng thành công, như: Lễ hội Gầu tào của dân tộc Mông; Lễ hội Mừng Cơm mới của dân tộc Khơ Mú; Lễ hội Kin Pang của dân tộc Thái Đen; Lễ hội Hạn Khuống của dân tộc Thái... Việc khảo sát, đầu tư cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng du lịch đã bước đầu hình thành một số sản phẩm du lịch, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút du khách đến thăm quan, tìm hiểu và trải nghiệm.

Về giải pháp trọng tâm của huyện trong thời gian tới, Phó Bí thư cho biết, huyện sẽ tập trung khai thác có hiệu quả các thế mạnh, tiềm năng sẵn có như: Các lễ hội truyền thống, các thể loại dân ca, dân dũ, ẩm thực, làng nghề, điểm di tích lịch sử cách mạng; các trò chơi dân gian truyền thống.

Quan tâm bố trí kinh phí hợp lý đầu tư cho công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, huy động tối đa các nguồn lực xã hội hóa đầu tư cho công tác bảo tồn, phát triển văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng…