(Thanh tra) - Câu chuyện về hai cán bộ trẻ Ma Seo Chứ (Lào Cai) và Mùa A Thi (Điện Biên) - những người đã dẫn dắt dân bản vượt qua phút giây sinh tử để lại dấu ấn sâu đậm về tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Miền núi phía Bắc, nơi những bản làng nép mình bên triền núi, từ lâu đã phải sống chung với những mùa mưa dầm, lũ quét, sạt lở đất bất ngờ. Giữa thời khắc hiểm nguy, đã xuất hiện những cán bộ trẻ bản lĩnh, quyết đoán, đặt sự an toàn của người dân lên trên hết. Câu chuyện về hai cán bộ trẻ Ma Seo Chứ (Lào Cai) và Mùa A Thi (Điện Biên), những người đã dẫn dắt dân bản vượt qua phút giây sinh tử để lại dấu ấn sâu đậm về tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Đầu tháng 9/2024, hoàn lưu bão Yagi gây mưa lớn kéo dài ở Lào Cai. Tại thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu (Bắc Hà), một vết nứt dài 30 - 40m xuất hiện trên sườn đồi, đó cũng là dấu hiệu nguy hiểm báo trước sạt lở. Nhưng đúng lúc đó, sóng điện thoại mất, Trưởng thôn Ma Seo Chứ không thể liên hệ với chính quyền để xin chỉ đạo.
Trưởng thôn trẻ tuổi người H’Mông đứng trước lựa chọn: Chờ lệnh hay tự quyết định? Anh hiểu rằng chờ đợi có thể đồng nghĩa với mất mát. Và anh chọn hành động.
Đi từng nhà, Chứ kiên trì thuyết phục bà con bỏ lại tài sản, chỉ mang theo những gì cần thiết, ưu tiên đưa người già, trẻ nhỏ lên điểm cao an toàn. Có người băn khoăn: “Nhà mình bỏ thế này, lỡ không sao thì phí quá”. Anh chỉ nhẹ nhàng nhưng dứt khoát: “Của còn làm lại được, người mất là mất mãi”.
Cuộc di tản khẩn cấp được triển khai ngay trong đêm. 17 hộ dân, 115 nhân khẩu rời khỏi bản trước khi mưa trút xuống dữ dội hơn. Sáng 10/9/2024, lũ quét và sạt lở ập vào Kho Vàng, cuốn phăng nhà cửa, vườn tược. Nhưng điều quý giá nhất là không ai trong bản bị thương hay thiệt mạng.
Không chỉ dừng lại ở việc cứu người, Ma Seo Chứ còn cùng thanh niên trong bản dọn dẹp nơi trú ẩn, phân phát đồ ăn, nước uống, trấn an tinh thần bà con.
Khoảng 3 giờ sáng 1/8/2025, mưa lớn kéo dài khiến nước từ khe suối dâng nhanh, đe dọa bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung (Điện Biên). Trưởng bản 26 tuổi Mùa A Thi nhận cuộc gọi của một người dân giữa tiếng khóc hoảng loạn. Anh lập tức hiểu rằng nguy hiểm đang ập đến rất gần.
Không chờ trời sáng, Thi bật dậy, gọi ngay Bí thư chi bộ và dân quân bản, chia nhau gõ cửa từng nhà. Anh chỉ đạo thanh niên khỏe mạnh cõng ba cụ già không chịu rời nhà. Người khỏe dìu người yếu, cả bản nối nhau đi trong mưa tầm tã, vượt dốc, leo lên đồi cao. Cuộc di tản chỉ diễn ra khoảng 30 - 40 phút, nhưng đó là khoảng thời gian quyết định sinh tử.
Chỉ chưa đầy một giờ sau, lũ quét và sạt lở ập xuống, san phẳng khu dân cư cũ, cuốn trôi nhiều nhà cửa và tài sản. Dù cứu được 90 người, bản vẫn chịu mất mát đau đớn khi hai em nhỏ thiệt mạng vì không có người lớn ở nhà lúc lũ về.
Không dừng lại ở đó, Mùa A Thi tiếp tục cùng dân quân tìm kiếm tài sản, hỗ trợ bà con dựng lại chỗ ở mới. Anh nói giản dị: “Tài sản không cứu được thì thôi, miễn là vợ chồng, con cái còn sống. Của mất thì mình làm lại sau”.
Câu nói ấy như chạm vào trái tim nhiều người, vừa là triết lý sống của người vùng cao, vừa là tinh thần lãnh đạo đặt con người lên trên hết.
Bản lĩnh cán bộ trẻ trong hiểm nguy
Điểm chung ở Ma Seo Chứ và Mùa A Thi là khả năng ra quyết định nhanh chóng, chính xác. Họ đều chọn phương án ưu tiên an toàn con người, chấp nhận thiệt hại về vật chất. Trong thiên tai, đó là nguyên tắc vàng, nhưng để thực hiện, cần bản lĩnh dám chịu trách nhiệm và sự tin tưởng của cộng đồng.
Họ cũng cho thấy sự trưởng thành của thế hệ cán bộ trẻ ở cơ sở: Gần dân, hiểu dân, nắm chắc địa bàn và sẵn sàng hành động vì lợi ích chung. Đây là những phẩm chất quan trọng mà bất cứ người lãnh đạo nào cũng cần có.
Đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với khát vọng vươn lên mạnh mẽ. Trong hành trình ấy, rất cần những cán bộ trẻ tuổi, ở bất kỳ vị trí nào, có thể hiện diện ở tuyến đầu khi cộng đồng cần. Họ phải là người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám ra quyết định trong những tình huống khó khăn nhất.
Thiên tai rồi sẽ còn lặp lại, thử thách mới sẽ xuất hiện, không chỉ là lũ lụt, sạt lở mà cả trong xây dựng, quản lý, phát triển. Cũng như những trận lũ quét ở vùng cao, đất nước sẽ cần những “người dẫn đường” ở mọi lĩnh vực. Ma Seo Chứ và Mùa A Thi là hai trong nhiều tấm gương như thế. Họ đã chọn đứng mũi chịu sào, chọn hành động vì sự sống của dân làng, và qua đó truyền cảm hứng cho cả những người chưa từng gặp họ.
Với quyết định kịp thời cứu cả bản thoát khỏi thảm họa, Trưởng thôn Ma Seo Chứ đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen và trở thành một trong hai gương mặt tiêu biểu của tỉnh Lào Cai nhận giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam trao tặng. Anh cũng được người dân và chính quyền địa phương nhắc đến như hình ảnh của một trưởng thôn trẻ giàu trách nhiệm, sẵn sàng đặt sự an toàn của bà con lên trên tất cả.
Còn Trưởng bản Mùa A Thi, sau cuộc di tản thần tốc giữa đêm mưa, đã được Thủ tướng Chính phủ trực tiếp biểu dương trong chuyến công tác tới Điện Biên và gửi Thư khen ngày 4/8/2025. Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Nội vụ và UBND tỉnh Điện Biên trình cấp có thẩm quyền khen thưởng xứng đáng. Lời khen ngợi ấy không chỉ là phần thưởng cho riêng anh, mà còn là sự ghi nhận đối với tinh thần dũng cảm, quyết đoán của một thế hệ cán bộ trẻ ở vùng cao.
