(Thanh tra)- Dịch bệnh Covid-19 đã tác động tiêu cực đến hoạt động du lịch tại các địa phương trên cả nước. Hơn lúc nào hết, lao động ngành Du lịch cần nhiều giải pháp tháo gỡ vấn đề về việc làm.
98% lao động du lịch, dịch vụ thất nghiệp
Theo ước tính của Sở Du lịch Khánh Hòa, dịch Covid-19 đã khiến khoảng 17.100 lao động trong ngành Du lịch bị mất việc, trong đó, lĩnh vực lưu trú giảm khoảng 15.000 người (chiếm 30% tổng số lao động lĩnh vực lưu trú), lĩnh vực lữ hành giảm 2.100 người (giảm 60%). Số lượng xe kinh doanh vận tải lĩnh vực du lịch bị ngưng hoạt động là 1.780 xe. Hàng loạt khách sạn ở ngoại thành lẫn trung tâm TP Nha Trang đang rao bán với giá từ 20-30 tỉ đồng (ngoại thành) hoặc 100-300 tỉ đồng (trung tâm).
Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng cũng cho biết, đến thời điểm này, toàn ngành có hơn 23.000/35.000 lao động của 800 doanh nghiệp (DN) du lịch bị tạm thời mất việc, trong đó hơn 1.000 lao động khối lữ hành, 4.000 hướng dẫn viên, 18.000 lao động khối dịch vụ (khách sạn, vận chuyển, điểm đến).
Công ty Cổ phần Phát triển Tùng Lâm - đơn vị khai thác dịch vụ vận chuyển hành khách bằng hệ thống cáp treo, xe điện tại khu di tích và danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh) cho biết, phải cắt giảm khoảng hơn 80% số lượng nhân sự…
Công ty Lữ hành du lịch Vietravel cho hay, cho nghỉ ở nhà hơn 1.000 nhân viên, bao gồm nhân viên bán hàng, hướng dẫn viên cơ hữu… hưởng lương cơ bản, không có lương năng suất vì không có việc để làm. Số còn lại gồm ban lãnh đạo, ban tiếp thị, bộ phận hành chính kế toán, ban công nghệ thông tin và bộ phận bán hàng online vẫn đang làm việc hết tốc lực, nhân cơ hội này tái cơ cấu hoạt động của công ty.
Hầu như tất cả công ty du lịch trên cả nước, kể cả công ty lớn nhất đều đã cắt giảm nhân sự, cắt giảm giờ làm, chuyển sang làm việc trực tuyến tại nhà, không tiếp nhận tour mới, thậm chí, nhiều công ty đóng cửa, doanh thu trong tháng 3 không có hoặc âm.
Báo cáo của Chính phủ gửi Thường vụ Quốc hội cho thấy, 98% lao động khu vực du lịch, dịch vụ nghỉ việc. 78% lao động ngành Vận tải, giầy da, dệt may bị giảm việc, giãn việc hoặc ngừng việc. 98% lao động hàng không tạm nghỉ việc. Có khoảng 10% doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất.
Hướng dẫn viên, quản lý khách sạn, nhà hàng chạy grab, bán hàng online
Thực tế cho thấy, những tháng vừa qua, ngành Du lịch, khách sạn trải qua giai đoạn khủng hoảng chưa từng có. Hiện hầu hết khách sạn trên cả nước đã cho nhân viên nghỉ việc và đóng cửa. Ngành Du lịch rơi vào trạng thái “ngủ đông”.
“Bây giờ khách sạn đã hết khách, những tour khác thì đã hủy nên tạm ngừng hoạt động, nhân viên cũng buồn, lo lắng. Chúng tôi cũng cố hết sức để liên hệ, tìm việc làm cho nhân viên. Dù gặp khó khăn như vậy, nhưng nhân viên cũng hết sức đồng cảm với mình” - bà Kim Oanh - chủ khách sạn trên đường Hoàng Hoa Thám, Hà Nội thông tin.
Khi khách sạn đóng cửa, một số ngành, lĩnh vực như du lịch, lưu trú, nhà hàng cũng cắt giảm từ 80 - 90%. Lúc đấy hàng chục ngàn nhân viên làm việc tại các nhà hàng, khách sạn lao đao tìm việc. Họ làm đủ ngành nghề để sống, từ ship hàng, buôn bán online, chạy xe ôm, một số ít tạm lánh về quê chờ qua đại dịch.
“Dịch bệnh như thế này, mọi ngành nghề đều sa thải, chúng tôi rất khó tìm việc để làm. Buộc phải tạm thời về quê chờ đợi hết dịch, có khách du lịch đi làm trở lại” - anh Đạt, nhân viên quản lý khách sạn trên đường Phạm Văn Đồng, Hà Nội nói.
Hướng dẫn viên du lịch cũng không nằm ngoài tình trạng đó. “Chỉ vì Covid-19 mà mình từ vi vu máy bay như đi chợ chuyển qua chạy grab, làm shipper kiếm ăn qua ngày như thế này đây”, chị Bích Hoa - hướng dẫn viên du lịch Công ty Vietravel than thở.
Anh Hùng, hướng dẫn viên tiếng Hàn thất nghiệp, phải chuyển sang nghề bán hải sản online để mưu sinh. Công ty nơi Hùng làm việc doanh thu âm liên tục từ đầu năm, phải cắt giảm tới 80% nhân sự, số còn lại luân phiên đi làm để có lương cơ bản.
Anh Hùng còn cho biết, nhiều đồng nghiệp của anh phải xoay sở đủ nghề, có người chạy grab, người bán hàng online, người nhận ship đồ. “Giám đốc của mình cũng phải làm thêm cả nghề bán thực phẩm sạch để thêm thu nhập. Đây là tình cảnh chưa từng xảy ra với các công ty du lịch”, Hùng chia sẻ.
Cùng lao động du lịch vượt khó
Dự báo trong các tháng tiếp theo, kinh tế trong nước tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Chính phủ đã dự kiến chi khoảng 62.000 tỉ đồng hỗ trợ cho 20 triệu đối tượng trong 3 tháng. Trong đó, lao động tự do bị mất việc làm vì Covid-19 sẽ được hỗ trợ 1 triệu đồng/tháng và các mức hỗ trợ khác từ 500.000 - 1,8 triệu đồng/người/tháng.
Trong khi chờ sự hỗ trợ của Chính phủ thì Hội Nhân sự khách sạn Việt Nam VHRO (Hiệp hội Khách sạn Việt Nam) tìm cách tháo gỡ của người lao động ngành Du lịch. Trước mắt, hội đã phối hợp với chuỗi siêu thị của Vinmart+ tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh để giải quyết việc làm cho các nhân viên khách sạn đang thất nghiệp.
Theo chương trình này, Vinmart+ sẽ tiếp nhận hơn 1.300 lao động khách sạn để sắp xếp vào vị trí nhân viên bán hàng, giao hàng và các bên cùng thống nhất cụ thể về lương, chế độ và thời gian làm việc.
Hệ thống Vinmart+ cam kết sẽ bố trí việc làm cho người lao động là nhân viên khách sạn chuyển sang tại địa điểm gần nhà nhất có thể; hỗ trợ để họ quay trở lại khách sạn làm việc trong trường hợp người lao động có nhu cầu muốn quay về khi ngành du lịch, khách sạn hoạt động trở lại. VinMart+ cũng sẽ ký thỏa thuận về việc sử dụng lao động của các khách sạn theo từng nhu cầu.
Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Tổng cục Du lịch đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch Đầu tư đề xuất các chính sách hỗ trợ đồng bộ, cấp bách, thiết thực cho doanh nghiệp. Trong đó có các ưu đãi về thuế, phí, lãi suất vay, giá điện, đào tạo nhân lực cho doanh nghiệp, chính sách về thị thực nhằm thu hút khách du lịch quốc tế cũng như các chính sách truyền thông, xúc tiến, mở rộng thị trường du lịch sau khi chấm dứt dịch bệnh.
Bộ VHTTDL cũng đã đề nghị đưa các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chủ nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê (homestay), người lao động mất việc làm trong cơ sở lưu trú du lịch vào diện được hỗ trợ trong gói 62.000 tỉ đồng giúp người dân gặp khó khăn chống dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, đề nghị cho phép doanh nghiệp du lịch và người lao động chậm nộp bảo hiểm xã hội năm 2019, năm 2020 đến hết tháng 6/2021; đồng thời điều chỉnh quy định về quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp năm...
Trước đó, Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới ra thông cáo kêu gọi Chính phủ các nước hành động ngay để hỗ trợ ngành Du lịch. Trong đó, đề xuất 3 nhóm giải pháp nhằm bảo vệ hàng triệu người mà sinh kế dựa vào ngành Du lịch trong thời gian này gồm: Trợ cấp tài chính nhằm đảm bảo thu nhập cho những lao động trong các ngành nghề đang thiệt hại nghiêm trọng nhất; cung cấp những gói vay miễn lãi và dài hạn cho những doanh nghiệp du lịch, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ để tránh phá sản; áp dụng chính sách miễn các loại thuế, phí và những yêu cầu tài chính khác cho ngành Du lịch, ít nhất trong 12 tháng sắp tới.
Thái Hải
