Dự án triển khai “rùa bò”
Dự án Trung tâm Thương mại Phú Xuân toạ lạc tại phường Thắng Lợi (TP Buôn Ma Thuột) của Công ty TNHH Xây dựng Phú Xuân (Công ty Phú Xuân). Dự án được UBND tỉnh Đắk Lắk chấp thuận chủ trương đầu tư năm 2005, được UBND tỉnh Đắk Lắk cho thuê 13.640m2 đất theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm.
Thời hạn thuê đất 70 năm (kể từ năm 2006).
Công ty Phú Xuân đã nhận bàn giao đất trên thực địa năm 2006 và ký hợp đồng thuê đất vào năm 2007.
Ngày 18/9/2007, Công ty Phú Xuân được UBND tỉnh Đắk Lắk cấp Giấy chứng nhận đầu tư và điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư lần thứ nhất ngày 25/5/2012, theo đó dự án có mục tiêu xây dựng và kinh doanh Trung tâm thương mại, quy mô: Khách sạn 3 sao, khối siêu thị và khối văn phòng cho thuê, diện tích 11.816,96m2, tổng vốn đầu tư hơn 158 tỷ đồng.
Theo tiến độ ghi trong dự án, công trình được vào khai thác, sử dụng tháng 8/2008. Theo Giấy chứng nhận đầu tư do UBND tỉnh Đắk Lắk cấp ngày 18/9/2007 và điều chỉnh lần thứ nhất ngày 25/5/2012, dự án khởi công vào giữa năm 2007 và hoàn thành đi vào hoạt động ngày 30/4/2013. Ngày 17/7/2015, UBND tỉnh có công văn đồng ý cho Công ty Phú Xuân gia hạn thời gian thực hiện dự án hoàn thành, nghiệm thu và đưa công trình vào sử dụng ngày 1/7/2016 (24 tháng kể từ ngày 1/7/2014).
Tại thời điểm kiểm tra dự án ngày (26/10/2023), của cơ quan có thẩm quyền, một số hạng mục công trình đã hoàn thành xây dựng và đưa vào sử dụng, được Sở Xây dựng kiểm tra, nghiệm thu gồm: Hạng mục khối khách sạn và văn phòng cho thuê; hạng mục nhà trưng bày sản phẩm. Đối với hạng mục khối siêu thị: Tầng 1 đã hoàn thành đưa vào sử dụng; tầng 2 và tầng 3 đã hoàn thành công tác xây, tô chưa thi công phần hoàn thiện và lắp đặt thiết bị, hạng mục khối siêu thị chưa được Sở Xây dựng nghiệm thu hoàn thành.
Hô biến khu trưng bày thành nhà ở
Theo ghi nhận của PV Báo Thanh Tra, Dự án Trung tâm thương mại Phú Xuân thuộc khu “đất vàng” có vị trí đắc địa, giáp 4 mặt tiền đường Phan Chu Trinh, Trần Quang Khải, Nguyễn Đình Chiểu, Giáp Hải. Đáng chú ý, tại dự án có hơn chục căn nhà xây kiên cố được chủ đầu tư tự ý hô biến từ khu vực trưng bày sản phẩm thành nhà ở thương mại. Vụ việc này được báo chí phản ánh rất nhiều. Cục thuế tỉnh Đắk Lắk từng đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk làm rõ những căn nhà này vì thuộc hạng mục nhà trưng bày sản phẩm và văn phòng giao dịch của dự án. Sau đó, chủ đầu tư xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở thương mại.
Năm 2015, UBND tỉnh Đắk Lắk có quyết định về việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2.000 khu Đông Bắc TP Buôn Ma Thuột. Điều chỉnh 3.010 m2 đất dịch vụ sang đất ở thương mại thuộc dự án Trung tâm Thương mại Phú Xuân và các trục đường Trần Quang Khải - Giáp Hải - Nguyễn Đình Chiểu.
Tuy nhiên, do sự thay đổi về pháp luật nhà ở, khu đất trên vẫn chưa thực hiện chuyển đổi được. Ngoài ra, vào năm 2019, UBND tỉnh Đắk Lắk đề nghị nhà đầu tư dự án (Công ty Phú Xuân) thực hiện theo quy mô, mục tiêu ban đầu đã được phê duyệt (nhà trưng bày sản phẩm).
Trong quá trình thực hiện dự án Trung tâm Thương mại Phú Xuân, doanh nghiệp đã huy động vốn theo hình thức hợp đồng thỏa thuận góp vốn vào dự án. Công ty giao cho bên góp vốn phần thô căn nhà ba tầng đã xây xong, bên góp vốn tiếp tục hoàn thiện căn nhà theo đúng thiết kế đã được phê duyệt là nhà trưng bày sản phẩm và được quyền sử dụng trong thời gian 70 năm (theo thời gian thuê đất của dự án, trong số các thành viên góp vốn có một số thành viên được đứng tên trên giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh).
Vào tháng 3/2023, Sở Xây dựng có thông báo kết quả kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành hạng mục công trình, công trình xây dựng: Nhà trưng bày sản phẩm và văn phòng giao dịch gồm 50 căn nhà tiêu chuẩn cấp III, 3 tầng, tổng diện tích xây dựng 2.802,28m, tổng diện tích sàn 9.041,35m2, gồm: 20 căn nhà có mặt tiền tiếp giáp đường Giáp Hải, 20 căn nhà có mặt tiền tiếp giáp đường nội bộ, 5 căn nhà có mặt tiền tiếp giáp đường Nguyễn Đình Chiểu, 5 căn nhà có mặt tiền tiếp giáp đường Trần Quang Khải.
    |
 |
| Khu vực tầng 2 và tầng 3 của dự án đến nay vẫn chưa chưa thi công phần hoàn thiện và lắp đặt thiết bị, hạng mục khối siêu thị chưa được Sở Xây dựng nghiệm thu hoàn thành. Ảnh: Anh Minh |
Qua làm việc với Cục thuế tỉnh Đắk Lắk, đơn vị báo cáo, trong 50 căn nhà trưng bày sản phẩm và văn phòng giao dịch có 48 căn công ty giao cho các cá nhân góp vốn vào dự án sử dụng. Các cá nhân này sẽ được nhận nhà đồng thời được quyền sử dụng cho việc trưng bày sản phẩm và văn phòng giao dịch (thời gian trưng bày sản phẩm và văn phòng giao dịch theo chủ trương của tỉnh Đắk Lắk trong suốt thời gian theo hợp đồng thuê đất của dự án và được hưởng các quyền lợi ưu đãi theo dự án).
Để phục vụ cho công tác quản lý thuế, Cục thuế tỉnh Đắk Lắk đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành có liên quan phối hợp rà soát, kiểm tra và có ý kiến về việc 50 căn nhà trưng bày sản phẩm và phòng giao dịch của Trung tâm thương mại Phú Xuân có được sử dụng theo đúng với mục tiêu ban đầu của dự án đã được phê duyệt hay không?
Cũng liên quan đến dự án trên, vào năm 2017, Kiểm toán Nhà nước Khu vực XII kiến nghị thu hồi dự án, song tỉnh Đắk Lắk kiến nghị xem xét không thu hồi đất. Tỉnh này đã tổ chức nhiều cuộc làm việc và ban hành nhiều văn bản để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Thanh tra Chính phủ cũng thanh tra dự án Trung tâm Thương mại Phú Xuân và kiến nghị xử lý việc nợ tiền thuê đất, chậm tiến độ triển khai dự án đầu tư, chậm tiến độ sử dụng đất tại Kết luận thanh tra số 1858/KL-TTCP ngày 18/10/2022.