Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT. Ảnh: Hoàng Nam

Qua công tác kiểm tra thực tế của Cục Trồng trọt tại các địa phương, tình trạng sinh trưởng và phát triển của cây lúa đang rất tốt, nếu như không xảy ra các điều kiện thời tiết cực đoan, bất thường như gió bão, dịch bệnh trên diện rộng, thì có thể nói, vụ Hè Thu và vụ mùa tới đây sẽ được mùa kỷ lục và mục tiêu cả năm đạt trên 43 triệu tấn lúa là hoàn toàn khả thi.

Để đảm bảo hiện thực hóa mục tiêu này, Cục Trồng trọt đã phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật, Cục Quản lý đê điều và phòng chống thiên tai, Cục Thủy lợi... làm việc với các địa phương kiểm tra, đánh giá tình trạng sinh trưởng, nguồn nước tưới tiêu và các giải pháp ứng phó của sản xuất năm nay cũng như kế hoạch sản xuất vụ Đông Xuân năm 2023 - 2024 để có sự chuẩn bị tốt nhất và giảm thiểu rủi ro trước những tác động tiêu cực có thể xảy ra do hiện tượng El nino. Bởi theo dự đoán, El nino có thể tác động đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp từ tháng 10 tới đây, khi đó, vụ Đông Xuân năm 2023-2024 sẽ chịu sự tác động nhất định, đặc biệt là hoạt động sản xuất lúa gạo tại Đồng bằng sông Cửu Long.

Theo ông Cường, năm 2015 - 2016 là lần đầu tiên El nino xuất hiện ở nước ta, khi đó, chúng ta chưa có các giải pháp để ứng phó kịp thời, nên đã hứng chịu một số thiệt hại. Đến năm 2019, mặc dù theo đánh giá, tác động của El nino khi đó là mạnh hơn, nhưng tổng số diện tích lúa thiệt hại của nước ta chỉ có 86 ha, trong đó không có diện tích nào bị mất trắng, mà chỉ giảm năng suất từ 30 đến 50%.

Rút kinh nghiệm từ bài học ứng phó với El nino năm 2015, 2016, Bộ NN&PTNT đã xây dựng kế hoạch để chủ động ứng phó, giảm thiểu tác hại của El nino. Ngoài ra, Bộ NN&PTNT cũng có những giải pháp mềm để ứng phó với El nino như bố trí cơ cấu cây trồng, bố trí thời vụ theo từng vùng phù hợp với diễn biến thời tiết; đồng thời, vận hành hệ thống công trình thủy lợi hiệu quả để điều phối, giảm thiểu tác động của El nino tới sản xuất trồng trọt nói chung và sản xuất lúa gạo nói riêng.

Trao đổi về việc giá gạo thế giới đang tăng cao kỷ lục, ông Cường cho biết thêm, hiện nay, diện tích trồng lúa đang có xu hướng có giảm, tuy nhiên, với thời cơ hiện tại, Cục Trồng trọt đã bố trí để nâng diện tích gieo cấy vụ Thu Đông tại Đồng bằng sông Cửu Long theo kế hoạch từ đầu năm là 650 ngàn ha lên 700 ngàn ha để tăng năng suất cũng như sản lượng lúa, nắm bắt thời cơ khi giá lúa gạo thế giới đang tăng cao nhưng đồng thời vẫn đảm bảo đầy đủ an ninh lương thực trong nước.

Ngày 31/7/2023, Bộ NN&PTNT đã có Văn bản số số 5146//TTr-BNN-VP tham mưu, trình Chính phủ ban hành chỉ thị về tăng cường công tác xuất khẩu gạo trong tình hình mới. Theo đó, tất cả các bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội Lương thực, tập trung thực hiện các giải pháp cả về mặt kỹ thuật, hành chính, pháp lý để tháo gỡ tốt nhất các khó khăn, vướng mắc nhằm tăng sản lượng lúa gạo xuất khẩu.

Năm 2022, sản lượng sản xuất lúa gạo là 42,7 tấn, trong đó, xuất khẩu được 7,13 triệu tấn, nhưng năm nay, sản lượng đạt trên 43 triệu tấn (có những kịch bản dự báo còn hơn thế) nên sản lượng lúa gạo xuất khẩu năm nay dự kiến cũng sẽ vượt kỷ lục của năm ngoái - ông Cường nhấn mạnh.