Toàn cảnh buổi họp báo

Tại buổi họp báo, đại diện Vụ Thị trường trong nước và Vụ Kế hoạch làm rõ thêm các vấn đề dư luận quan tâm như: Nguồn cung xăng dầu, các biện pháp điều hành giá và dự trữ quốc gia…

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Lê Việt Nga, cách đây 3 tuần, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng cơ sở dữ liệu về điều hành xăng dầu bằng công nghệ số. Việc áp dụng công nghệ số được thực hiện nhằm nắm bắt nguồn cung cũng như hoạt động phân phối loại hàng hoá đặc biệt này tại thị trường nội địa để đảm bảo luôn luôn cân đối được cung cầu cũng như an ninh năng lượng.

Cũng theo bà Nga, Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đang rất “chập chờn” trong việc công bố mức sản xuất của họ. Để chủ động trong đảm bảo nguồn cung, ngay từ tháng 2/2022, Bộ Công Thương đã có Văn bản số 242 để chỉ đạo 10 doanh nghiệp đầu mối trong việc tăng cường nhập khẩu, duy trì nguồn cung xăng dầu trong nước.

Thời gian gần đây, cùng với việc sử dụng cơ sở dữ liệu, công nghệ thông tin, Bộ Công Thương đã nắm bắt được rõ ràng nguồn cung xăng dầu trên thị trường, từ đó luôn đảm bảo cân đối cung cầu trong nước.

Đồng thời, phối hợp với Bộ Tài chính và các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu trong nước để nắm bắt kịp thời tình hình thị trường, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt vấn đề giảm thuế. Cụ thể, từ đầu năm đến kỳ điều hành ngày 13/6 vừa qua, giá bình quân mặt hàng xăng dầu thế giới đã tăng 41,36 - 84,35%. Tuy nhiên, giá xăng dầu trong nước chỉ tăng 24,42-62,44%. Việc điều hành giá như vậy là nhờ có sự tham gia quan trọng từ các giải pháp vĩ mô của kinh tế Việt Nam cũng như có vai trò của quỹ bình ổn giá xăng dầu. Mức tăng này cũng giúp kiềm chế đà tăng của CPI chỉ với 2,25% sau 5 tháng đầu năm, trong khi các nước lân cận, mức lạm phát cao hơn nhiều.

Còn theo Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Nguyễn Thúy Hiền, tại Việt Nam, cơ cấu dự trữ xăng dầu đến từ 3 nguồn: Dự trữ trong sản xuất, dự trữ thương mại và dự trữ quốc gia. Hiện nay, dự trữ sản xuất đến từ 2 nhà máy lọc dầu. Dự trữ thương mại nằm ở các thương nhân kinh doanh xăng dầu, doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối. Cuối cùng là nguồn dự trữ quốc gia.

Thực tế hiện nay, nguồn dự trữ xăng dầu quốc gia so với các nước khác như Mỹ hoặc Nhật Bản còn mỏng. Để đảm bảo an ninh năng lượng, thực hiện nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trong kì họp tháng 9 vừa qua và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã xây dựng đề án nâng mức dự trữ quốc gia và trình chính phủ đề án này. Hiện, Bộ Công Thương đang lấy ý kiến của Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư để báo cáo chi tiết hơn về việc nâng mức dự trữ.

Bà Hiền cho biết thêm, trong biến động vừa rồi, chưa dùng đến dự trữ Nhà nước. Việc nâng dự trữ lên 30 ngày là để đảm bảo an ninh năng lượng trong tương lai. Việc nâng dự trữ phải có lộ trình mới thực hiện được.

Về việc “xuất gấp dự trữ quốc gia để bình ổn giá”, bà Hiền thừa nhận chưa làm được bởi, hiện nay cơ chế cũng chưa có.

Việc kiểm soát dự trữ quốc gia ra sao khi hiện nay vẫn phải thuê kho doanh nghiệp, liệu có sự đánh tráo dự trữ quốc gia và xăng dầu lưu thông trên thị trường hay không? Theo bà Hiền, việc thuê kho có hợp đồng bảo quản rõ ràng, và phải có cam kết đảm bảo với Nhà nước rằng “bất cứ lúc nào đi kiểm tra là phải đảm bảo trữ lượng”.

Đối với vấn đề nhập khẩu xăng từ Malaysia, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay, tất cả các quốc gia, vùng lãnh thổ đều tiếp cận giá xăng dầu như nhau trên thị trường quốc tế. Việt Nam đang chọn Singapore Plug - cơ quan thông tin đưa ra thông tin chính thống về giá cả xăng dầu hằng ngày. Đây cũng là cơ sở để tính giá xăng dầu trong nước.

Riêng về nguồn cung, 6 tháng đầu năm 2022, nước ta đã đảm bảo đủ nguồn cung cho hoạt động sản xuất kinh doanh và nhu cầu của người dân, mặc dù sản xuất trong nước, đặc biệt là ở Nghi Sơn đang gặp khó khăn và việc nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài cũng không dễ. Trong thời gian tới, Bộ Công Thương khẳng định, luôn ưu tiên nguồn xăng dầu trong nước nhưng doanh nghiệp phải có cam kết rõ ràng và phải công bố. Phần còn lại sẽ bổ sung từ nguồn nhập khẩu.

Đối với việc bình ổn giá xăng dầu, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay có 3 biện pháp: Thứ nhất, là quỹ bình ổn giá xăng dầu, nhưng chỉ có giới hạn. Thứ 2, là thuế, Bộ Công Thương đã có đề xuất phải giảm thuế, đặc biệt là thuế bảo vệ môi trường và một số loại thuế phí, khác. Và thứ 3, không phải giảm giá xăng dầu mà là giảm tác động của việc tăng giá xăng dầu. Đó chính là chính sách an sinh để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.

"Các nước đều tiếp cận mức giá xăng dầu như nhau trên thế giới. Giá Việt Nam đứng thứ 85 trên bảng xếp hạng giá trên 170 nước. Đây là mức trung bình. Nếu nói giá cao hay thấp, phải đánh giá toàn diện, rất kỹ, như phân tích từ nhu cầu, thu nhập người dân, đối tượng nào... Một yếu tố nữa cần lưu ý là so sánh với các nước xung quanh, như Lào, giá xăng cao hơn Việt Nam và thậm chí không có mà bán", Thứ trưởng Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết.