Xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là một trong những nội dung của chương trình MTQG. Ảnh: ND

Theo UBND tỉnh Lào Cai, năm 2023 là năm rất quan trọng để phấn đấu thực hiện hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch của các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025, cũng như hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và hoàn thành mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020- 2025.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại nhiều nội dung, nhiệm vụ tiến độ thực hiện các chương trình MTQG còn chậm, nhất là các nội dung liên quan đến giải ngân. Lũy kế giải ngân vốn kế hoạch thực hiện năm 2023 đến hết tháng 9 năm 2023, toàn tỉnh mới giải ngân là 578.629/1.935.730 triệu đồng, đạt 29,8% kế hoạch Trung ương giao.

Một số nội dung, tiểu dự án, dự án thành phần triển khai còn rất chậm như: Hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất; sắp xếp dân cư; hỗ trợ phát triển sản xuất; khởi nghiệp kinh doanh; hỗ trợ khoán và bảo vệ rừng; đào tạo tập huấn…

Những hạn chế nêu trên do nhiều nguyên nhân, trong đó có các nguyên nhân chủ quan như: Công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện các chương trình MTQG tại một số cấp ủy, chính quyền chưa sâu sát, thiếu quyết liệt; truyền thông trong thực hiện chưa tạo được điểm nhấn, do đó chưa phát huy được vai trò chủ thể của người dân: công tác đền bù giải phóng mặt bằng nhiều dự án còn gặp nhiều khó khăn; công tác chuẩn bị đầu tư; việc tổ chức thi công; thanh quyết toán công trình, nghiệm thu… còn chậm

Một số nơi người dân còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa tích cực tham gia thực hiện các chương trình, nhất là những nội dung người dân phải tự thực hiện.

Để phấn đấu hoàn thành cao nhất các nội dung, mục tiêu nhiệm vụ, kế hoạch thực hiện các chương trình MTQG năm 2023 theo mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1221/QĐ-TTg, UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh, UBND, ban chỉ đạo các chương trình MTQG các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành, quyết liệt triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp chủ yếu trong những tháng cuối năm 2023.

Nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu trong triển khai chương trình mục tiêu quốc gia, nhất là vai trò của các thành viên ban chỉ đạo các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025.

Vai trò của Bí thư Thành uỷ, Thị uỷ, Huyện uỷ - Trưởng ban Chỉ đạo cấp huyện chịu trách nhiệm toàn diện về kết quả triển khai các chương trình MTQG trên địa bàn, các khó khăn vướng mắc có tính chủ quan tại địa phương.

Giám đốc, thủ trưởng các cơ quan, ban, ngành, tổ chức, đoàn thể chịu trách nhiệm trước Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đối với các tiêu chí, nội dung, nhiệm vụ, tiểu dự án, dự án thành phần các chương trình MTQG đã được UBND tỉnh Lào Cai phân công chủ trì thực hiện tại Quyết định số 2509/QĐ-UBND ngày 27/10/2022. Chủ động giải quyết hoặc tham mưu UBND tinh (nếu vượt thẩm quyền của cơ quan, đơn vị) các giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của nội dung được giao chủ trì.

Tiếp tục rà soát, đề xuất hoàn thiện các quy định pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách trong thực hiện các chương trình MTQG...

Theo ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho biết: Tính đến hết tháng 10/2023, tỉnh Lào Cai đã phân bổ 85% vốn Trung ương giao đối với Chương trình MTQG phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tuy nhiên, kết quả giải ngân của các địa phương đạt thấp.

Thời gian còn lại của năm 2023 để thực hiện nguồn vốn các chương trình MTQG trong đó có Chương trình Phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi không còn nhiều, chỉ còn gần 2 tháng. Tại Lào Cai, việc đẩy nhanh giải ngân đang được các địa phương tập trung chỉ đạo. Thực tế, việc chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình của tỉnh không chỉ tập trung ở thời điểm cuối năm, mà thường xuyên ở mọi thời điểm.

Công tác chỉ đạo của Ban Chỉ đạo cấp huyện cần chi tiết cụ thể đến mục tiêu, nhiệm vụ, tiến độ thực hiện, khó khăn, vướng mắc, giải pháp tháo gỡ theo từng lĩnh vực, từng dự án thành phần, đến nội dung, nhiệm vụ. Nghiên cứu thành lập tổ công tác hoặc phân công nhiệm vụ cho các thành viên Ban Chỉ đạo theo dõi sát sao, chịu trách nhiệm theo từng lĩnh vực được phân công.

Chỉ đạo quyết liệt, giao nhiệm vụ cụ thể cho đơn vị chức năng cùng cấp thực hiện: Tập trung công tác điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chuyển đổi mục đích sử dụng đất để tạo quy đất ở, đất sản xuất gắn kết với công tác quy hoạch bố trí, sắp xếp dân cư cho từng địa bàn. Đẩy nhanh công tác đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ, trong đó ưu tiên cho các hộ thuộc đối tượng trong kế hoạch các chương trình MTQG được hỗ trợ nhà ở.

Tập trung giải quyết công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư kịp thời, đúng quy định cho người dân, bảo đảm đúng pháp luật và hải hòa lợi ích của Nhà nước và người dân. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, kiên quyết rà soát, điều chỉnh ngay kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước từ dự án giải ngân chậm, dự án đang vướng mắc về thủ tục sang thực hiện dự án có tiến độ giải ngân tốt, có nhu cầu bổ sung vốn theo thẩm quyền được giao và bảo cáo UBND tỉnh trường hợp vượt thẩm quyền.

UBND các huyện, thành phố, thị xã: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các đơn vị khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng tại địa phương trong việc thực hiện việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý giá đối với vật liệu xây dựng trên địa bàn; kiên quyết xử lý nghiêm các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm theo quy định của pháp luật; Định kỳ hằng tháng, cập nhật giá vật liệu xây dựng trên địa bàn, bảo đảm sát với giá thị trường, tổng hợp cung cấp thông tin gửi về các Sở Giao thông vận tải - Xây dựng, Tài chính trước ngày 25 hằng tháng để phục vụ cho công tác công bố giả theo quy định.

Các sở, ban, ngành (chủ đầu tư) và UBND các huyện, thị xã, thành lập kế hoạch chi tiết, cam kết giải ngân vốn đối với từng dự án, từng nguồn vốn theo từng tháng, phấn đấu hoàn thành giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2021, 2022 chuyển tiếp sang năm 2023 và giải ngân trên 90% kế hoạch vốn giao năm 2023; gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư (đối với nguồn vốn đầu tư), Sở Tài chính (đối với vốn sự nghiệp) trước ngày 10/11/2023 để tổng hợp chung.

Định kỳ hằng tuần các đơn vị được giao dự toán, UBND cấp huyện báo cáo tiến độ giải ngân nguồn vốn, gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính tổng hợp báo cáo UBND tỉnh để chỉ đạo, đôn đốc.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công; tập trung đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công, thực hiện tạm ứng, nghiệm thu, thanh toán, thu hồi tạm ứng vốn theo đúng quy định và ngay sau khi có khối lượng; chủ động rà soát lại toàn bộ tiến độ thực hiện của các dự án triển khai trong năm 2023 để điều chỉnh kế hoạch vốn phù hợp với tiến độ thực hiện, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, gây lãng phí nguồn vốn và chậm trễ trong quá trình giải ngân vốn các chương trình MTQG năm 2023.