Gắn với tuyên truyền pháp luật - “chìa khóa” để gần dân, hiểu dân

Những năm qua, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh luôn được Đảng, Nhà nước xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên. Đây chính là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân, củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống chính quyền.

Báo cáo của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 cho thấy, kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có những chuyển biến tích cực. Cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đã tiếp 1.524.586 lượt người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh với 1.228.831 vụ việc; 13.168 đoàn đông người; tiếp nhận 1.835.001 đơn; có 1.509.376 đơn đủ điều kiện xử lý với 122.573 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Kết quả, đã giải quyết 103.694/122.573 vụ việc, đạt 84,6%.

Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 282,6 tỷ đồng, 187,9 ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 803,4 tỷ đồng, 44,3 ha đất; kiến nghị xử lý 2.333 người; chuyển cơ quan điều tra 124 vụ việc (tăng 300% so với cùng kỳ), 140 đối tượng.

Để có được kết quả nêu trên, điều cốt lõi không chỉ nằm ở sự chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ mà còn ở việc các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả công việc. Trong đó, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được xác định là khâu then chốt, tạo nền tảng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước.

Hơn thế, thông qua hoạt động tiếp công dân gắn với tuyên truyền, mỗi cán bộ tiếp dân chính là người trực tiếp chuyển tải sự minh bạch của Nhà nước tới người dân. “Việc giải thích cặn kẽ quy định, công khai quy trình giải quyết, lắng nghe và hướng dẫn tận tình giúp người dân cảm thấy được tôn trọng, từ đó biến quá trình khiếu nại, tố cáo vốn tiềm ẩn căng thẳng thành một kênh đối thoại hai chiều mang tính xây dựng”, Ths. Nguyễn Thị Hạnh nhấn mạnh.

“Mắt xích” quan trọng trong từng khâu tuyên truyền

Để công tác tuyên truyền pháp luật trong quá trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt hiệu quả, trong những năm qua, đặc biệt giai đoạn 2021-2026, các cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ đã ban hành kế hoạch tuyên truyền pháp luật, bao gồm nội dung của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Những kế hoạch này không chỉ cụ thể hóa mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, mà còn phân công rõ trách nhiệm cho từng đơn vị, từng cấp cơ sở để triển khai trong thực tiễn. Đáng chú ý, việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được quán triệt trước hết tới đội ngũ lãnh đạo, cán bộ, công chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ này, nhằm tạo chuyển biến thực chất trong quá trình triển khai.

Đồng thời, tích cực thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Không chỉ tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, ngành Thanh tra còn ban hành văn bản hướng dẫn nghiệp vụ, tổ chức tập huấn, hội nghị để phổ biến quy định mới, đồng thời trực tiếp lồng ghép tuyên truyền trong quá trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Tự nguyện rút đơn sau khi được tuyên truyền, giải thích

Thực tiễn triển khai nhiệm vụ được giao của các cơ quan chức năng cho thấy, việc gắn tuyên truyền pháp luật với tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo giúp mang lại hiệu quả cao hơn. Không ít người đã tự nguyện rút đơn khiếu nại, tố cáo sau khi nghe cán bộ tiếp công dân giải thích quy định của pháp luật. Đồng thời, rất nhiều người đã thực hiện đúng quy định về tiếp công dân, soạn thảo đúng mẫu đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh sau khi nghe cán bộ tiếp dân hướng dẫn chi tiết, cụ thể.

Tại Công an tỉnh Ninh Bình, đối với những trường hợp khiếu nại, tố cáo không đúng quy định của pháp luật do thiếu hiểu biết, bị xúi giục, lôi kéo hoặc do bức xúc cá nhân; cùng với việc phối hợp các cơ quan chức năng xem xét giải quyết, lực lượng Công an đã trực tiếp gặp gỡ, hướng dẫn, giải thích rõ ràng về quyền lợi, nghĩa vụ để công dân hiểu và thực hiện đúng theo pháp luật. Qua đó, giúp người khiếu kiện nhận thức được hành vi của mình là chưa đúng, chưa phù hợp và tự nguyện rút đơn khiếu kiện.

Điển hình như trường hợp anh Đ. X. T, (sinh năm 1990), trú tại thành phố Hà Nội tự nguyện viết đơn xin rút toàn bộ các đơn, thư đã gửi để khiếu nại, tố cáo nhiều lần, vượt cấp.

Xuất phát từ mâu thuẫn đất đai trong gia đình bên vợ tại Nam Định (cũ), anh Đ.X.T và người thân bị một nhóm người đe dọa, gây thương tích. Từ đó, anh Đ.X.T liên tục có đơn tố giác gửi đến cơ quan Công an của tỉnh Nam Định (cũ). Dù đã được giải quyết đúng thẩm quyền, quy định nhưng anh Đ.X.T cho rằng kết quả giải quyết chưa thấu đáo và gửi đơn tố cáo lãnh đạo, điều tra viên thụ lý giải quyết đơn.

Trong các đơn, thư khiếu nại, tố cáo và quá trình làm việc với cơ quan chức năng, anh Đ.X.T đều không cung cấp được tài liệu chứng minh các nội dung tố cáo của mình.

Theo đó, cùng với việc rà soát kỹ quy trình giải quyết đảm bảo đúng quy định, các đơn vị thuộc Công an tỉnh Ninh Bình còn kết hợp tuyên truyền, giải thích cho anh Đ.X.T hiểu các quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo; trách nhiệm và hậu quả pháp lý đối với việc tố cáo sai sự thật để anh Đ.X.T hiểu rõ quyền, nghĩa vụ cũng như bản chất của sự việc. Với việc kiên trì trao đổi, phân tích, anh Đ.X.T đã nhận thức được hành vi của mình là không đúng và đã tự nguyện làm đơn xin rút lại toàn bộ các nội dung tố giác, khiếu nại đã gửi tới các cấp, các ngành.