Kho bạc Nhà nước. Ảnh: http://images.ndh.vn

Đụng đâu cũng vi phạm

Theo kết luận thanh tra, qua thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại KBNN Việt Nam, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã phát hiện hàng loạt khuyết điểm, vi phạm trong việc điều tiết thu ngân sách Nhà nước (NSNN); trong tạm ứng vốn KBNN, trong quản lý, điều hòa vốn KBNN; trong quản lý các quỹ tài chính Nhà nước; việc đôn đốc thu nộp các khoản tạm thu, tạm giữ...

Trong việc điều tiết thu NSNN, qua thanh tra tại KBNN 8 tỉnh, TP: Hà Nội, Thái Nguyên, Yên Bái, Hà Tĩnh, Nghệ An, TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đắk Lắk và Sở Giao dịch, TTCP phát hiện một số trường hợp hạch toán và điều tiết thu NSNN giữa ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương không đúng theo quy định của Luật NSNN và các văn bản hướng dẫn thi hành với tổng số tiền hơn 130,1 tỷ đồng (trong đó điều tiết không đúng cho ngân sách Trung ương là 111,39 tỉ đồng). 

Một số KBNN còn điều tiết không đúng phân cấp NSNN thời kỳ từ năm 2010 đến tháng 6/2012 với số tiền gần 78,5 tỉ đồng (trong đó điều tiết không đúng cho ngân sách Trung ương hơn 66,5 tỷ đồng).

Một số trường hợp KBNN thực hiện việc hạch toán không đúng nội dung thu với chương và tiểu mục ghi trên chứng từ nộp tiền vào ngân sách. Việc này không ảnh hưởng đến việc điều tiết ngân sách các cấp, nhưng phản ánh thông tin sai lệch về hoạt động của các ngành kinh tế quốc dân thông qua số liệu thu NSNN. Từ đó có thể dẫn tới việc đưa ra những chính sách, quyết định không chuẩn khác khi điều hành nền kinh tế vĩ mô.

Cũng theo TTCP, có 12 tỉnh, TP được KBNN tạm ứng vốn nhưng không giải ngân cho các dự án đã đề nghị tạm ứng mà nhập vào ngân sách tỉnh, TP là trên hơn 2,4 nghìn tỷ đồng. 

Tỉnh Yên Bái được Bộ Tài chính phê duyệt tạm ứng năm 2010 là 20 tỷ đồng, năm 2011 là 100 tỷ đồng, nhưng UBND tỉnh không giải ngân cho các dự án mà nhập vào ngân sách tỉnh. 

Tương tự, tại Thái Nguyên số vốn KBNN tạm ứng năm 2009 không giải ngân cho các dự án mà nhập vào ngân sách tỉnh là 122,806 tỷ đồng; tại TP Hồ Chí Minh năm 2012 hơn 2 nghìn tỷ đồng.

Thanh tra việc tạm ứng vốn KBNN, một số tỉnh, TP, phát hiện KBNN chưa thực hiện đúng các quy định tại Thông tư số 49/2005/TT-BTC. Cụ thể, tại KBNN các tỉnh: Vĩnh Long, Bình Định, Bắc Kạn, Đắk Nông, sau khi thu phí tạm ứng nhưng chậm nộp về KBNN để quản lý tập trung, chưa thu phí kịp thời theo quy định với số tiền hơn 2,1 nghìn tỷ đồng.

Qua thanh tra việc quản lý, điều hòa vốn KBNN, TTCP cũng chỉ ra hàng loạt các sai phạm trong việc tính và thu lãi tiền gửi của KBNN như: Tính nhầm số dư dẫn đến giảm số lãi phải thu, tính thiếu ngày hưởng lãi.
Cụ thể, tại KBNN TP Hồ Chí Minh số lãi tính thiếu phải truy thu là hơn 1,3 tỷ đồng, bao gồm số lãi do ngân hàng thương mại trả thiếu, số lãi tính thiếu do ngân hàng thương mại hạch toán chậm so với thời điểm gửi tiền của KBNN quận, huyện... 

Tại một số tỉnh, TP khác, số lãi do ngân hàng thương mại áp dụng giảm lãi suất không đúng quy định. Tổng số tiền lãi tính thiếu do các nguyên nhân nêu trên là trên 1,7 tỷ đồng.

Thanh tra việc đôn đốc thu nộp các khoản tạm thu, tạm giữ, TTCP phát hiện KBNN chưa tích cực đôn đốc các chủ tài khoản xử lý các khoản tạm thu tạm giữ nộp NSNN như tạm thu phạt vi phạm hành chính, phạt an toàn giao thông tại Hà Nội và Nghệ An. 

Tại KBNN Hà Nội, tài khoản tạm thu tiền sử dụng đất do Sở Tài chính TP Hà Nội quản lý chậm nộp vào NSNN.

Kiến nghị thu hồi hơn 4,4 tỷ đồng

Từ những sai phạm trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng yêu cầu KBNN nộp về tài khoản tạm giữ của TTCP đề chờ xử lý khoản tiền lãi tính thiếu của Quỹ Dự trữ tài chính Trung ương, giai đoạn từ năm 2004 - 2009 là 4,4 tỷ đồng; yêu cầu KBNN Yên Bái thu hồi 800 triệu đồng về NSNN tỉnh tiền tạm ứng cho Cty Cổ phần Ô tô Mỹ Đình mua máy xúc đào thủy lực bánh lốp tại Trường Cao đẳng Nghề Yên Bái; yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, TP: TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đắk Lắk nộp số tiền thu từ việc cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) thuộc Bộ Tài chính, cụ thể: TP Hồ Chí Minh là hơn 405,5 tỷ đồng; Bà Rịa - Vũng Tàu hơn 52,6 tỷ đồng, Đắk Lắk là 23 tỷ đồng...
Yêu cầu KBNN thu hồi về tài khoản của chủ đầu tư mở tại KBNN để kiểm soát, thanh toán theo đúng quy định với tổng số tiền hơn 7 tỷ đồng (trong đó vi phạm về việc sử dụng tiền tạm ứng để bồi thường, giải phóng mặt bằng hơn 6,1 tỷ đồng và vi phạm khác 980 triệu đồng)...

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính tiến hành kiểm điểm trách nhiệm trong việc phê duyệt tạm ứng vốn KBNN cho các địa phương không có danh mục dự án, không đúng đối tượng tạm ứng theo quy định tại Thông tư 49 của Bộ Tài chính; chỉ đạo UBND các tỉnh, TP tiến hành kiểm điểm trách nhiệm trong việc vi phạm quy định về tạm ứng vốn KBNN; chỉ đạo Bộ Giao thông Vận tải tiến hành kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan tại Cục Giám định và Quản lý chất lượng công trình giao thông, Ban Quản lý dự án 85 trong việc thẩm định, phê duyệt phương án thi công điều chỉnh và dự toán bổ sung gói thầu số 2 thuộc Dự án Xây dựng bến số 2 - Cảng Vũng Áng.

Đồng thời, kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo KBNN tiến hành kiểm điểm trách nhiệm của Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc KBNN thời kỳ thanh tra trong việc chỉ đạo, điều hành hoạt động của KBNN đã để xảy ra vi phạm...

Có 65 cơ quan, đơn vị mua 73 chiếc ô tô không thực hiện việc đấu thầu; 5 cơ quan, đơn vị mua ô tô vượt định mức quy định là 539 triệu đồng. Ngoài ra còn có 9 cơ quan đơn vị mua 9 chiếc xe ô tô vượt số lượng xe theo quy định, mua xe khi đã có văn bản chỉ đạo tạm dừng mua xe của Thủ tướng Chính phủ, sử dụng nguồn kinh phí tổ chức đền bù giải phóng mặt bằng để mua xe ô tô… Tổng số tiền vi phạm trên 5,6 tỷ đồng. 

Phương Hiếu