Diện tích 1.300m2 đất hiện hộ bà Thể đang khiếu nại nằm trong khu đất trước đây do Nhà nước giao cho Đại đội C1 Pháo binh làm thao trường tập luyện. Năm 1988, Đại đội C1 Pháo binh bàn giao lại cho UBND xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải quản lý, sau đó cho 18 hộ khai hoang. Do địa hình khu vực có nhiều đồi cát cao nên các hộ đã tiến hành san ủi, cải tạo đất để trồng hoa màu (trong đó có hộ bà Thể). Tuy nhiên, đất bị nhiễm mặn và không chủ động nguồn nước tưới nên hộ bà Thể sử dụng trồng hoa màu đến năm 2001. 

Ngày 3/7/2002, UBND huyện Ninh Hải đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số S613333 cho hộ bà Thể với diện tích 1.300m2, thuộc Thửa số 01, tờ bản đồ khu pháo binh, mục đích sử dụng là đất trồng cây hàng năm khác. 

Sau khi được cấp GCNQSDĐ, hộ bà Thể đã thực hiện xây dựng trại nuôi tôm, nhưng bị một số người dân địa phương đập phá, ngăn cản nên để đất trống không sử dụng. 

Quá trình quản lý đất đai các cấp có thẩm quyền đã kiểm tra, xác định 4 hộ có san ủi, đầu tư trên đất, nhưng do đất nhiễm mặn nên chưa sử dụng hoặc sử dụng trong thời gian ngắn gồm: Phan Danh, Lê Anh Dũng, Lê Thị Thể, Nguyễn Minh Hiệp, qua đó đã chỉ đạo UBND xã Thanh Hải yêu cầu các hộ đưa đất vào sử dụng. Ngày 8/3/2007, UBND huyện Ninh Hải ban hành Văn bản số 239/UBND-NC, với nội dung: Yêu cầu 4 hộ nói trên đưa đất vào sử dụng. 

Ngày 10/4/2007, hộ bà Thể lập bản cam kết đưa đất vào sử dụng, canh tác với nội dung “đến hết ngày 31/8/2007 mà tôi không sử dụng canh tác, sản xuất trên thửa đất này thì các cơ quan chức năng có quyền xử lý và thu hồi theo quy định hiện hành”. 

Ngày 27/8/2007, UBND xã Thanh Hải đã kiểm tra và lập biên bản vi phạm hành chính đối với hộ bà Thể vì “trồng cây nem trên đất nông nghiệp, sử dụng đất không đúng mục đích” đồng thời yêu cầu đình chỉ ngay hành vi vi phạm. Tuy nhiên, đến ngày 17/9/2007, hộ bà Thể vẫn chưa khắc phục và thực hiện đưa đất vào canh tác, sản xuất như đã cam kết.

Xét đề nghị của UBND xã Thanh Hải và Phòng Tài nguyên - Môi trường, ngày 8/10/2007, UBND huyện Ninh Hải đã ban hành Quyết định số 1611/QĐ-UBND về việc thu hồi 1.300m2 đất trồng cây hàng năm khác của hộ bà Thể với lý do: Sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm khoản 3 Điều 38 và đất trồng cây hàng năm không sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền, vi phạm khoản 11 Điều 38 Luật Đất đai năm 2003. 

Phòng Tài nguyên - Môi trường đã phối hợp với UBND xã Thanh Hải mời hộ bà Thể để bàn giao cắm mốc tại thực địa, nhưng hộ bà Thể không tham dự. UBND xã Thanh Hải đã tiếp nhận và thực hiện quản lý. 

Do không có tên trong danh sách được bồi thường, khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án xây dựng khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng Hòn Đỏ, hộ bà Thể đã khiếu nại và được UBND huyện Ninh Hải trả lời tại Văn bản số 1333/UBND-NC ngày 24/6/2013 với nội dung: Việc UBND huyện Ninh Hải thu hồi 1.300m2 đất của gia đình bà là đúng quy định pháp luật và việc bà phản ánh UBND huyện Ninh Hải thu hồi đất nhưng gia đình bà chưa nhận được quyết định thu hồi là không có cơ sở để xem xét giải quyết. 

Việc UBND huyện Ninh Hải, căn cứ khoản 3 và 11, Điều 38 Luật Đất đai năm 2003 để ban hành Quyết định số 1611/QĐ-UBND ngày 8/10/2007 về thu hồi 1.300m2 đất trồng cây hàng năm khác của hộ bà Thể là phù hợp với quy định của pháp luật, ý kiến chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền và tình hình thực tế tại địa phương. Do đó, việc bà Thể yêu cầu thu hồi Quyết định 1611/QĐ-UBND ngày 8/10/2007 và bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi để thực hiện Dự án khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng Hòn Đỏ là không có cơ sở để xem xét, giải quyết.

Tuy nhiên, sau khi thu hồi đất, UBND huyện Ninh Hải chưa thành lập Hội đồng Định giá để xác định phần giá trị còn lại đối với tài sản đã đầu tư trên đất để xem xét hỗ trợ cho hộ gia đình bà Thể theo quy định tại khoản 1, Điều 35 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 “UBND cấp có thẩm quyền thu hồi đất thành lập Hội đồng Định giá để xác định phần giá trị còn lại của tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tài sản đã đầu tư trên đất đối với trường hợp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền đầu tư trên đất không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước; phần giá trị còn lại đó thuộc sở hữu của người bị thu hồi đất”. 

Vì vậy, để có cơ sở giải quyết dứt điểm vụ việc và theo đúng thẩm quyền quy định, mới đây Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Võ Đại đã giao UBND huyện Ninh Hải tổ chức kiểm tra tại thực địa, xác định giá trị tài sản đã đầu tư trên đất để làm cơ sở xem xét hỗ trợ đối với hộ bà Thể theo đúng quy định của pháp luật.

Hoàng Anh