Dự án Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Kạn

Sai từ khi còn trên giấy

Tính đến thời điểm này, UBND tỉnh đã ban hành 4 quyết định phê duyệt dự án, cụ thể: Quyết định đầu tiên số 1047/QĐ-UBND ngày 18/5/2009 theo Tờ trình số 271/TTr-KHĐT ngày 18/5/2009 của Sở Kế hoạch và Đầu tư, với tổng kinh phí 1.496,7988 tỷ đồng. Đến ngày 12/10/2009 lại có Quyết định số 3138a/QĐ-UBND của tỉnh phê duyệt kết quả chỉ định thầu tư vấn lập dự án đầu tư xây dựng công trình cho đơn vị Tổng Công ty Tư vấn xây dựng Việt Nam. Như vậy, dự án lại được phê duyệt lại tại Quyết định số 496/QĐ-UBND ngày 22/3/2010 với tổng kinh phí 1.099,9925 tỷ đồng theo Tờ trình số 140/TTr-KHĐT ngày 18/3/2010 của Sở Kế hoạch và Đầu tư. Điều ngạc nhiên là, kinh phí đầu tư ở 2 quyết định này chênh nhau gần 400 tỷ đồng, trong khi tính pháp lý của hồ sơ dự án vẫn chưa chặt chẽ.

Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư để có đất cho dự án cũng đã được tỉnh phê duyệt từ ngày 16/12/2009, phải chăng đây là cách làm “tiền trảm hậu tấu”!

"Báo động đỏ" chất lượng công trình

Trong hồ sơ thi tuyển thiết kế kiến trúc bệnh viện thiếu các tài liệu quan trọng: không có quyết định phê duyệt quy chế thi tuyển, không có biên bản bàn giao hồ sơ mời thi tuyển kiến trúc của chủ đầu tư cho đơn vị dự tuyển; trong hồ sơ thi tuyển không có chữ ký và con dấu, không có đơn xin dự tuyển của các đơn vị dự tuyển. Có những điều tréo ngoe đến nực cười: Có đại diện trong hội đồng bỏ phiếu bầu chọn kiến trúc từ ngày 31/3/2008, nhưng đến ngày 25/2/2009 tỉnh mới ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch thi tuyển kiến trúc bệnh viện.

Thanh tra tỉnh kết luận hồ sơ thiết kế cơ sở đã có những sai phạm nghiêm trọng, cụ thể: Hồ sơ thiết kế cơ sở dùng để thiết kế bản vẽ kỹ thuật thi công- dự toán khác với bộ hồ sơ thiết kế cơ sở dùng để đấu thầu. Đây là nguyên nhân dẫn đến hệ lụy các sai phạm về sau, như: Hồ sơ dự án đầu tư có những số liệu khác hẳn với hồ sơ thiết kế cơ sở, như diện tích các hạng mục vênh nhau. Thế nhưng, dự án vẫn được phê duyệt, khởi công.

Thanh tra tỉnh cũng chỉ ra: Trong hồ sơ dự án thiếu bản vẽ tổng mặt bằng, bản vẽ kết cấu các cọc bê tông cốt thép, bản vẽ thiết kế trạm điện, khu xử lý nước thải... Nghiêm trọng hơn là không có giải pháp về phòng, chữa cháy và xử lý môi trường. Không có văn bản của các sở, ban, ngành thể hiện sự chấp thuận về đấu nối hạ tầng kỹ thuật, điện, nước. Đó là những sai phạm trong hồ sơ đã được thanh tra kết luận, còn quy trình tiếp theo vẫn là một chuỗi sai phạm: Lập và trình duyệt kế hoạch đấu thầu trong khi chưa hoàn thiện hồ sơ dự án; thẩm định và phê duyệt kế hoạch đấu thầu không đảm bảo chất lượng. Những sai phạm này dẫn đến công đoạn đánh giá hồ sơ dự thầu cũng không đáp ứng được các tiêu chí, cụ thể: hồ sơ năng lực của đơn vị trúng thầu chưa đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu, bởi vì đơn vị này chỉ thi công 1 hạng mục công trình của 2 bệnh viện đa khoa Nam Định và Phú Thọ có quy mô lớn hơn 200 giường bệnh. Trong khi yêu cầu theo hồ sơ mời thầu thì số lượng hợp đồng xây lắp lớn hơn hoặc bằng 2 hợp đồng xây lắp công trình bệnh viện có quy mô trên 200 giường. Với sự lỏng lẻo trong quản lý thi tuyển cho nên chất lượng công trình tiềm ẩn các nguy cơ mất an toàn rất cao, mặc dù đã được các cơ quan chức năng trong tỉnh cảnh báo.

Ai chịu trách nhiệm?

Mặc dù sai phạm đã được cảnh báo, nhưng UBND tỉnh Bắc Kạn vẫn phớt lờ, vẫn phê duyệt và tiếp tục cho thi công.

Ngày 28/8/2011, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Kạn đã có Báo cáo số 453/SXD-QLXD trình UBND tỉnh nêu rõ những sai phạm trên. Thế nhưng không hiểu vì sao tỉnh vẫn để vụ việc chìm xuồng.

Nghiêm trọng hơn, Sở cũng đã chỉ ra sự gian lận, nâng  giá chào thầu các hạng mục công trình. Theo Sở Xây dựng, một số suất đầu tư với quy mô tương tự ở các dự án khác trong và ngoài tỉnh thì chi phí đầu tư cho các hạng mục của Bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn có giá chào thầu cao hơn 40% tại thời điểm mở thầu. Thế nhưng, tỉnh vẫn phê duyệt!

Do các sai phạm nghiêm trọng, chồng chéo diễn ra ngay từ khâu lập dự án đến thi công, đã gần 4 năm mà công tình vẫn dở dang do phải dừng thi công, chấm dứt hợp đồng với nhà thầu. Điều này buộc tỉnh không có giải pháp nào khác là chốt thời điểm để tiến hành kiểm tra, đánh giá lại khối lượng công trình để thực hiện đấu thầu lại. Và hàng loạt hệ lụy đã nảy sinh như: Chậm thu hồi vốn tạm ứng, dự án chậm so với lộ trình, trong khi nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân rất cao. Điều nghiêm trọng nhất, có tới gần 59 tỷ đồng được Thanh tra tỉnh kết luận là bị thiệt hại do hàng loạt sai phạm nêu trên gây ra. 

Trong kết luận thanh tra, Thanh tra tỉnh Bắc Kạn kiến nghị UBND tỉnh tiến hành chỉ đạo tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan đến thiếu sót, sai phạm, đồng thời giải quyết những vướng mắc và xử lý những hành vi vi phạm của tập thể, cá nhân có liên quan; thu hồi số tiền thất thoát gần 59 tỷ đồng.

Đây là bài học lớn về việc đầu tư dự án bằng nguồn trái phiếu Chính phủ, đầu tư công bằng tiền ngân sách. Do buông lỏng quản lý hay là do tham nhũng, nhưng đều có kết cục buồn, đó là chất lượng công trình không bảo đảm và tiền ngân sách bị thất thoát đến đau sót.