Khai thác cát trái phép trên sông Gâm đoạn trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Ảnh: Internet

Kết quả thanh tra trực tiếp tại một số mỏ cụ thể cho thấy, tại mỏ đá vôi Phia Nim, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình công suất khai thác 5.000m³/năm, chủ dự án đã xây dựng các công trình phục vụ cho việc sản xuất, khai thác tuy nhiên diện tích chưa đủ theo hồ sơ được duyệt.

Chưa có sổ theo dõi người ra vào kho chứa vật liệu nổ, chưa có cột chống sét tại kho chứa vật liệu nổ công nghiệp, đơn vị chưa chú trọng đến công tác tổng hợp, quy đổi sản phẩm quy về nguyên khai và về nguyên khối để kiểm kê lại trữ lượng khoáng sản còn lại của mỏ.

Việc lập dự toán chi phí cải tạo phục hồi môi trường để ký quỹ môi trường chưa tính toán đầy đủ các hạng mục, chưa áp dụng đúng định mức, đơn giá theo quy định tại Thông tư số 38...; kê khai phí bảo vệ môi trường còn chưa đúng quy định, sau khi xem xét tính toán lại số tiền phải thu hồi nộp ngân sách Nhà nước là 21,2 triệu đồng.

Tại mỏ đá Phia Cáy - Bản Cải (thị trấn Hòa Thuận, huyện Quảng Hòa), mỏ đá vôi Diều Phon (xã Quảng Hưng, huyện Quảng Uyên), Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Bảo Ngọc lập các loại sổ theo dõi sản lượng khoáng sản khai thác công suất khai thác 10.000m³/năm, chủ dự án lập dự toán chi phí cải tạo phục hồi môi trường chưa áp dụng đúng (mã hiệu công việc như phá đá, bây gỡ đá treo bờ moong) và đủ (các loại chi phí tạo thành đơn giá để đảm bảo hoàn thành khối lượng công việc...) theo định mức quy định và đơn giá của tỉnh…

Đồng thời, quá trình sản xuất đã đổi mới công nghệ nhưng đơn vị không xây dựng lại định mức kinh tế kỹ thuật gửi các cơ quan chức năng; chưa lắp đặt camera tại khu vực khai thác; kê khai phí bảo vệ môi trường chưa đúng, sau khi xem xét tính toán lại số tiền phải thu hồi nộp ngân sách nhà nước là 26,4 triệu đồng…

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trong công tác quản lý, khai thác, sản xuất kinh doanh của các mỏ khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh, đoàn thanh tra chỉ rõ nhiều hạn chế, tồn tại cần sớm khắc phục như sau:

Tham mưu ban hành Quyết định số 05/2016/QĐ-UBND ngày 1/3/2016 ban hành bảng giá tính thuế tài nguyên trên địa bàn tỉnh Cao Bằng năm 2016; Quyết định số 44/2014/QĐ-UBND ngày 10/10/2019 của UBND tỉnh Cao Bằng ban hành tỷ lệ quy đổi số lượng khoáng sản đã qua sàng tuyển ra số lượng khoáng sản nguyên khai làm căn cứ tính phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Cao Bằng còn chậm theo quy định.

Đối với hồ sơ cấp phép, đóng cửa mỏ, 1 báo cáo đánh giá tác động môi trường của chủ đầu tư dự án không có chữ ký của chủ dự án ở cuối trang, dự toán chi phí cải tạo phục hồi môi trường để ký quỹ môi trường của các đơn vị khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng chưa tính toán chi tiết, đầy đủ theo quy định; thời gian thực hiện thủ tục đề án đóng cửa mỏ khoáng sản còn chậm; 6 hồ sơ đóng cửa mỏ chưa có văn bản đăng ký ngày bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ.

Việc quản lý Nhà nước sau cấp phép, 1/10 chủ đầu tư dự án được cấp phép trong giai đoạn không đăng ký, thông báo ngày bắt đầu xây dựng, ngày bắt đầu khai thác với cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép; có đơn vị chậm ký hợp đồng thuê đất; 3 mỏ chưa có quyết định thuê đất; báo cáo định kỳ khai thác hàng năm có đơn vị còn chậm thực hiện; báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng chưa đảm bảo chất lượng; báo cáo tình hình quản lý nhà nước về khoáng sản còn chậm theo quy định.

Đoàn thanh tra kiến nghị lãnh đạo Sở Tài Nguyên và Môi trường nghiêm túc kiểm điểm trong lãnh đạo, các phòng, ban, đơn vị và cá nhân của sở đối với những tồn tại, hạn chế đã nêu trong kết luận thanh tra.

Căn cứ mức độ vi phạm có hình thức xử lý theo quy định, thực hiện và chỉ đạo các tập thể, đơn vị, cá nhân liên quan khắc phục những tồn tại, hạn chế.

Ngoài ra cần tiếp tục đề nghị các chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản phối hợp với UBND các huyện, thành phố, hoàn thiện thủ tục về đất đai theo quy định. Chỉ đạo các phòng, đơn vị trực thuộc phối hợp với các thành viên hội đồng thẩm định nâng cao trách nhiệm, chất lượng thẩm định và hướng dẫn các đơn vị khai thác việc dự toán chi phí cải tạo phục hồi môi trường để ký quỹ môi trường đầy đủ, đúng quy định.

Yêu cầu các chủ dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng nghiêm túc chấp hành các quy định về việc chấp hành các quy định trong khai thác khoáng sản.

Kiểm tra, rà soát xử lý theo thẩm quyền các chủ dự án chưa lắp đặt trạm cân, camera tại khu vực khai thác theo quy định; khai thác chưa đúng theo thiết kế, hồ sơ bản vẽ được duyệt; báo cáo công tác khai thác khoáng sản còn chậm; chưa lập bản đồ hiện trạng, mặt cắt hiện trạng đầy đủ nội dung, chưa thực hiện theo dõi sản lượng khai thác thực tế theo quy định.

Chỉ đạo Thanh tra Sở và các phòng chuyên môn tăng cường công tác thanh, kiểm tra kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về khoáng sản; đôn đốc đối tượng chưa chấp hành nộp tiền xử phạt vi phạm hành chính thực hiện nộp phạt theo quy định…

Thực hiện thu hồi số tiền sai phạm là 129, 9 triệu đồng của mỏ khai thác khoáng sản về tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh.