Vụ việc lợi dụng cải tạo đất của CtyThiên Tân Thành (huyện Đại Lộc) đã chuyển Cơ quan điều tra xử lý. Ảnh: NP

Thanh tra tỉnh Quảng Nam đã vào cuộc kiểm tra việc cải tạo đất làm trang trại của Cty Cổ phần Đầu tư Thiên Tân Thành (Cty Thiên Tân Thành), tại thôn Phú Quý, xã Đại Hiệp, huyện Đại Lộc, qua đó đã xác định công trình này khai thác, đào múc đất nham nhở trên diện tích đất được cấp phép. Mục đích chính của doanh nghiệp là khai thác đất vận chuyển ra ngoài để bán, không thực hiện san lấp mặt bằng để thực hiện đầu tư dự án (DA); chưa xây dựng bất cứ hạng mục kết cấu hạ tầng nào; thậm chí để xảy ra tình trạng trộm đất trái phép.

Vào năm 2016, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Quảng Nam tham mưu cho UBND tỉnh cấp quyền tận thu đất từ việc cải tạo trang trại cho Cty Thiên Tân Thành. Khu vực này là các quả đồi thay vì chọn khu vực có địa hình bằng phẳng để dễ thực hiện san lấp mặt bằng và giảm chi phí. Thời điểm sau khi được cấp phép là lúc DA đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và một số công trình san lấp khác đang cần lượng đất lớn để đắp nền móng. Nhân cơ hội này, Cty Thiên Tân Thành đã ào ạt đào xúc đất, cắt hạ đồi vận chuyển đất đi bán.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra, Sở TN&MT thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển đất san lấp, xây dựng công trình của doanh nghiệp theo nhiệm vụ được giao. Không tiến hành thanh tra, kiểm tra việc triển khai thực hiện DA đối với Cty dẫn đến DA chậm tiến độ hơn 2 năm nhưng không bị xử lý. UBND huyện Đại Lộc chưa thực hiện hết trách nhiệm được phân công liên quan đến hoạt động khai thác, vận chuyển đất san lấp, xây dựng công trình; thiếu chỉ đạo kiểm tra, giám sát hoạt động DA, dẫn đến Cty Thiên Tân Thành đào múc đất nham nhở, sai vị trí với số lượng lớn...

Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo chuyển hồ sơ sang Cơ quan Công an tiếp tục điều tra, xử lý vụ việc.

Tại xã Tam Mỹ Đông, huyện Núi Thành (Quảng Nam) cũng đang “nóng” lên về phản ánh của người dân trong quá trình làm trang trại của bà Nguyễn Thị Thắm (trú thị trấn Núi Thành, huyện Núi Thành).

Theo đó, năm 2016, bà Thắm xin cải tạo mặt bằng làm trang trại nông - lâm kết hợp ở xã Tam Mỹ Đông với diện tích 12 ha. Từ đây, để hợp quy lượng đất dư thừa đưa đi bán, bà Thắm tiếp tục thành lập doanh nghiệp khác (Cty Hưng Đức Vinh) cũng do bà Thắm làm Giám đốc để tận thu đất bán ra ngoài làm vật liệu san lấp.

Người Tam Mỹ Đông quanh năm, suốt tháng không thấy trang trại gì, mà ngao ngán, bức xúc vì thấy doanh nghiệp chỉ chăm chăm đào đất vận chuyển ra ngoài bán; ngày ngày xe vận tải cày phá đường xá, bụi bặm, ô nhiễm môi trường. Điều lạ hơn và khó hiểu là tại sao lại chọn hạ nguyên một quả đồi xuống 15m để làm trang trại, trong khi trên địa bàn không thiếu những diện tích đất bằng phẳng, đủ lớn, rất phù hợp xây dựng trang trại?

Ông Trần Đình Minh, Trưởng phòng TN&MT huyện Núi Thành cho rằng, có nhiều trường hợp người ta lách luật. Vừa rồi, UBND tỉnh Quảng Nam cũng rà soát nhiều. Có 1 DA kiểu cải tạo trang trại nông - lâm nhưng lợi dụng tận thu, bán đất, không đúng phương án cải tạo ở xã Tam Xuân 1 (Núi Thành) đã bị dừng hoạt động...

Hiện trường khai thác đất tại trang trại của Cty Hưng Đức Vinh ở xã Tam Mỹ Đông (huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam). Ảnh: NP

Tại xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa (Phú Yên) hơn một năm nay, khu đất đồi tại Hòn núi Lò Kho bị một chủ doanh nghiệp ngang nhiên “xẻo thịt” vận chuyển, bán đất dưới danh nghĩa cải tạo đất đồi trồng cây lâu năm, khiến người dân địa phương bức xúc.

Ông Nguyễn Trường Thi, Chủ tịch UBND xã Hòa Trị cho biết, đầu năm 2018, ông Trần Minh Tuấn, chủ Cty TNHH Huy Minh Tuấn có đơn gửi UBND xã xin cải tạo đất để trồng các loại cây lâu năm và xã đồng ý. Ông Tuấn đã mua lại đất đồi của người dân trên Hòn núi Lò Kho, sau đó cải tạo, san gạt khu đất đồi trồng cây xanh.

Trong quá trình cải tạo đất, ông Tuấn có cho người dân một vài xe đất thừa; nhưng UBND xã nhận thấy việc ông Tuấn làm là không đúng nên lập biên bản, yêu cầu ông Tuấn dừng lại việc cải tạo đất. UBND xã báo cáo UBND huyện Phú Hòa sự việc trên để xử lý, vì vụ việc đã vượt quá thẩm quyền của xã.

Theo ghi nhận của chúng tôi, hiện trường khu đất đồi trên Hòn núi Lò Kho có dấu hiệu khai thác đất, vận chuyển lượng đất lớn ra ngoài hơn là cải tạo đất trồng cây lâu năm. Khu đất bị lấy khoét sâu tạo thành hố nham nhở; biến những hàng cây xanh rì trên mảng núi lớn bị “cạo trọc” với diện tích 2,6ha nguyên là đất rừng sản xuất trồng các loại cây lâu năm.

Mặc dù, lãnh đạo UBND xã Hòa Trị cho rằng, ông Tuấn chỉ cải tạo đất, đất thừa đem cho người dân; nhưng người dân trong thôn Long Phụng, xã Hòa Trị đều khẳng định, ông Tuấn khai thác, vận chuyển chở đất ra ngoài và mua bán đất đồi trái phép và có đơn phản ánh gửi UBND tỉnh Phú Yên.

Ông Nguyễn Chí Hiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên ký văn bản giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan tổ chức kiểm tra, xác minh làm rõ thông tin phản ánh của công dân; kịp thời phát hiện, giải quyết hành vi vi phạm (nếu có) theo thẩm quyền; báo cáo kết quả cho UBND tỉnh.

Trước thực trạng nhiều doanh nghiệp, cá nhân địa phương trên địa bàn các tỉnh miền Trung được phép cải tạo đất đồi, đất nông nghiệp đã lợi dụng khai thác đất trái phép đem bán ra ngoài thu lợi lớn; gây bức xúc trong nhân dân và mất an ninh trật tự địa phương, đề nghị các cơ quan quản lý Nhà nước các cấp kiểm tra, rà soát và có biện pháp xử lý nghiêm.

Nguyên Phê