Nhiều cánh rừng ở huyện Đắk G’Long (Đắk Nông) bị tàn phá nghiêm trọng. Ảnh: NP

Qua thanh tra mới đây của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đắk Nông, đã xác định  7 huyện, thị xã trong tỉnh cấp sổ đỏ đối với 3.222/9.500 ha đất rừng có nguồn gốc lấn chiếm trước khi có Kế hoạch 437 của UBND tỉnh.

Trong đó, huyện Đắk R’Lấp có hơn 240ha, Tuy Đức gần 796ha, Đắk G’Long gần 376ha, Đắk Mil 141ha, Cư Jut 383 ha, Đắk Song 919ha và thị xã Gia Nghĩa 367ha.

Ông Đàm Quang Trung - Giám đốc Sở TN&MT cho biết, có cả thảy 213 cán bộ, công chức, viên chức được cấp sổ đỏ đất rừng, bao gồm: 19 lãnh đạo UBND huyện, thị xã phụ trách lĩnh vực đất đai, 38 cán bộ các Phòng TN&MT; 40 cán bộ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai, 61 người là hủ tịch, Phó chủ tịch UBND các xã, 55 người là công chức địa chính...

Sau khi nhận được đơn thư tố cáo, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Đắk Nông đã kiểm tra và kết luận hàng loạt sai phạm của Cty TNHH Thương mại Nguyên Vũ (Cty Nguyên Vũ) do bà Nguyễn Thị Kim Thoa (vợ ông Lương Ngọc Lếp, nguyên Phó Giám đốc Công an Đắk Nông) làm Giám đốc.

Trước đó, UBND tỉnh Đắk Nông cho Cty Nguyên Vũ thuê hơn 162ha rừng để thực hiện dự án, chăm sóc bảo vệ khai thác sản xuất dọc theo Quốc lộ 28, bao gồm: Đất có rừng trồng thông 156,9ha, đất không có cây gỗ tái sinh 2,21ha, đất trồng thông bị chết 1,5ha, đất trồng keo 1,5ha…

Tại thời điểm kiểm tra, tổng diện tích đất rừng bị biến động so với thời điểm bàn giao là 26ha, trong đó diện tích rừng trồng keo giảm 1,5ha, diện tích rừng trồng thông giảm 24,7ha. Cty Nguyên Vũ còn để người dân tự lấn chiếm hơn 14,5ha rừng và hiện đang có 11 ngôi nhà xây dựng trái phép trên đất rừng này.

Sở NN&PTNT Đắk Nông đã đề xuất UBND tỉnh xử lý diện tích rừng trồng giảm hơn 26ha, giao Công an huyện và UBND huyện Đắk Glong, Hạt Kiểm lâm huyện tiến hành rà soát các hồ sơ vi phạm, điều tra làm rõ các đối tượng hủy hoại rừng thông, xác định trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị có liên quan để xử lý theo quy định.

Bên cạnh đó, Công an tỉnh và Công an các huyện, thị xã lập nhiều chuyên án tại các địa bàn trọng điểm để điều tra, xử lý các vụ phá rừng. Đã khởi tố hình sự vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam một số cán bộ là Giám đốc, Phó Giám đốc Cty; xí nghiệp trực thuộc và cán bộ quản lý bảo vệ rừngcủa 2 Cty Lâm nghiệp Quảng Đức và Gia Nghĩa. Đối với Cty Lâm nghiệp Trường Xuân, Thuận Tân và Đức Hòa đang tập trung điều tra, làm rõ để xử lý trách nhiệm trong việc để mất rừng.

Theo kết quả của Đoàn giám sát về công tác quản lý đất đai và dân cư trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2016, tỉnh Đắk Nông có quyết định giao đất cho 213 lượt tổ chức với diện tích gần 5.500ha, cho 162 lượt tổ chức thuê đất với diện tích gần 14.590ha. UBND tỉnh cũng giao hàng chục ngàn ha cho các doanh nghiệp thực hiện dự án trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng.

Riêng huyện Tuy Đức, có 14/16 dự án được cấp đất, đến nay bị mất hơn 2.300ha rừng, gần 3.400ha đất bị lấn chiếm, xâm canh. Huyện Đắk G’Long có 10 chủ rừng với diện tích được giao gần 61.000ha đất rừng nay chỉ còn 53.000ha... Từ đó, cho thấy công tác quản lý dự án, đất đai quá lỏng lẻo trong thời gian dài.

Ngoài ra, trong 2 năm 2016 - 2017, tỉnh đã thu hồi đất đai của 6 cty lâm nghiệp đã giải thể với diện tích gần 42.000ha giao về cho địa phương, trong đó hơn 11.700ha rừng tự nhiên, 9.300ha rừng trồng...; nhiều nơi đã bị người dân xâm lấn công khai với diện tích khá lớn.

Trong năm 2017, đã có nhiều Giám đốc các Cty Lâm nghiệp để mất rừng bị truy tố, 43 cán bộ kiểm lâm bị xử lý kỷ luật, luân chuyển địa bàn công tác; trong đó có 3 trường hợp bị cách chức, 1 người bị buộc thôi việc; nhiều lãnh đạo xã đã bị khởi tố điều tra vì buông lỏng quản lý và bảo vệ rừng.

Cũng liên quan đến các cá nhân dính líu đến việc phá rừng, tại Kỳ họp lần thứ 20 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương vừa qua, đã xem xét, thi hành kỷ luật ông Nguyễn Thanh Sơn, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh vì mắc nhiều sai phạm trong thời gian giữ các chức vụ Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh. Dù không thuộc đối tượng, không đủ điều kiện, tiêu chuẩn nhưng đã kê khai nguồn gốc đất khai hoang không đúng thực tế, hợp thức hóa thủ tục, có đơn đề nghị và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 41,5ha, vi phạm các quy định của pháp luật về đất đai, quy định về những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Vi phạm, khuyết điểm của ông Sơn làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng và cá nhân. Căn cứ Quy định số 102-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Ủy bán Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với ông Sơn.

Ông Lê Ân Tình, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, nguyên Trưởng Công an huyện Đắk Song, trong thời gian làm Trưởng Công an huyện, ông đã ký hợp đồng nhận giao khoán 28 ha rừng không đúng đối tượng, không đủ điều kiện, tiêu chuẩn. Sau khi nhận giao khoán đất rừng đã không quản lý được diện tích được giao, để phần lớn đất rừng bị chặt phá; tự ý sử dụng không đúng mục đích, vi phạm các quy định của pháp luật về đất đai, quy định về những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật khiển trách đối với ông Lê Ân Tình.

Ngọc Phó