Thanh tra tỉnh Lâm Đồng công bố quyết định thanh tra việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế trước đó. Ảnh: Vũ Linh

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng đã tiến hành thanh tra tại 17/19 đơn vị là đối tượng thanh tra, gồm: Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng và các đơn vị trực thuộc: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lâm Đồng, các bệnh viện tuyến tỉnh (Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng, Bệnh viện Nhi Lâm Đồng, Bệnh viện II Lâm Đồng) và 12 Trung tâm Y tế huyện, thành phố. Trong đó, có 2 đơn vị không tiến hành thanh tra mà chỉ tổng hợp báo cáo do có giá trị mua sắm thấp gồm: Bệnh viện  Y học cổ truyền Phạm Ngọc Thạch Đà Lạt và Bệnh viện Y học cổ truyền Bảo Lộc.

Ngoài ra, đối với các gói thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm liên quan đến Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á đã được Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Lâm Đồng tiến hành xác minh, thu thập hồ sơ, tài liệu để phục vụ công tác điều tra.

Theo hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ tại Văn bản số 225/TTC.VIII ngày 18/2/2022, do đó Thanh tra tỉnh Lâm Đồng không tiến hành kiểm tra, xác minh đối với các gói thầu này.

Qua thanh tra, việc chấp hành các quy định của pháp luật trong mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc xin, thuốc phòng, chống Covid-19 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, có tổng giá trị dự toán được phê duyệt để mua sắm trong 2 năm 2020, 2021 là 311.694,87 triệu đồng. Tổng 528 gói thầu gồm: 28 gói thầu thực hiện đấu thầu rộng rãi, 367 gói thầu thực hiện chỉ định thầu, 131 gói thầu thực hiện theo hình thức khác như chào hàng, cạnh tranh, mua sắm trực tiếp… Tổng giá trị trúng thầu là 261.156,58 triệu đồng, giá trị giảm giá qua đấu thầu là 51.669,29 triệu đồng. Tổng giá trị nghiệm thu, thanh toán đến thời điểm thanh tra 218.228,83 triệu đồng, giá trị chưa thanh toán là 10.628,94 triệu đồng.

Về trình tự, thủ tục đấu thầu đối với việc mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư y tế, sinh phẩm, Kít xét nghiệm, cơ bản các đơn vị đã căn cứ các quy định của pháp luật trong công tác lập hồ sơ dự toán, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, tổ chức lựa chọn nhà thầu, phát hành tài liệu mô tả chi tiết về hình thức, thông số kỹ thuật… đối với từng sản phẩm mua sắm, trực tiếp ký các thỏa thuận hợp đồng, hợp đồng mua sắm với nhà thầu cung cấp, tổ chức tiếp nhận và bàn giao tài sản mua sắm, công khai việc mua sắm trang thiết bị y tế, ứng dụng công nghệ trong thực hiện mời thầu…

Ngoài ra, thực hiện tốt trách nhiệm của bên mời thầu và trách nhiệm của chủ đầu tư như: Thương thảo, ký kết hợp đồng và nghiệm thu, thanh toán. Cơ bản, các trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế, Kít xét nghiệm được giao nhận theo đúng tiến độ hợp đồng, đúng chủng loại, xuất xứ và được đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả.

Đối với công tác mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc xin, thuốc phòng, chống Covid-19: Việc lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư, lựa chọn nhà thầu để mua sắm trang thiết bị y tế cơ bản được đơn vị thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư công, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu. Nghị quyết số 86/NQ-CP của Chính phủ về các giải pháp cấp bách về phòng, chống dịch bệnh Covid 19 để thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội khóa XV.

Việc xây dựng đơn giá kế hoạch đảm bảo theo quy định của pháp luật về việc đảm bảo trang thiết bị, thuốc, vật tư y tế cho các đơn vị cách ly điều trị bệnh viêm đường hô hấp cấp do nCoV và Quyết định số 2626/QĐ-BYT của Bộ Y tế về việc ban hành danh mục nhu cầu trang thiết bị, vật tư tiêu hao và thuốc thiết yếu của các khu vực điều trị người bệnh Covid-19.

Sở Y tế đã xây dựng và ban hành các quyết định phê duyệt danh mục, số lượng và giá kế hoạch các mặt hàng thuốc phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp cho các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh.

Các đơn vị đã ban hành nhiều văn bản nhằm thành lập, kiện toàn hội đồng mua sắm vật tư y tế; tổ xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu, xét thầu và tổ thẩm định gói thầu mua sắm vật tư y tế, hóa chất; tổ chuyên gia xét thầu, tổ lập hồ sơ yêu cầu; ban hành quy trình mua sắm, sửa chữa thiết bị, vật tư....

Trong quá trình thực hiện, đơn vị cơ bản chấp hành nghiêm các quy định pháp luật hiện hành trong công tác đầu tư mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vắc xin, thuốc phòng, chống Covid-19. Qua công tác đấu thầu đã giảm 51.669,29 triệu đồng so với dự toán được phê duyệt. Các đơn vị đã kịp thời đưa các trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế vào sử dụng đáp ứng được nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid- 19 trên địa bàn.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc xin, thuốc phòng, chống dịch Covid 19 còn có một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, trong việc lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Sở Y tế khi lập biên bản họp để xây dựng kế hoạch mua sắm năm 2020, đã không xác định năm sản xuất trang thiết bị, máy móc; không yêu cầu cấu hình, năm sản xuất của phụ kiện đi kèm hệ thống siêu âm (máy vi tính, máy in). Đối với dự án mua sắm năm 2021 đơn vị không yêu cầu về năm sản xuất của phụ kiện đi kèm (máy vi tính, máy in) là chưa thực hiện đúng quy định của Bộ Y tế quy định một số nội dung trong đấu thầu trang thiết bị tại các cơ sở y tế công lập.

Các gói thầu mua sắm vật tư y tế, thiết bị dưới 50 triệu, gồm: Trung tâm Y tế huyện Đơn Dương (1 gói), Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (8 gói): Các báo giá bị tẩy xóa, sửa chữa ngày, đơn vị không cung cấp được bản chính để đối chiếu, thiếu chức danh, chữ ký người đứng đầu, chưa nêu được quy cách, chất liệu hàng hóa... là thực hiện chưa đúng quy định của Bộ Tài chính.

Trong việc tổ chức đấu thầu, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chưa thực hiện đúng yêu cầu về thời gian chỉ định thầu theo Quyết định số 2160/QĐ-UBND ngày 01/10/2020 của UBND tỉnh, có 2 gói thầu biên bản họp hội đồng mua sắm chưa nêu lên được lý do lựa chọn nhà cung cấp để thực hiện gói thầu…

Trong việc thực hiện hợp đồng; sử dụng trang thiết bị, vật tư y tế, Sở Y tế tiến hành ký hợp đồng và thanh toán đã không giảm trừ 0,5% giá dự toán được phê duyệt theo thương thảo hợp đồng dẫn đến thanh toán sai cho đơn vị thụ hưởng số tiền sau thuế là 124,48 triệu đồng (tuy nhiên, Sở Y tế đã yêu cầu đơn vị thụ hưởng chuyển trả lại số tiền nêu trên để nộp vào ngân sách Nhà nước). Trung tâm Y tế huyện Di Linh thanh toán việc cải tạo phòng xét nghiệm Real-Time PCR chưa đúng với số tiền phải thu hồi là 51,5 triệu đồng… Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh còn chưa đưa một số thiết bị, vật tư, hóa chất, sinh phẩm vào sử dụng.

Theo đánh giá, nguyên nhân dẫn đến một số tồn tại nêu trên do thời điểm mua sắm máy móc, trang thiết bị năm trong thời gian dịch bệnh diễn biến hết sức phức tạp, việc cung ứng tài sản, vật tư trang thiết bị vô cùng khó khăn do khan hiếm hàng hóa, do đứt gãy chuỗi cung ứng; việc vận chuyển, lắp đặt và hướng dẫn sử dụng tại nơi sử dụng cũng như việc tăng giá về tài sản; vật tư; trang thiết bị... phục vụ cho công tác phòng, chông dịch. Thông tin về giá cả trên trang thông tin về công bố giá của Bộ Y tế còn không đầy đủ, kịp thời nên việc xây dựng giá gói thầu cũng còn gặp khó khăn.

Các đơn vị chịu áp lực trong việc truy vết, xét nghiệm, điều trị bệnh cho những người mắc bệnh Covid-19Một số công chức, viên chức làm công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc xin, thuốc tại các cơ sở y tế còn thiếu kinh nghiệm, phải kiêm nhiệm nhiều việc đã ảnh hưởng phần nào đến việc thực hiện các quy trình về đầu tư mua sắm.

Bên cạnh đó, bộ phận làm công tác thanh toán của Sở Y tế còn chưa chặt chẽ trong việc đối chiếu biên bản thương thảo hợp đồng với hợp đồng, chưa kiểm tra giữa hợp đồng, hóa đơn, chứng từ, dự toán được duyệt và đối chiếu giữa các hồ sơ để làm cơ sở thanh toán dẫn đến thanh toán sai cho đơn vị thụ hưởng với số tiền nêu trên.

Công chức, viên chức tại các đơn vị tham gia việc lập kế hoạch mua sắm chưa nghiên cứu kỹ về trình tự thực hiện các thủ tục chỉ định thầu, đấu thầu dẫn đến tham mưu chưa đầy đủ, còn sai sót khi thực hiện thủ tục chỉ định thầu, đấu thầu. Một số đơn vị tư vấn được các chủ đầu tư thuê làm công tác đấu thầu mua sắm chưa làm hết trách nhiệm dẫn đến thiếu sót một số thủ tục theo quy định pháp luật.