Ảnh minh họa: http://www.quangngai.gov.vn

Về công tác bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, Hội đồng Bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Sơn Tịnh đã trình Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt phương án bồi thường vào ngày 16/9/2010. Theo đó, tổng diện tích đất bồi thường 65.962,lm² cho 115 hộ và 01 tổ chức, tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ là 7.160.572.489 đồng. Kết quả thanh tra phát hiện một số sai phạm như sau:

Không lập, trình thẩm định và xét duyệt phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định tại khoản 3 Điều 49 của Quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư... ban hành kèm theo Quyết định số 39/2007/QĐ-UBND ngày 31/12/2007 của UBND tỉnh.

Đầu năm 2010, khi thực hiện công tác bồi thường không phát tờ khai theo mẫu quy định, hướng dẫn kê khai, thu tờ khai của người bị thu hồi đất là không đúng theo quy định tại Khoản 4 Điều 30 Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 66/2009/QĐ-UBND ngày 31/12/2009 của UBND tỉnh.

Mặt khác, các thửa đất ngoài thực địa của hộ dân trong khu vực dự án có biến động về chủ sử dụng đất, hiện trạng sử dụng đất, loại đất và hình thể so với thửa đất thể hiện trên bản đồ địa chính (đo vẽ năm 1995), nhưng không thực hiện trích đo địa chính khu đất và lập hồ sơ kỹ thuật thửa đất; không phối hợp với cơ quan có chức năng để kiểm tra hiện trường đối với diện tích đất thu hồi mà căn cứ vào trích lục bản đồ địa chính để xác định số liệu lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất của hộ dân là không đúng quy định.

Các hộ dân bị thu hồi đất trong khu vực dự án không có giấy tờ về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2003, nhưng Hội đồng Bồi thường không phối hợp với Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Sơn Tịnh và UBND xã Tịnh Kỳ điều tra, xác minh nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm sử dụng đất; không lập danh sách đề nghị UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt loại đất, diện tích đất, chủ sử dụng đất để làm cơ sở xác lập bồi thường, hỗ trợ là không đúng quy định.

Xuất phát từ việc thực hiện không đúng quy trình nên trong quá trình thực hiện kiểm kê, lập phương án bồi thường có một số sai sót cụ thể:

+ Bỏ sót diện tích đất của 05 hộ dân chưa lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ gồm các hộ (Võ Thị Xảo, Võ Thị Đi, Lê Thị Phi, Nguyễn Thị Tuất, Võ Bạch), với tổng diện tích là 1.195m (sau khi phương án được phê duyệt 05 hộ yêu cầu bồi thường thì chủ đầu tư đã ứng chi số tiền 91.735.750 đồng).

+ Do xác định diện tích đất, chủ sử dụng đất của từng hộ (04 hộ) trong thửa đất số 40, tờ bản đồ số 10, diện tích 1.183m chưa chính xác nên hộ bà Nguyễn Thị Mận khiếu nại yêu cầu bồi thường thêm diện tích đất 523m nhưng chưa được giải quyết.

+ Bỏ sót 02 thửa đất thuộc vị trí kè phía Nam, với tổng diện tích là 154m² chưa lập phương án bồi thường.

Thực hiện việc kiểm kê đất đai, tài sản gắn liền với đất nhưng có một số biên bản kiểm kê không có đầy đủ chữ ký theo quy đinh (người trực tiếp thực hiện kiểm đếm tại hiện trường, người bị thu hồi đất, người bị thiệt hại tài sản, cán bộ địa chính xã Tịnh Kỳ) là không đúng theo quy định tại Khoản 4 Điều 30 quy định ban hành kèm theo Quyết định số 66/2009/QĐ-UBND ngày 31/12/2009 của UBND tỉnh.

Kiểm kê, xác lập bồi thường về đất cho 06 thửa tăng diện tích so với diện tích ghi trên bản đồ số 02 và số 10 xã Tịnh Kỳ đo vẽ năm 1995 (đã được trích lục), dẫn đến chỉ trả tăng diện tích là 986,8m² với số tiền 86.340.000 đồng.

Lập phương án và áp giá bồi thường cây trồng vượt mật độ trên 13 thửa đất với số lượng 2.072 cây bạch đàn và cây dương liễu so với quy định tại mục I.A theo Quyết định số 482/2008/QĐ-ỤBND ngày 31/12/2008 của UBND tỉnh lẽ ra chỉ được tính hỗ trợ dẫn đến chi trả vượt số tiền là 81.834.000 đồng.

Không tham mưu ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư từng tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được bồi thường, hỗ trợ là không đúng theo đúng quy định.

Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sơn Tịnh - đơn vị kế thừa thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng từ tháng 01/2011 đến tháng 3/2014, đã thực hiện lập và trình cho Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt bổ sung 04 phương án, với tổng kinh phí 603.670.423 đồng. Kết quả thanh tra cho thấy có một số sai phạm như sau:

Trung tâm không phát và hướng dẫn mẫu tự kê khai cho các hộ thuộc diện được bồi thường bổ sung; không tham mưu ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ cho từng hộ.

Sau khi Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt phương án tại Quyết định số 1788/QĐ-UBND ngày 16/9/2010, một số hộ dân thuộc diện được bồi thường nhưng bị bỏ sót không kiểm kê và không có tên trong phương án bồi thường đã phát sinh đơn yêu cầu giải quyết nhưng Trung tâm chưa kịp thời phối hợp với UBND xã Tịnh Kỳ và chủ đầu tư xem xét, kiểm tra lập phương án bồi thường bổ sung dẫn đến các hộ bức xúc.

UBND xã Tịnh Kỳ, huyện Sơn Tịnh không phối hợp với Hội đồng Bồi thường huyện Sơn Tịnh, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sơn Tịnh phát mẫu kê khai; không xác nhận nguồn gốc đất, thời điểm, chủ sử dụng đất cho tất cả các trường hợp có đất bị thu hồi là không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của UBND xã trong công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng.

Không chủ động đề xuất, phối hợp với Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sơn Tịnh giải quyết các kiến nghị, yêu cầu của người dân có liên quan đến công tác bồi thường.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sơn Tịnh có các khuyết điểm:

Không tham mưu UBND huyện Sơn Tịnh ban hành thông báo về việc thu hồi đất để Hội đồng Bồi thường thực hiện công khai theo quy định.

Việc thẩm định phương án bồi thường trình Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt tại Quyết định số 1788/QĐ-UBND ngày 16/9/2010 không thực hiện đầy đủ trách nhiệm, dẫn đến sai sót của phương án được phê duyệt như đã nêu trên.

Ban Quản lý các dự án đầu tư và xây dựng thủy sản (đại diện chủ đầu tư) có các sai sót như sau:

Chi trả tiền bồi thường cho 18 hộ dân với tổng số tiền 353.902.250 đồng không có tên trong phương án bồi thường đã được UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt là không đúng quy định. Tuy nhiên, sau đó chủ đầu tư đã khắc phục thu hồi số tiền đã chi cho 13 hộ dân là 262.166.000 đồng, còn 91.735.750 đồng đã chi cho 05 hộ dân chưa thu hồi.

Việc phối hợp với UBND xã Tịnh Kỳ và Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sơn Tịnh chưa kịp thời thực hiện rà soát, trả lời cho công dân thuộc 05 trường hợp kiến nghị việc thi công xây dựng lấn phần đất của công dân ở taluy kè phía Nam, với tổng diện tích là 24lm² để lập phương án bồi thường bổ sung.

Kỳ III: Một số diện tích, chủ sử dụng đất không đưa vào quyết định thu hồi

Hàn Ngọc