Trụ sở UBND xã Liên Trường. Ảnh: Lê Hữu Chính

Rừng thông nhựa tại Tiểu khu 189, 190B, NTK Dự án 2780 (rừng thông) thuộc nguồn vốn PAM tài trợ trồng từ năm 1986-1987.

Sau khi trồng, UBND xã Quảng Liên bàn giao cho Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Nông nghiệp - Điện Quảng Liên quản lý, chăm sóc và bảo vệ.

Đến năm 2015, HTX Dịch vụ Nông nghiệp - Điện Quảng Liên tổ chức Đại hội xã viên và đổi tên thành HTX Dịch vụ Nông nghiệp Quảng Liên (theo Luật HTX 2012). Đại hội tán thành giao rừng thông cho UBND xã Quảng Liên quản lý, bảo vệ theo quy định.

Theo kết luận thanh tra, sau khi tiếp nhận, UBND xã Quảng Liên đã tiến hành xây dựng phương án khai thác diện tích rừng thông nói trên.

Kiểm đếm ngày 6/2/2019, số lượng thông là 18.000 cây (gồm cả cây cong queo, nghiêng ngả do thiên tai). Dự kiến giá bán là 300.000 đồng/cây thì số tiền bán được là trên 5,4 tỷ đồng.

Ngày 4/6/2019, UBND xã tổ chức kiểm đếm lần 2 thì số liệu là 15.600 cây (không đếm cây đổ gãy).

Qua nhiều lần xã thông báo bán không có người mua, ngày 21/12/2019, UBND xã Quảng Liên mới bán đấu giá thành công với giá khởi điểm 3,58 tỷ đồng. Người trúng đấu giá là ông Phạm Xuân Yên, đại diện cho HTX Dịch vụ, Thương mại tổng hợp Yên Mùi (HTX Yên Mùi) với giá ngang bằng giá khởi điểm.

Sau khi trúng thầu, HTX Yên Mùi đã nộp vào ngân sách xã (3 lần) với tổng số tiền là 3,38 tỷ đồng. Số tiền HTX Yên Mùi còn nợ là 203 triệu đồng. Việc bán đấu giá căn cứ theo Nghị quyết số 47-NQ/ĐU của Đảng uỷ và Nghị quyết số 06/NQ-HĐND của HĐND xã Quảng Liên năm 2018.

Qua thanh tra xác định: Về thẩm quyền bán đấu giá tài sản, UBND xã Quảng Liên xác định không đúng thẩm quyền theo quy định tại điểm d, khoản 2 Điều 22 Nghị định 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ Quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý tài sản công; quy định tại khoản 4, Điều 9 Nghị quyết số 35/2018/NQ-HĐND ngày 13/7/2018 của HĐND tỉnh Quảng Bình ban hành quy định phân cấp thẩm quyền quản lý tài sản công thuộc phạm vi quản lý của tỉnh Quảng Bình. Theo đó, thẩm quyền bán rừng thông là do Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch quyết định.

Về giá khởi điểm: UBND xã Quảng Liên tự xác định giá khởi điểm là không đúng quy định tại điểm b, khoản 2 Điều 24 Nghị định 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ Quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý tài sản công. Theo quy định việc xác định giá khởi điểm tài sản công do Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch quyết định.

Theo quy định tại Điều 60 Luật Đấu giá tài sản năm 2016, người có tài sản đấu giá mà pháp luật quy định phải bán thông qua đấu giá quyết định thành lập Hội đồng Đấu giá tài sản do Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch quyết định.

Một góc rừng thông Liên Trường. Ảnh: Lê Hữu Chính

Việc quản lý và sử dụng nguồn thu từ số tiền bán đấu giá: HĐND xã Liên Trường đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-HĐND ngày 13/4/2020 về kế hoạch đầu tư công năm 2020 (nguồn vốn ngân sách xã quản lý). Theo đó, số tiền 3,38 tỷ đồng thu từ HTX Yên Mùi đã chi cho đầu tư công của xã.

Như vậy, UBND xã Quảng Liên tự xác định giá khởi điểm, thành lập Hội đồng Đấu giá để tổ chức đấu giá, quyết định bán tài sản rừng thông không đúng thẩm quyền, không đúng quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 22; điểm b, khoản 2 Điều 29 Nghị định 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý tài sản công; không đúng quy định tại khoản 4, Điều 9 Nghị Quyết số 35/2018/NQ-HĐND ngày 13/8/2018 của HĐND tỉnh Quảng Bình.

Về việc ký kết hợp đồng kinh tế khai thác, tận thu rừng thông: Ngày 6/2/2020 UBND xã Quảng Liên đã ký hợp đồng khai thác với HTX Yên Mùi trong khi chưa có văn bản phê duyệt kết quả trúng đấu giá làm căn cứ. Ngoài ra, trong hợp đồng khai thác có mục quy trình kỹ thuật khai thác thực hiện theo Thông tư 35/2011/TT-BNNPTNT ngày 20/5/2011 và Thông tư 70/2011/TT-BNNPTNT ngày 24/10/2011 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), là các văn bản quy phạm pháp luật đã hết hiệu lực thi hành hoặc đã bị bãi bỏ.

Về quá trình khai thác rừng thông: Sau khi xã Quảng Liên và xã Quảng Trường sáp nhập thành xã Liên Trường, ngày 24/7/2020 HTX Yên Mùi có đơn xin khai thác tận thu rừng thông được xác nhận của UBND xã. Kèm theo đơn có hồ sơ thiết kế khai thác và báo cáo địa danh, diện tích, khối lượng lâm sản dự kiến khai thác.

Ngày 25/6/2021, Phòng NN&PTNT huyện ban hành Văn bản số 81 cho rằng việc ký hợp đồng kinh tế giữa UBND xã Quảng Liên (cũ) và HTX Yên Mùi là chưa phù hợp và đề nghị UBND xã Liên Trường xây dựng hồ sơ để giao rừng hoặc cho thuê rừng theo đúng quy định pháp luật.

Ngày 9/3/2022, HTX Yên Mùi tiếp tục có đơn xin khai thác rừng thông gửi Hạt Kiểm lâm huyện Quảng Trạch có xác nhận của UBND xã, đính kèm hồ sơ khai thác lập từ tháng 8/2020.

Khi chưa có ý kiến của Hạt Kiểm lâm huyện Quảng Trạch, HTX Yên Mùi vẫn tổ chức khai thác và đã bị các cơ quan chức năng kiểm tra lập biên bản, cụ thể: Ngày 13/6/2022, Trạm Kiểm lâm Cảnh Hoá xác định HTX Yên Mùi đã khai thác 4,19ha.

Ngày 14/6/2022 UBND xã và Hạt Kiểm lâm xác định HTX Yên Mùi đã khai thác tận diệt 600 cây thông nên lập biên bản đình chỉ khai thác; ngày 6/7/2022, UBND xã Quảng Liên cùng Hạt Kiểm lâm, Phòng NN&PTNT huyện đã lập biên bản hiện trường xác định HTX Yên Mùi đã khai thác 1.497 cây thông trong phạm vi 9,8ha.

Như vậy, UBND xã Quảng Liên đã xây dựng và tổ chức thực hiện phương án khai thác rừng thông khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng xã đã cho HTX Yên Mùi khai thác là không đúng quy định tại Điều 12,13,14 Thông tư số 27/2018/TT-BNNPTNT ngày 16/11/2018 của Bộ NN&PTNT.

Thanh tra kết luận, do xuất phát từ việc thực hiện Nghị quyết của Đảng uỷ xã, Nghị quyết của HĐND xã để triển khai kế hoạch hoàn thành chương trình nông thôn mới nhưng thiếu cập nhật các văn bản quy định của Luật Lâm nghiệp. Từ đó UBND xã Quảng Liên nhiệm kỳ 2016-2021 đã xây dựng phương án khai thác, bán đấu giá rừng thông không đúng quy định pháp luật. Trách nhiệm thuộc về nhiều cán bộ của xã, của Hạt Kiểm lâm và của Phòng NN&PTNT huyện.

Kỳ II: Đề nghị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm nhiều cán bộ đảng viên