Ông Trần Phong Úy khiếu nại trước đây gia đình mua đất của hộ gia đình ông Lê Ngọc Hán, có địa chỉ tại xứ đồng Giếng Quán, khu Cồn Phốn, thôn Kim Tiến (nay là thôn Tháp Sơn), xã Mai Lâm, huyện Tĩnh Gia trước ngày 18/12/1980.

Gia đình ông Hán có 1 căn nhà và từng ở trên khu đất đó. Khi gia đình ông Hán chuyển đến tỉnh Ninh Thuận để sinh sống và công tác thì không ở nữa.

Ngày 04/01/2000, gia đình ông Hán có Giấy chuyển nhượng lại đất thổ cư cho gia đình ông Úy sử dụng để ở và canh tác đất đai.

Năm 2016, thực hiện dự án đường giao thông Bắc Nam 2 - Khu Kinh tế Nghi Sơn, Nhà nước có quyết định thu hồi một phần đất gia đình ông Úy  để làm đường. Gia đình bị thu hồi 2.093,7 m² đất, trong đó 100 m² đất ở phải thực hiện nghĩa vụ tài chính 50% theo quy định, còn lại 1.993,7 m² bồi thường theo hiện trạng là đất nông nghiệp.

Hộ ông Trần Phong Úy không thống nhất đã có đơn khiếu nại.

Ngày 06/02/2017, Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại số 552/QĐ-UBND, kết luận việc ông Trần Phong Úy khiếu nại đòi bồi thường 2.093,7 m² là đất có thời điểm trước ngày 18/12/1980 là không có cơ sở.

Không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia, ông Trần Phong úy có đơn khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh.

Hồ sơ quản lý đất đai, nguồn gốc đất của ông Trần Phong Úy

Hồ sơ quản lý đất đai

Bản đồ 299, phê duyệt năm 1991 được xác định tại thửa số 03, tờ bản đồ số 05, diện tích đo bao nguyên thửa 280.000 m², loại đất: T (thổ cư).

Bản đồ địa chính xã Mai Lâm đo vẽ năm 1998, phê duyệt năm 1999, tờ bản đồ số 04 gồm các thửa sau: Thửa đất số 129, diện tích 720 m² thể hiện đất màu, sổ mục kê ghi Lê Ngọc Hán. Thửa đất số 127, diện tích 949 m², sổ mục kê ghi đất chuyên dùng. Thửa đất số 130, diện tích 80 m², loại đất mạ, sổ mục kê ghi thôn Kim Tiến. Thửa đất số 152, diện tích 160 m², loại đất mạ, sổ mục kê ghi thôn Kim Tiến.

Trích lục Bản đồ địa chính số 119/TLBĐ do Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Tĩnh Gia lập ngày 10/9/2014 thực hiện dự án đường Bắc Nam 2 - Khu Kinh tế Nghi Sơn, thửa đất ông Trần Phong Úy đang sử dụng được tại thửa đất số 64, diện tích nguyên thửa 2.355,1 m , diện tích thu hồi 2.093,7m², loại đất ONT. Hộ ông  sử dụng thửa đất này từ năm 2000.

Nguồn gốc đất

Theo Biên bản hội nghị xác định nguồn gốc ngày 01/2/2015 của UBND xã Mai Lâm: Khu đất ông Trần Phong Úy đang ở có nguồn gốc là đất của ông Lê Ngọc Hán tại thửa số 129, diện tích 720 m², thửa 127, diện tích 949 m², thửa 130, diện tích 80 m², thửa 152, diện tích 160 m², bản đồ địa chính xã Mai Lâm đo vẽ năm 1998.

Ông Hán sinh năm 1962, trước đây ở chung với bố, mẹ là ông Lê Ngọc Gân, bà Lê Thị Mai.

Khoảng năm 1986 hộ ông Lê Ngọc Hán ra ở riêng. Ông Hán đi thoát ly vào Ninh Thuận ở. Đến năm 1989, bà Văn Thị Lễ (vợ ông Hán) vào Ninh Thuận ở cùng chồng.

 Thửa đất của ông Hán được anh trai là Lê Ngọc Hân trông coi và trồng hoa màu.

Năm 2000, ông Hân bán đất cho hộ ông Trần Phong Úy.

Về bồi thường giải phóng mặt bằng cho hộ ông Trần Phong Úy

Thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Bắc Nam 2 - Khu Kinh tế Nghi Sơn, UBND huyện Tĩnh Gia đã thực hiện kiểm kê bồi thường giải phóng mặt bằng cho các hộ bị ảnh hưởng bời dự án (trong đó có hộ ông Trần Phong Úy).

Căn cứ hồ sơ địa chính, nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất, thời điểm hình thành thửa đất vào mục đích đất ở của hộ ông Úy, UBND xã Mai Lâm đã tổ chức lấy ý kiến dân cư, cán bộ chủ chốt để xác định nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất và có xác nhận ngày 25/01/2015, hộ ông Úy sử dụng đất trước ngày 18/12/1980.

Qua kiểm tra, xác minh trong hồ sơ lấy ý kiến dân cư, UBND huyện Tĩnh Gia phát hiện có một số người dân không biết chữ nhưng có phiếu tham gia ý kiến như: Bà Trần Thị Ngọt, ông Lê Viết Hải, một số người xác định không phải chữ ký của họ như: Bà Lê Thị An, ông Cao Trọng Chương.

Việc bỏ phiếu lấy ý kiến của cán bộ chủ chốt không được UBND xã Mai Lâm tổ chức họp nhưng vẫn bỏ phiếu để xác định thời điểm nguồn gốc sử dụng đất cho hộ ồng Trần Phong Úy.

Ngoài ra, trong tổng số 16 phiếu của cán bộ chủ chốt xã Mai Lâm có 02 phiếu của ông Cao Văn Thanh là Trưởng thôn Hữu Nam và ông Trịnh Tuyên Truyền là Bí thư thôn Hữu Nam không phải là cán bộ chủ chốt của xã.

Như vậy việc bỏ phiếu lấy ý kiến dân cư xác định nguồn gốc đất, thời điểm sử dụng đất của hộ ông Trần Phong Úy trước ngày 18/12/1980 của UBND xã Mai Lâm là không đảm bảo theo quy định của pháp luật đất đai.

Ngày 21/3/2016, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tĩnh Gia có Báo cáo số 215/BC-TNMT về kết quả thẩm định Phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án đường Bắc Nam 2, theo đó xác định thửa đất ở hộ ông Trần Phong Úy hình thành sau ngày 15/10/1993 đến trước ngày 01/7/2004.

Trên cơ sở đó, UBND huyện Tĩnh Gia đã ban hành Quyết định số 2163/QĐ-UBND ngày 13/4/2016 thu hồi 2.093,7 m² đất của hộ ông Trần Phong Úy.

UBND huyện Tĩnh Gia xác định hộ ông Úy là hộ lùi do đó chỉ được bồi thường 100m² đất ở nhưng phải thực hiện nghĩa vụ tài chính 50% theo quy định, diện tích 1.993,7 m² còn lại bồi thường là đất sản xuất nông nghiệp.

Theo Quyết định số 2165/QĐ-UBND ngày 13/4/2016 của UBND huyện Tĩnh Gia, hộ ông Trần Phong Úy được bồi thường số tiền 209.829.900 đồng.

Như vậy, UBND huyện Tĩnh Gia thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng cho hộ ông Trần Phong Úy nhưng chưa căn cứ vào thời điểm hình thành thửa đất hộ ông Úy sử dụng vào mục đích đất ở (từ năm 1986), trách nhiệm thuộc về UBND huyện Tĩnh Gia.

Một số nội dung liên quan trong quá trình xác minh

Thực hiện Quyết định số 552/QĐ-UBND ngày 06/02/2017 của Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia về giải quyết khiếu nại đối với hộ ông Trần Phong Úy, ngày 14/3/2017, UBND xã Mai Lâm đã tổ chức xác định lại nguồn gốc đất.

Kết quả phiếu lấy ý kiến dân cư thống nhất thời điểm sử dụng đất của hộ ông Úy sau ngày 18/12/1980, trước ngày 15/10/1993 là 27/27 phiếu.

Ngày 22/6/2017, UBND xã Mai Lâm tiếp tục công khai xin ý kiến về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất của hộ ông Trần Phong Úy xác nhận thửa đất của hộ ông Úy đang sử dụng có nguồn gốc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất là thửa đất ở có nhà ở trong khu dân cư được hình thành từ sau ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993.

Ngày 04/7/2017, UBND xã Mai Lâm có Tờ trình số 64/TTr-UBND đề nghị điều chỉnh loại đất thu hồi tại Quyết định số 2163/QĐ-UBND ngày 13/4/2016 của UBND huyện Tĩnh Gia đối với hộ ông Trần Phong Úy.

UBND xã Mai Lâm đề nghị điều chỉnh trong tổng sổ 2.097,3 m² có 150 m² đất ở có nguồn gốc sau ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993; 1.703,8m² đất trồng cây hàng năm cùng thửa đất ở không được công nhận đất ở và 239,9 m² đất trồng cây hàng năm được giao theo Nghị định số 64/CP.

UBND xã Mai Lâm đề nghị điều chỉnh loại đất thu hồi nhưng chưa căn cứ vào quy định của pháp luật đất đai do đó UBND huyện Tĩnh Gia chưa ban hành quyết định điều chỉnh lại diện tích đất bị thu hồi của hộ ông Trần Phong Úy.

Về thửa đất ông Trần Phong Úy đang khiếu nại thực tế được ông Lê Ngọc Hán sử dụng vào mục đích đất ở từ năm 1986, nhưng khi đo vẽ bản đồ địa chính năm 1999 lại thể hiện thành nhiều thửa và nhiều loại đất là thể hiện không đúng hiện trạng sử dụng đất.

Tại buổi đối thoại và thông qua kết quả thẩm tra xác minh ngày 12/02/2018 của đoàn thẩm tra, xác minh, gia đình ông Trần Phong Úy, UBND huyện Tĩnh Gia, UBND xã Mai Lâm thống nhất thửa đất ở hộ ông Úy được sử dụng vào mục đích đất ở sau ngày 18/12/1980 và trước ngày 15/10/1993 (sử dụng vào mục đích đất ở từ năm 1986).

Căn cứ các quy định của Luật Đất đai năm 2013; Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ; Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ; Quyết định số 4463/2014/QĐ-UBND ngày 12/12/2014 của UBND tỉnh Thanh Hóa, hộ ông Trần Phong Úy được công nhận 200 m² đất ở không phải nộp tiền sử dụng đất, diện tích đất còn lại 1.893,7 m² được công nhận là đất nồng nghiệp.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền, tại văn bản ký ngày 19/3/2018 đã kết luận: Hộ ông Trần Phong Úy khiếu nại đòi bồi thường 2.093,7 m² vào mục đích đất ở có thời điểm trước ngày 18/12/1980 là không có cơ sở.

Thửa đất ở của hộ ông Trần Phong Úy được hình thành, sử dụng vào mục đích đất ở sau ngày 18/12/1980 và trước ngày 15/10/1993.

Căn cứ các quy định của pháp luật  thì hộ ông Trần Phong Úy được công nhận 200 m² đất ở không phải nộp tiền sử dụng đất, diện tích đất còn lại 1,893,7 m² được công nhận là đất nông nghiệp.

Việc xác định nguồn gốc đất, bồi thường giải phóng mặt bằng cho hộ ông Trần Phong Úy kéo dài, giữa các lần xác nhận không trùng khớp, không thống nhất, trách nhiệm thuộc về UBND xã Mai Lâm và UBND huyện Tĩnh Gia.

Từ kết quả thẩm tra xác mình, kết luận và các căn cứ pháp luật nêu trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền đã yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia lập dự toán bồi thường giải phóng mặt bằng dự án đường Bắc Nam 2 cho hộ ông Trần Phong Úy, công nhận 200 m² đất ở không phải nộp tiền sử dụng đất, diện tích đất còn lại 1.893,7 m² được công nhận là đất nông nghiệp.

Quế Quế