Điều chỉnh quy hoạch chậm, chưa phù hợp

Khu CNCHL được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập từ năm 1998 với kỳ vọng là thành phố khoa học tầm cỡ quốc gia, là yếu tố quan trọng để đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế khu vực và cả nước với vai trò là cầu nối tiếp nhận chuyển giao và tiến tới sáng tạo các công nghệ mới, là điểm thử nghiệm, thí điểm rút kinh nghiệm cho việc đẩy mạnh phát triển các khu công nghệ cao trong cả nước... Tuy nhiên, qua thanh tra đã phát hiện quá trình triển khai thực hiện đầu tư xây dựng Khu CNCHL còn nhiều thiếu sót, vi phạm.

Cụ thể, việc điều chỉnh quy hoạch khu công nghệ cao này còn chậm, thuyết minh quy hoạch có một số nội dung sai lệch, chưa phù hợp với thực tiễn, cập nhật số liệu hiện trạng chưa chính xác, thiếu quy định về các khu vực cấm xây dựng. Việc lập dự toán và thực hiện các dự án (D.A) xây dựng hạ tầng có nhiều vi phạm trong các giai đoạn thiết kế, lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế - dự toán làm tăng không đúng giá trị tổng dự toán các gói thầu với số tiền trên 40,1 tỷ đồng; thi công xây lắp, điều chỉnh giá theo quy định và nghiệm thu thanh toán với tổng số tiền vi phạm trên 10,2 tỷ đồng.

Tại D.A dò mìn khu vực 600ha, hồ sơ hoàn công và chứng từ thanh quyết toán có nhiều mâu thuẫn và chưa đủ căn cứ pháp lý, số liệu hạch toán về chi phí nhân công và chi phí máy thi công của đơn vị thi công chênh lệch tới trên 7,1 tỷ đồng (chiếm 35% giá trị quyết toán).

Cũng theo TTCP, tiến độ đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB) Khu CNCHL và khu công nghiệp Bắc Phú Cát tại huyện Thạch Thất (Hà Nội) đều không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, không thể hoàn thành trước ngày 31/12/2012 theo chỉ đạo của Thủ tướng. Công tác GPMB thực hiện không đồng bộ, hiện tượng dân tái lấn chiếm, chây ì, cơi nới, xây dựng công trình trong khu vực D.A diễn ra phức tạp nhưng không được xử lý triệt để.

Giao đất trái quy định, sử dụng đất sai mục đích

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ hiện tượng chuyển nhượng trái phép giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, áp đơn giá bồi thường không đúng; bồi thường vượt hạn mức, hỗ trợ không đúng chính sách, giao đất cho Cty TNHH Toàn Thắng trái quy định, sử dụng tiền bồi thường đất công ích không đúng chính sách... với tổng số tiền vi phạm trên 16,5 tỷ đồng.

Việc đền bù GPMB khu công nghiệp Bắc Phú Cát trên địa bàn xã Phú Cát, huyện Quốc Oai (Hà Nội) không đối trừ 50% tiền sử dụng đất khi đền bù cho người được chia tách đất; hỗ trợ sai chính sách, sử dụng sai mục đích tiền thu của dân nộp tiền sử dụng đất tái định cư, tiền đấu giá đất và chưa chi trả tiền bồi thường đất công ích cho xã với tổng số tiền vi phạm trên 46,7 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc quy hoạch và đầu tư xây dựng khu tái định cư tại huyện Quốc Oai không đáp ứng được nhu cầu tái định cư, tiến độ xây dựng khu tái định cư chậm, điều chỉnh công năng khu thể thao công cộng giao cho doanh nghiệp tư nhân xây dựng trung tâm thương mại và nhà ở sai mục đích.

Đến tháng 4/2013, D.A vẫn chưa triển khai xây dựng, chưa thu tiền đầu tư hạ tầng và tiền sử dụng đất của Cty Cổ phần Dịch vụ thương mại Lã Vọng số tiền trên 46,23 tỷ đồng, chưa thu tiền lãi chậm nộp tiền sử dụng đất từ tháng 1/2011.

Chưa hết, việc đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Nam đường tỉnh lộ 420, Khu CNCHL từ năm 2008 đến nay chưa hoàn thành; Ban Quản lý D.A Khu CNCHL, UBND huyện Thạch Thất, Ban Bồi thường GPMB và Ban Quản lý các D.A huyện Thạch Thất thiếu trách nhiệm trong công tác tái định cư, không giải phóng được mặt bằng để thi công dứt điểm các hạng mục hạ tầng, vốn từ ngân sách nhà nước cấp để tồn đọng không sử dụng, các hạng mục đang thi công dở dang phải dừng thi công hơn 2 năm gây lãng phí tiền ngân sách nhà nước và của các nhà thầu, không thu hồi vốn tạm ứng, thanh toán bê tông nhựa hạt mịn không đúng khối lượng thi công thực tế trên 5,76 tỷ đồng.

Việc thu hút đầu tư, khai thác quỹ đất và chi thường xuyên cũng có nhiều vi phạm như phê duyệt chi phí quản lý D.A chưa đúng quy định; không yêu cầu nhà thầu bảo hành công trình theo quy định, sử dụng kinh phí từ ngân sách Nhà nước để duy tu bảo dưỡng một số công trình khi chưa hết thời hạn bảo hành, còn để xảy ra mất tài sản... dẫn đến vi phạm với tổng số tiền hơn 4,6 tỷ đồng.

Ngoài ra TTCP cũng chỉ rõ, Ban Quản lý Khu CNCHL tổ chức các đoàn đi công tác, trao đổi kinh nghiệm và học tập ở nước ngoài, có tới 32 đoàn đi không báo cáo kết quả chuyến đi, 20 đoàn không có kế hoạch được duyệt, quyết định cho 21 người đi nước ngoài không đúng thành phần...

Thu hồi hơn 2,9 tỷ đồng về ngân sách Nhà nước

Từ những thiếu sót, sai phạm trên, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chấn chỉnh về công tác quản lý đối với Bộ Khoa học và Công nghệ, Ban Quản lý Khu CNCHL, UBND TP Hà Nội và các đơn vị có liên quan.

Về kinh tế, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ban Quản lý Khu CNCHL thu hồi hơn 2,9 tỷ đồng từ 3 đơn vị nộp ngân sách Nhà nước; yêu cầu các nhà thầu thi công khắc phục, hoàn trả D.A tài sản, vật tư còn thiếu khi bàn giao số tiền hơn 1,5 tỷ đồng; giảm trừ quyết toán đối với các đơn vị thực hiện các D.A đường các tuyến A, B, C*, E; D.A đường các tuyến 5*, 8*, 10* và D kéo dài và D.A vườn ươm doanh nghiệp công nghệ cao với tổng số tiền hơn 9,9 tỷ đồng. Điều chỉnh giảm dự toán D.A vườn ươm công nghệ cao số tiền hơn 1,2 tỷ đồng, chi phí quản lý D.A số tiền hơn 2,5 tỷ đồng...

UBND TP Hà Nội thu hồi diện tích hơn 30 nghìn m² đất đã giao cho Cty Cổ phần Dịch vụ thương mại Lã Vọng trả lại cho D.A tái định cư của huyện Quốc Oai để xây dựng khu thể thao và các công trình công cộng; Cty Vinaconex thu hồi hơn 910 triệu đồng từ Cty Cổ phần Xây dựng số 21 và Cty Cổ phần Xây dựng số 12 thuộc Tổng Cty Vinaconex; UBND huyện Thạch Thất yêu cầu 2 nhà thầu hoàn trả tạm ứng thông qua khối lượng thi công công trình theo giá trị và hợp đồng trọn gói đã được ký kết tại thời điểm tạm ứng số tiền hơn 2,3 tỷ đồng.

UBND huyện Quốc Oai bố trí vốn trả lại D.A tái định cư Vai Réo theo đúng tiến độ được duyệt hơn 15 tỷ đồng; cho phép bán đấu giá 30 ô đất tại khu tái định cư và nhà ở Vai Réo nhưng phải đáp ứng các điều kiện bố trí đủ diện tích đất tái định cư cho các hộ dân theo thiết kế được duyệt, toàn bộ số tiền thu từ đấu giá 30 ô đất phải trả lại cho D.A tái định cư, không được sử dụng vào việc khác. Yêu cầu UBND xã Phú Cát (Quốc Oai) nộp hơn 1,6 tỷ đồng về ngân sách huyện Quốc Oai.

Bộ Quốc phòng giao cơ quan chuyên môn kiểm tra diện tích thực tế đã dò tìm, xử lý bom mìn khu vực 600ha, cùng với Ban Quản lý Khu CNCHL thanh quyết toán khối lượng theo số liệu đã kiểm tra.

TTCP cũng kiến nghị xử lý về hành chính đối với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với các thiếu sót liên quan đến việc điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu CNCHL, quản lý khai thác quỹ đất, thu hút đầu tư và chưa kịp thời phát hiện để chấn chỉnh những thiếu sót, vi phạm của Ban Quản lý Khu CNCHL; UBND TP Hà Nội kiểm điểm rút kinh nghiệm về các thiếu sót, khuyết điểm liên quan đến chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ đền bù GPMB xây dựng Khu CNCHL...

Phương Hiếu - Trần Hải