Rừng trồng của Cty Lâm nghiệp Trà Tân bị chết khá nhiều. Ảnh: Ngọc Phó

Từ năm 2007 - 2011, Cty triển khai trồng 618,8ha rừng tại huyện Tây Trà và Trà Bồng, trong đó diện tích trồng keo là 474,8ha và 144ha cao su. Riêng năm 2008, Cty tiến hành trồng 74,8ha cây keo tại xã Trà Tân và Trà Bùi (Trà Bồng), nhưng không có hồ sơ thiết kế thi công và dự toán theo quy định. Rừng trồng không được chăm sóc, quản lý, dẫn đến 38,4ha rừng tại xã Trà Tân bị thiệt hại 100%; còn đất bị người dân chiếm dụng hết.

Trong khi chưa được sự đồng ý của UBND tỉnh, tháng 2/2011, Cty Trà Tân tự tiện liên doanh ký kết hợp đồng với Cty TNHH Nam An Lộc, Bình Phước (Cty Nam An Lộc) để trồng 1.000ha cao su với giá trị đầu tư hơn 2,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, chỉ trồng được 124ha cao su tại huyện Tây Trà và 20ha tại Trà Bồng. Trước khi trồng cũng không lập hồ sơ thiết kế, dự toán và 20 ha cao su tại Trà Bồng chết hoàn toàn, còn diện tích cao su tại Tây Trà sống ngắc ngoải với tỷ lệ thấp. Mặt khác, Cty Nam An Lộc tự đưa cây Dó Bầu trồng trong diện tích cao su liên doanh nhưng Cty Trà Tân không có ý kiến gì.

Tháng 10/2007, Cty Trà Tân ký hợp đồng với Cty An Nam Lộc (TP HCM) trồng 600ha cây keo tại huyện Tây Trà và đối tác đã đầu tư hơn 2,9 tỷ đồng. Sau khi trồng được 1 năm, do không chăm sóc đúng quy trình nên diện tích keo bị chết hết.

Năm 2011, Cty Trà Tân bán 2ha keo đến tuổi thu hoạch tại xã Trà Bùi cho ông Huỳnh Tấn Sơn với giá 70 triệu đồng, nhưng không thể hiện trong sổ tiền mặt và báo cáo tài chính của Cty trong năm này.

Năm 2014, Cty ký hợp đồng khai thác keo trên diện tích 259ha tại xã Trà Phong (Trà Bồng) với ông Nguyễn Tấn Mạnh (người địa phương) với giá 690 ngàn đồng/tấn, nhưng không thể hiện số lượng là bao nhiêu tấn; trong hồ sơ kế toán cũng không có khoản thu tiền từ bán keo. Đặc biệt, ông Mạnh lợi dụng sơ hở tự quyền khai thác keo rồi đem bán ra ngoài thu lợi mà lãnh đạo Cty không hay biết gì.

Lãnh đạo Cty còn tự bán 7 loại tài sản với giá trị gần 834 triệu đồng nhưng không đưa ra đấu giá công khai, trong đó có việc thanh lý xe Mitsubishi giá trị còn lại 119 triệu đồng, chỉ áp giá và bán 80 triệu đồng.

Trong năm 2009 - 2010, Cty chủ trương vay tiền cá nhân bên ngoài để sản xuất - kinh doanh nhưng không xin ý kiến của chủ sở hữu (UBND tỉnh) phê duyệt, không có hợp đồng vay vốn. Hồ sơ tài chính chỉ thể hiện 4 phiếu thu với tổng số tiền vay là 1,3 tỷ đồng, trong đó ông Nguyễn Xuân Trúc cho vay  600 triệu đồng, Lê Văn Pháp 300 triệu đồng và bà Nguyễn Thị Thu Thảo 400 triệu đồng. Các phiếu thu tiền đều không có chữ ký của người nộp tiền, chỉ có Kế toán trưởng và Giám đốc Cty ký tên.

Đến năm 2012, tổng số tiền lãi chi trả là 867,6 triệu đồng, đơn vị không lập chứng từ kế toán khi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh; các phiếu chi trả tiền lãi chỉ có một mình Kế toán Lê Thiện Hóa ký tên và toàn bộ số tiền trả lãi vay trên đều do Giám đốc Cty trực tiếp nhận để trả cho người cho vay vốn. So sánh mức lãi suất của ngân hàng thương mại lúc bấy giờ thì việc vay vốn bên ngoài đã gây thiệt hại cho Cty hơn 213 triệu đồng.

Trong quản lý, theo dõi nợ phải thu, phải trả, Cty mắc nhiều sai phạm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến tính minh bạch và tài chính; dẫn đến mất khả năng thu hồi nợ, mất vốn của Nhà nước đã giao.

Tính đến cuối năm 2013, tổng số nợ phải thu là hơn 3,8 tỷ đồng, trong khi số nợ phải trả chỉ có 681 triệu đồng. Do không đủ chứng từ gốc để đối chiếu công nợ nên mất khả năng thu hồi nợ với số tiền hơn 2 tỷ đồng. Trường hợp ông Nguyễn Hành (Trà Bồng) trên sổ sách Cty còn treo nợ 73 triệu đồng, nhưng ông Hành trình bày là ông đã hợp đồng trồng rừng cho Cty tại xã Trà Bùi và hiện Cty chưa thanh toán tiền công trồng rừng cho ông là 373,5 triệu đồng. Theo sổ sách kế toán thể hiện ông Lê Lý nợ Cty hơn 1 tỷ đồng, cũng không có đủ hồ sơ, chứng từ để đối chiếu và ông Lý không hợp tác làm việc hoặc trả nợ.

Do buông lỏng quản lý, làm ăn yếu kém kéo dài, đặc biệt là thiếu tinh thần trách nhiệm, cố ý làm trái gây thiệt hại lớn về kinh tế - tài chính, nên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa giao cho các cơ quan chức năng kiểm kê, xác minh thực trạng công nợ, vốn, tài sản của Cty Trà Tân đang quản lý, làm cơ sở tham mưu cho tỉnh xử lý theo hình thức giải thể hoặc phá sản doanh nghiệp ngay trong tháng 10 này.

Ngoài việc yêu cầu lãnh đạo các Sở: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn… tổ chức kiểm điểm trách nhiệm liên đới đến hoạt động của Cty Trà Tân, Chủ tịch UBND tỉnh còn giao Thanh tra tỉnh chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh tiếp tục làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo Cty Trà Tân trong việc làm trái quy định, thiếu tinh thần trách nhiệm, dẫn đến mất vốn Nhà nước đã đầu tư vào doanh nghiệp.

Ngọc Phó