Trước đó, đoàn thanh tra (theo Quyết định số 2151/QĐ-UBND ngày 13/11/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh) đã chỉ ra một số hạn chế trong quy hoạch, quản lý và giao đất tái định canh, TĐC tại huyện Lộc Ninh cho các hộ dân thuộc D.A hồ thủy lợi Phước Hòa.

Đối với UBND huyện Lộc Ninh: Chưa kiểm tra, thẩm định và trình UBND huyện Lộc Ninh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đối với 188 hồ sơ đã nhận bàn giao để giao lại cho các hộ tái định canh, định cư thuộc D.A. Ngoài ra, khi bàn giao đất ngoài thực địa, Ban Quản lý (BQL) Rừng phòng hộ Tà Thiết không lập biên bản bàn giao với BQL các D.A ngành Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) thuộc Sở NN&PTNT.

Đối với BQL các D.A ngành NN&PTNT: Quyết định số 3161/QĐ-UBND ngày 9/11/2009 của UBND tỉnh thu hồi 260ha, trên thực tế chỉ thu hồi để thực hiện D.A là 200,77ha. Sau đó, BQL các D.A ngành NN&PTNT đã bàn giao về cho BQL các D.A Sóc Bom Bo quản lý là 30,97ha, diện tích còn lại thực hiện D.A là 169,8ha. Như vậy, diện tích chênh lệch là 90,2ha. Tuy nhiên, BQL các D.A ngành NN&PTNT chưa báo cáo tình hình thực tế sử dụng đất của D.A đến UBND tỉnh để có cơ sở điều chỉnh quyết định thu hồi đất; chưa tham mưu UBND tỉnh xử lý đối với diện tích đất định canh, định cư còn dư sau khi đã bố trí xong cho các hộ dân thuộc đối tượng của D.A. 

Đối với Cty TNHH An Phú Khánh và Cty TNHH Khang Nguyên: Việc các Cty chăn nuôi có những vi phạm về bảo vệ môi trường khắc phục hậu quả còn chậm. Đến thời điểm đoàn thanh tra, Cty TNHH MTV Khang Nguyên còn đang tiến hành xây dựng hệ thống xử lý chất thải, còn để nước thải rò rỉ ra các mương thoát nước mưa, chưa hoàn tất các thủ tục có liên quan đến công tác bảo vệ môi trường. Cty TNHH An Phú Khánh đã xây dựng xong hệ thống xử lý chất thải nhưng chưa trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định chất lượng theo đúng nội dung báo cáo tác động môi trường đã được phê duyệt, chưa xây dựng các công trình lò đốt để xử lý xác heo chết, lập hồ sơ để đề nghị cấp giấy phép xả thải vào nguồn nước theo đúng quy định.

Đoàn thanh tra cũng nhận thấy, hiệu quả sử dụng đối với các khu định canh, định cư còn gây lãng phí, chưa đưa vào sử dụng và bị các hộ dân lấn chiếm và tái lấn chiếm (23,23ha); việc các hộ dân lấn chiếm đến nay chưa giải quyết dứt điểm nên người được giao đất tái định canh không thể canh tác trên diện tích được giao. Các công trình đầu tư có số vốn lớn, đã được xây dựng xong nhưng chưa đưa vào sử dụng dẫn tới việc một số công trình bắt đầu xuống cấp, không phát huy hiệu quả sử dụng…

Từ kết quả của đoàn thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước yêu cầu UBND huyện Lộc Ninh khẩn chương cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân, phối hợp với BQL các D.A ngành NN&PTNT bàn giao GCNQSDĐ cho từng hộ, xác định lại ranh giới đất cho từng hộ, xác định lại ranh giới đất cụ thể theo GCNQSDĐ, bảo vệ cột mốc đã cắm ngoài thực địa và bảo vệ cơ sở hạ tầng đã đầu tư vào D.A; nắm bắt tình hình các hộ dân tại địa phương có hành vi lấn, tài lần chiếm đất D.A để có biện pháp xử lý, ngăn chặn kịp thời. Đồng thời, có biện pháp thu hồi 23,23ha diện tích đất D.A hiện đang bị lấn chiếm và tái lấn chiếm để giao đất lại cho các hộ dân tái định canh ổn định cuộc sống. Chỉ đạo Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện thường xuyên kiểm tra, giám sát, xử lý các hoạt động của các Cty chăn nuôi heo gần khu vực định canh, định cư theo đúng thẩm quyền…

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước yêu cầu Sở NN&PTNT báo cáo tình hình thực tế sử dụng đất D.A; tham mưu UBND tỉnh thuận chủ trương tạm giao 19 lô đất tái định canh và 201 lô đất TĐC còn thừa về cho huyện Lộc Ninh quản lý.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu Cty TNHH MTV Khang Nguyên và Cty TNHH An Phú Khánh hoàn thiện hồ sơ pháp lý và hệ thống các công trình xử lý chất thải theo các nội dung Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh Quyết định số 3161/QĐ-UBNF ngày 9/11/2009 của UBND tỉnh đối với diện tích đất đã bàn giao cho BQL các D.A Sóc Bom Bo quản lý (30,97ha); diện tích bị lấn chiếm, diện tích hành lang sông suối không thu hồi để thực hiện D.A (59,2 ha) để giao về cho UBND huyện Lộc Ninh quản lý.

Minh An