Bệnh viện Đa khoa huyện Krông - một trong những DA được bố trí cao hơn tổng mức đầu tư. Ảnh: BA

Hàng loạt D.A không xác định được nguồn vốn

Theo kết luận thanh tra, việc phê duyệt điều chỉnh không phù hợp mục tiêu, chủ trương đầu tư, cụ thể: UBND tỉnh Đắk Nông đã phê duyệt điều chỉnh D.A kè suối công viên Thiên Nga và kè suối Công an (Đại La), thị xã Gia Nghĩa không phù hợp về mục tiêu, chủ trương đã được Thủ tướng Chính phủ chấp nhận.

Năm 2008, Thủ tướng ban hành Quyết định số 1232/QĐ-TTg đồng ý hỗ trợ cho các địa phương để xử lý các công trình đê, kè, chống sạt lở, phòng chống lụt, bão cấp bách, trong đó tỉnh Đắk Nông được hỗ trợ 2 hạng mục và kè suối công viên Thiên Nga và kè suối Công an. UBND tỉnh Đắk Nông đã phê duyệt tại Quyết định 1060/QĐ-UBND với tổng mức đầu tư là 23,9 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngày 29/7/2011, UBND tỉnh lại phê duyệt điều chỉnh D.A, trong đó thay đổi địa điểm, mục tiêu đầu tư từ kè suối Công an khu vực nhà hàng Sơn Mã sang khu vực kè suối Đại La, với tổng giá trị điều chỉnh là trên 51,5 tỷ đồng.

Một số D.A được UBND tỉnh phê duyệt khi chưa xác định được nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, dẫn đến kéo dài quá thời gian được phê duyệt do thiếu vốn hoặc D.A hoàn thành nhưng chưa có vốn để thanh, quyết toán kịp thời theo quy định. Cụ thể:

Tại D.A đường vao thác Đak Glin do UBND huyện Tuy Đức làm chủ đầu tư, UBND tỉnh ban hành văn bản cho phép UBND huyện chỉ định đơn vị thi công và nhà thầu tự bỏ vốn trước, ngân sách Nhà nước sẽ bố trí hoàn trả sau. Như vậy, tại thời điểm phê duyệt D.A đã không xác định được cụ thể nguồn vốn và khả năng cân đối vốn. Thực tế, nhà thầu đã tự bỏ vốn thi công trước và tỉnh đã bố trí vốn trả nhà thầu sau.

D.A đường Đạo Nghĩa - Quảng Khê, phê duyệt D.A khi chưa xác định được nguồn vốn và khả năng cân đối vốn để hoàn thành D.A, dẫn đến phải phê duyệt điều chỉnh D.A nhiều lần và không xác định được thời gian hoàn thành. Đến lần điều chỉnh thứ nhất chỉ xác định được 275 tỷ đồng từ nguồn hỗ trợ ngân sách Trung ương; 55 tỷ ngân sách địa phương và chưa xác định nguồn vốn cho giai đoạn 2. Lần điều chỉnh lần thứ 2 đã không xác định được cụ thể từng loại nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, khi tăng tổng mức đầu tư giai đoạn 1 từ 330 tỷ đồng lên 867,5 tỷ đồng.

Tương tự, tại D.A Trụ sở Tiếp công dân tỉnh Đắk Nông, tại thời điểm phê duyệt D.A chưa xác định cụ thể khả năng cân đối vốn. Đến thời điểm thanh tra tháng 8/2017 D.A vẫn chưa triển khai thực hiện do chưa bán đấu giá được căn nhà số 6, ngõ 385 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội.

Tại D.A đầu tư, xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỷ thuật Khu công nghiệp Tâm Thắng với tổng mức đầu tư là 298,7 tỷ đồng, mặc dù nguồn vốn và khả năng cân đối vốn để thực hiện giai đoạn của D.A với giá trị 2,3 tỷ đồng chưa được thẩm định, nhưng UBND tỉnh vẫn phê duyệt điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư là 298,7 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, sau gần 13 năm kể từ khi có quyết định giao đất D.A chưa thể bố trí đủ vốn nên vẫn chưa hoàn thành.

Bố trí vốn vượt tổng mức đầu tư

UBND tỉnh phê duyệt D.A khi chưa phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường như tại D.A nâng cấp đường Lê Duẩn, D.A nâng cấp mở rộng đường Quang Trung, phường Nghĩa Tân, thị xã Gia Nghĩa; không kịp thời phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện D.A khi đã quá thời hạn được phê duyệt như đường giao thông liên xã Trường Xuân - Nâm NJang; D.A tuyến đường giao thông khu vực Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh; D.A nâng cấp, mở rộng đường Quang Trung, phường Nghĩa Tân, thị xã Gia Nghĩa; D.A nâng cấp đường Lê Duẩn.

Qua kiểm tra tổng mức đầu tư cho thấy, có 4 D.A được bố trí cao hơn tổng mức đầu tư với giá trị 5,466 tỷ đồng, đó là các bệnh viện đa khoa huyện Cư Jut, huyện Krông; huyện Đăk Glong và Trụ sở làm việc UBND xã Đắk Buk So.

Đối với D.A xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Tâm Thắng luỹ kế bố trí vốn tính đến 31/1/2014 đã bố trí vượt tổng mức đầu tư là 13,2 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định 985 ngày 28/10/2002 là 193,3 tỷ đồng.

Mặt khác, kiểm tra những D.A đã được quyết toán phê duyệt cho thấy, có 12 D.A được bố trí vốn cao hon giá trị quyết toán với tổng giá trị 4,496 tỷ đồng nhưng chưa kịp thời thu hồi theo quy định...

Cũng theo kết luận thanh tra, tỉnh cũng chưa quan tâm tới việc xử lý nợ đọng; chưa tập trung bố trí vốn thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB) đối với những D.A hoàn thành hoặc đã phê duyệt quyết toán; qua kiểm tra cho thấy có 3 D.A đã hoàn thành quyết toán A-B và 2 D.A đã phê duyệt quyết toán nhưng chưa tập trung bố trí vốn thanh toán nợ đọng XDCB với tổng giá trị là 144,7 tỷ đồng.

Tính đến 31/12/2014, tổng số nợ đọng XDCB là 368 tỷ đồng, đến 31/12/2016 là 375,2 tỷ đồng.  Ngoài ra, theo báo cáo của UBND tỉnh cho thấy, có 12 D.A phát sinh nợ đọng XDCB trong năm 2015 là trên 29,7 tỷ đồng; 4 D.A phát sinh nợ đọng 2016 là 6,7 tỷ đồng.

Chiếm dụng gần 4,2 tỷ đồng tiền thanh toán

Kiểm tra 23 D.A về công tác triển khai thực hiện các D.A đầu tư cho thấy, công tác lập, thẩm đinh, phê duyệt thiết kế, dự toán có vi phạm làm tăng giá trị dự toán và giá gói thầu xây lắp; áp dụng định mức đơn giá không đúng quy định; khối lượng theo dự toán dược phê duyệt không đúng so với thiết kế được duyệt; trùng lắp về khối lượng, điều chỉnh nhân công, máy thi công đối với lán trại chưa phù hợp với quy định, điều chỉnh hợp đồng không phù hợp với quy định; nghiệm thu, thanh toán không đúng khối lượng, chưa thu hồi hết tiền tạm ứng khi chấm dứt hợp đồng thi công... dẫn đến là tăng giá trị dự toán, tăng giá thầu xây lắp, tăng giá trị hợp đồng, giá trị nghiệm thu, thanh quyết toán số tiền trên 24 tỷ đồng .

Một số D.A đã không kịp thời thu hồi hết giá trị tạm ứng hoặc giá trị thanh toán, tạm ứng vượt giá trị quyết toán, dẫn đến nhà thầu chiếm dụng tiền tạm ứng, thanh toán trong thời gian dài. Cụ thể, D.A đường Bắc Nam giai đoạn 2, thị xã Gia Nghĩa do Sở Giao thông vận tải làm chủ đầu tư giá trị tạm ứng chưa thu hồi với nhà thầu Cty Cổ phần Hưng Thịnh gần 4 tỷ đồng; D.A trọng điểm ổn định dân cư tự do khu vực biên giới trên 145,5 triệu đồng...

Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt D.A cần phù hợp với mục tiêu, chủ trương đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận; phê duyệt D.A hay phê duyệt điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư phải xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối theo quy định... Thực hiện nghiêm việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn; kiểm tra, rà soát đảm bảo việc bố trí vốn không vượt tổng mức đầu tư hay giá trị quyết toán được phê duyệt...

Chủ đầu tư các D.A có trách nhiệm xử lý về kinh tế với tổng số tiền trên 2,4 tỷ đồng; tổ chức kiểm điểm và xác định trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan.

Bảo Anh