Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai chưa nộp 2,2 tỷ đồng để trồng rừng thay thế. Ảnh: Internet

Chưa thực hiện trồng lại rừng thay thế

Theo kết luận thanh tra, Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai đã hoàn thành công tác xây dựng cơ bản, bao gồm các công trình: Đường giao thông vào khu vực mỏ và đường giao thông nội bộ khu vực mỏ; nhà ở và công trình phụ trợ cho nhân viên; 3 hố chứa chất thải sau chế biến; nhà máy chế biến quặng kẽm, chì; đường điện 3 pha và trạm biến áp 570KVA; hệ thống khai thác nước mặt tại suối Ia Tul; một số công trình phụ trợ, công trình bảo vệ môi trường khác. Tuy nhiên, dự án vẫn chưa đi vào vận hành chính thức (do chưa có giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường của cơ quan có thẩm quyền).

Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai hoạt động theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp công ty cổ phần mã số 5900919444, được Phòng Đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai cấp đăng ký lần đầu ngày 2/8/2012, đăng ký thay đổi lần thứ 2 ngàv 24/11/2016, trụ sở chính tại Lô E6 Khu Công nghiệp Trà Đa, xã Trà Đa, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.

Năm 2015, công ty nhận chuyển nhượng từ Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai quyền khai thác khoáng sản mỏ quặng chì - kẽm theo Hợp đồng số 138/2015/HĐCN ngày 29/12/2015, và được UBND tỉnh Gia Lai cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 154/GP-UBND ngày 10/3/2016, với công suất khai thác 12.360 tấn quặng nguyên khai/năm; thời hạn khai thác kể từ ngày giấy phép có hiệu lực đến ngày 23/6/2036.  

Theo báo cáo của công ty và kiểm tra hiện trạng cho thấy, công ty đã có hoạt động khai thác khoáng sản như: Bóc tầng phủ (dày khoảng 15-20m); khai thác, chế biến khoảng 2.122 tấn quặng nguyên khai, đạt khoảng 0,084% tổng trữ lượng khoáng sản nguyên khai được phép khai thác.

Đến thời điểm thanh tra, Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai chưa thực hiện trồng lại rừng thay thế diện tích rừng chuyển mục đích sử dụng để khai thác khoáng sản, hoặc thanh toán chi phí trồng lại rừng theo suất đầu tư được UBND tỉnh quy định tại thời điểm đơn vị thanh toán chi phí trồng lại rừng theo quy định.

Theo Văn bản số 1981/UBND-NL ngày 2/6/2017, tổng số tiền công ty phải nộp để trồng rừng thay thế là hơn 2,2 tỷ đồng.

Mặt khác, kết luận cũng chỉ ra, công ty chưa thực hiện nộp tiền thuê đất kỳ 1 năm 2019 theo quy định tại khoản 3, Điều 170 Luật Đất đai năm 2013.

Thay đổi nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường khi chưa được chấp thuận

Kết luận cũng chỉ ra, dự án đầu tư khai thác, chế biến mỏ chì - kẽm đã có báo cáo đánh giá tác động môi trường được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 750/QĐ-UBND ngày 13/6/2011; nhưng chưa được Sở TN&MT xác nhận hoàn thành các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ cho giai đoạn vận hành của dự án (hiện nay công ty vẫn đang tìm kiếm đối tác đầu tư để thử nghiệm vận hành dự án).

Mặt khác, Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai có thay đổi một số nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt (hệ thống thu gom, xử lý nước thải sản xuất) nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Do đó, công ty chưa lập hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ cho giai đoạn vận hành của dự án, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

Tại thời điểm thanh tra, không có hoạt động khai thác, chế biến quặng chì - kẽm, do đó không có hoạt động khai thác, sử dụng nước mặt. Kiểm tra hiện trường cho thấy, công ty lắp đặt các công trình khai thác gồm 1 máy bơm dẫn nước từ suối Ia Tul, hệ thống mương hở và đường ống kín dẫn về một bể chứa khoảng 1.000m³ đặt gần nhà máy tuyển quặng.

Ngoài ra, công ty có lắp 1 hệ thống dẫn nước tuần hoàn từ hồ thải về nhà máy để tái sử dụng trong quá trình tuyển quặng (hệ thống này xây dựng theo Giấy phép số 60/SXD-GP do Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai cấp ngày 13/11/2013).

Việc xả nước thải, công ty có lót vải nhựa HDPE một phần hồ lắng số 1 và số 2, là chưa thực hiện đúng nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt (theo báo cáo tác động môi trường thì công ty phải lót toàn bộ từ đáy lên bề mặt bờ hồ lắng chứa bùn thải và nước thải sau chế biến quặng).

Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai cũng chưa thực hiện thủ tục đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp lại giấy phép khai thác nước mặt khi chủ giấy phép đã được cấp đổi do nhận chuyển nhượng theo quy định tại điểm b, khoản I, Điều 27, Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 của Chính phủ.

Bộ TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo Sở TN&MT tỉnh giám sát chặt chẽ việc quản lý, sử dụng đất; việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường và tài nguyên nước đối với Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai.

Sở TN &MT Gia Lai có biện pháp yêu cầu công ty thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về tiền thuê đất, chi phí trồng rừng thay thế, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước và tiền ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường theo quy định; hướng dẫn công ty lập hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền chấp thuận một số nội dung thay đổi báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; lập hồ sơ xác nhận hoàn thành các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án, lập hồ sơ cấp lại giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt.

Yêu cầu Công ty Khoáng sản Đức Long Gia Lai thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về tiền thuê đất, chi phí trồng rừng thay thế, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước và tiền ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường theo quy định...

Thái Hải