DA xây dựng cầu Hùng Vương đã gây lãng phí 1,6 tỷ đồng.

Quản lý sử dụng đất còn bất cập, hạn chế

Tại Thông báo kết luận số 718/TB-TTCP, ngày 3/4/2014, TTCP đã nêu rõ việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2006 - 2011 trên địa bàn tỉnh Phú Yên chưa phù hợp với thực tế, nhiều chỉ tiêu cụ thể được thực hiện có sự khác biệt lớn với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Việc lập và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp phường, xã còn chậm; quy hoạch sử dụng đất với quy hoạch xây dựng và quy hoạch 03 loại rừng còn có nơi, có chỗ chưa đồng nhất. Đội ngũ cán bộ làm công tác quy hoạch còn thiếu và yếu, chính quyền các cấp chưa thực sự quan tâm đến công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thiếu kiểm tra đôn đốc, chấn chỉnh, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm Luật Đất đai.

TTCP cũng chỉ ra việc giao đất, cho thuê đất đối với một số công trình DA chậm triển khai thực hiện, song UBND tỉnh cùng các Sở, ban ngành liên quan chưa có biện pháp hữu hiệu để đôn đốc các trường hợp này, gây lãng phí tài nguyên đất đai, vốn đầu tư xây dựng. TTCP còn nhấn mạnh, việc xác định giá cho thuê đất đối với một số DA còn chưa chính xác (xác định sai vị trí, sai thời điểm ghi trong quyết định hoặc thời điểm bàn giao đất) gây thất thu ngân sách như tại DA Khu resort Thuận Thảo; DA Làng du lịch quốc tế ven biển thành phố Tuy Hòa.

Đáng chú ý, việc cấp phép, cho thuê đất đối với các DA khảo sát, thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản, TTCP cũng chỉ ra nhiều vi phạm. Điển hình: chưa trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các khu vực cấm, khu vực tạm thời cấm khai thác khoáng sản, khu vực phải đấu thầu thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo quy định của Luật Khoáng sản; cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản chồng lấn lên DA khu vực Lâm nghiệp ADB của Chính phủ Việt Nam và nhà tài trợ vốn - Ngân hàng Phát triển Châu Á; cấp giấy phép khai thác khoáng sản không đúng theo DA đầu tư được duyệt và nằm ngoài quy hoạch, vượt thẩm quyền; không tuân thủ chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền; Cấp phép hoạt động khoáng sản cho doanh nghiệp khi còn thiếu thủ tục.

8 dự án chỉ định thầu “có vấn đề”

TTCP đã chỉ ra các DA sử dụng vốn có nguồn gốc từ ngân sách của tỉnh, UBND tỉnh Phú Yên đã phê duyệt nhiều DA, vượt khả năng cân đối của tỉnh dẫn đến thời gian thi công các DA kéo dài, kế hoạch đầu tư bị cắt khúc, hiệu quả đầu tư thấp, thậm chí gây phân tán và lãng phí nguồn lực của Nhà nước, trong giai đoạn 2006 - 2011

Ngoài ra, đối với các DA có vốn đầu tư nước ngoài, vốn đầu tư không có nguồn gốc ngân sách, tổng số vốn đăng ký đầu tư được ghi trong giấy chứng nhận đầu tư là rất lớn song số vốn đầu tư thực tế, đã được giải ngân chiếm tỷ lệ rất nhỏ (14,5% đối với các nhà đầu tư trong nước và 4,3% đối với nhà đầu tư nước ngoài), dẫn đến tình trạng đất đai, tài nguyên không được đưa vào khai thác, sử dụng, để hoang hóa gây lãng phí.

Đáng chú ý, TTCP đã phát hiện và nêu rõ 8 DA chỉ định thầu vi phạm hàng loạt sai phạm: Chưa đảm bảo đủ điều kiện vì chưa có quyết định phê duyệt DA, DA đầu tư chưa được lập, chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường, chưa có thiết kế kỹ thuật và không đảm bảo điều kiện hoàn thành trước cuối năm 2010. Mặt khác, các gói thầu này chưa đảm bảo tiêu chí “nếu không triển khai ngay sẽ gây nguy hại trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề”, thực tế một số gói thầu đến hết năm 2012 mới hoàn thành, một số gói thầu khác đến nay chưa hoàn thành. Riêng đối với Hệ thống kè khu A thuộc DA Kè chống xói lở bờ sông, bờ biển khu dân cư thị trấn Sông Cầu được phê duyệt áp dụng hình thức chỉ định thầu không phù hợp với các quy định tại Văn bản số 1235/BKH-QLĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư…

Đối với DA Kè chống xói lở bờ sông, bờ biển khu dân cư thị trấn Sông Cầu, UBND tỉnh phê duyệt DA, thiết kế không tuân thủ theo yêu cầu chung của tuyến đê biển, là một trong những nguyên nhân làm tăng tổng mức đầu tư từ hơn 66 tỷ đồng lên thành 92,19 tỷ đồng.

Ngoài ra, công tác đấu thầu cũng bị TTCP chỉ ra hàng loạt sai phạm như: Phê duyệt không phù hợp tiêu chuẩn, điều kiện, năng lực được quy định trong hồ sơ mời thầu; Không đáp ứng được tiêu chí năng lực về kinh nghiệm, kỹ thuật, về máy móc thiết bị, năng lực sản xuất kinh doanh. Điển hình là việc UBND tỉnh Phú Yên phê duyệt thay đổi thiết kế 5 nhịp vòm ống thép nhồi bê tông sang thành 13 nhịp dầm super-T (đối với DA cầu Hùng Vương) đã gây lãng phí là 1,6 tỷ đồng…

Nhiều vấn đề Phú Yên cần sớm khắc phục

Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản đồng ý với những kiến nghị xử lý của TTCP trước những sai phạm nêu trên. Theo đó, Chủ tich UBND tỉnh Phú Yên phải tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong việc đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 08 DA và 02 Tiểu DA vào danh mục công trình, DA cấp bách được áp dụng hình thức chỉ định thầu khi chưa đảm bảo các điều kiện, tiêu chí và hồ sơ trình thẩm định. Ngoài ra, cần xem xét trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh đối với các vi phạm khác nêu trong Kết luận thanh tra.

Đồng thời, TTCP giao Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, chấn chỉnh việc lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử đụng đất phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế của địa phương, quy hoạch xây dựng đô thị; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quy hoạch đảm bảo được xây dựng phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội. Có biện pháp đôn đốc, xử lý đối với các công trình, DA được giao đất, cho thuê đất nhưng chậm triển khai. Kiên quyết thu hồi quyết định giao đất, cho thuê đất đối với các nhà đầu tư không có năng lực thực hiện.

Xác định lại giá cho thuê đất đối với DA Khu resort Thuận Thảo khi hết thời gian ưu đãi theo đúng vị trí và giá đất tại thời điểm. Có giải pháp đôn đốc chủ đầu tư DA Làng du lịch quốc tế ven biển thành phố Tuy Hoà triển khai thực hiện DA đúng tiến độ, bàn giao mặt bằng theo phân kỳ đầu tư.

Ngoài ra, TTCP  cũng yêu cầu UBND tỉnh Phú Yên phải thu hồi số tiền đặt cọc 124.807 USD của Công ty Antel Investments Ltd là chủ đầu tư DA Khu du lịch sinh thái Đảo Hòn Nưa và 13,6 tỉ đồng tiền sử dụng đất của Công ty CP Tài chính và Phát triển doanh nghiệp còn nợ. Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên phải sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khu vực cấm, tạm thời cấm khai thác khoáng sản và khu vực phải đấu thầu thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng.

Ngọc Chu