Thanh tra tỉnh Bắc Ninh đã chỉ ra nhiều vi phạm tại Dự án Khu dịch vụ làng nghề Phù Khê Thượng và chợ gỗ. Ảnh: Hiệp Hưng

Dự án ban đầu có tên là Dự án Đầu tư xây dựng, kinh doanh chợ gỗ, do Công ty Đại An (TNHH) thực hiện tại xã Phù Khê và xã Hương Mạc. Tổng vốn đầu tư của dự án là 30,177 tỷ đồng, với diện tích khu đất hơn 41 nghìn m2.

Vi phạm kéo dài

Theo kế hoạch, dự án được đầu tư xây dựng từ năm 2010 đến năm 2013, và khu dịch vụ làng nghề hoàn thành, đi vào hoạt động từ tháng 12/2019. Dự án đã được điều chỉnh tiến độ đầu tư 2 lần.

Đến thời điểm thanh tra, phần lớn các hạng mục hạ tầng kỹ thuật đã hoàn thành, Công ty Đại An đã cho thuê lại quyền sử dụng đất và bán một số ki ốt. Tuy nhiên, dự án vẫn chưa hoàn thành hạng mục cây xanh, các hạng mục liên quan đến phòng cháy chữa cháy (PCCC) và đường vào chợ gỗ khu Phù Khê Đông.

Thanh tra dự án, Thanh tra tỉnh đã chỉ ra những hạn chế, vi phạm trong quá trình thực hiện. Về quy hoạch xây dựng, Công ty Cổ phần Kiến trúc xây dựng IP Việt Nam (đơn vị tư vấn điều chỉnh quy hoạch) đã điều chỉnh quy hoạch mà không lấy ý kiến cộng đồng dân cư theo quy định.

Về phía Công ty Đại An, đơn vị này chưa thực hiện cắm mốc đồ án quy hoạch theo quy định; lập, trình, thẩm định và phê duyệt còn thiếu nội dung bản vẽ thiết kế công trình nhà dịch vụ làng nghề chiều cao từ 3 đến 5 tầng của khu đất thương mại dịch vụ công cộng.

Phòng Quản lý đô thị (nay là Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị) khi thẩm định và trình UBND thị xã Từ Sơn ban hành quyết định phê duyệt đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết đã không có nội dung về mật độ xây dựng đối với lô đất. Đơn vị này cũng không phát hiện các lỗi của đồ án quy hoạch như: Không có bước xin ý kiến cộng đồng dân cư, chưa có đánh giá đầy đủ về PCCC...

Sở Xây dựng phê duyệt quy mô diện tích của dự án không phù hợp với quy mô diện tích đã được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết và vượt quá diện tích đã được UBND tỉnh cho phép khảo sát, giới thiệu địa điểm.

Trong lĩnh vực đất đai, Công ty Đại An đã quyết toán kinh phí bồi thường khi thu hồi đất chưa đúng, chưa đủ diện tích và giá trị được phê duyệt, đặc biệt là chưa bồi thường đất và công trình trên đất của phường Phù Khê với tổng giá trị hơn 12,5 tỷ đồng.

Năm 2011, Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Từ Sơn (nay là Phòng Nông nghiệp và Môi trường) đã tham mưu cho UBND thị xã Từ Sơn ban hành quyết định phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB) 14.262,5m2 đất nông nghiệp vị trí 1, số tiền hơn 2,7 tỷ đồng, trong khi loại đất thu hồi tại thời điểm đó là đất phi nông nghiệp, và kinh phí bồi thường đã bị trùng lặp do đã được UBND thị xã Từ Sơn bồi thường cho các hộ dân tại một dự án khác.

Từ năm 2011 đến thời điểm thanh tra, các cơ quan chức năng đã không đôn đốc Công ty Đại An chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ GPMB đối với diện tích đất chợ 15.153,5m2 với số tiền gần 9,8 tỷ đồng theo phương án được phê duyệt.

Ngoài ra, Công ty Đại An chậm kê khai, nộp hồ sơ khai thuế và chậm nộp tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp các năm 2012-2015 và 2016-2019, dẫn đến phải nộp hơn 19 triệu đồng tiền chậm nộp. Thêm vào đó, Công ty Đại An chậm đưa 0,3ha đất vào sử dụng, chậm quá 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư.

Về đầu tư, Công ty Đại An không thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án đầu tư trước khi UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu. Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay là Sở Tài chính) đã đôn đốc nhưng không quyết liệt yêu cầu Công ty Đại An ký quỹ.

Công ty Đại An cũng chưa hoàn thành hạng mục đầu tư ki ốt (mới xây xong 74/190 ki ốt), triển khai dự án chậm so với thời gian quy định, không thực hiện đúng nội dung trong giấy chứng nhận đầu tư.

Công ty còn tạm ngừng, giãn tiến độ thực hiện dự án mà không thông báo bằng văn bản tới cơ quan quản lý Nhà nước về đầu tư. Sở Kế hoạch và Đầu tư không lập biên bản và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Đại An về các hành vi này.

Liên quan đến thực hiện các quy định về xây dựng công trình, Công ty Đại An đã nghiệm thu không đúng thực tế, với giá trị chênh lệch khối lượng thi công được xác định là hơn 744 triệu đồng; nhiều công trình xây dựng tại dự án không phù hợp với quy hoạch chi tiết được phê duyệt.

Trong kinh doanh và cho thuê lại quyền sử dụng đất, Công ty Đại An chưa lập thẩm định, phê duyệt và nghiệm thu hạng mục PCCC trước khi đưa dự án vào sử dụng, cho thuê.

Thu hồi gần 9,8 tỷ đồng về ngân sách Nhà nước

Thanh tra tỉnh Bắc Ninh xác định, trách nhiệm đối với các hạn chế, vi phạm trên thuộc về Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư; Phòng Quản lý đô thị, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Đội quản lý trật tự đô thị thành phố Từ Sơn; UBND các phường: Phù Khê, Hương Mạc; Công ty Đại An và các cá nhân liên quan.

Đồng thời yêu cầu, UBND thành phố Từ Sơn và UBND phường Phù Khê đôn đốc, yêu cầu Công ty Đại An nộp số tiền gần 9,8 tỷ đồng tiền bồi thường, hỗ trợ GPMB đối với chi phí xây dựng hạ tầng kỹ thuật diện tích đất chợ 15.153,5 m2. Đến ngày 7/5/2025, Công ty Đại An đã nộp số tiền này.

Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị, UBND thành phố Từ Sơn ban hành quyết định điều chỉnh giảm phương án bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất đối với kinh phí bồi thường, hỗ trợ về đất tại Phù Khê số tiền hơn 2,7 tỷ đồng do đã phê duyệt trùng lặp.

Đề nghị, Chi cục Thuế khu vực V kiểm tra, xem xét, tính toán và thu hồi tiền thuê đất không được miễn của Công ty Đại An từ tháng 12/2013 đến tháng 12/2014. Công ty Đại An giảm trừ khi trình, duyệt quyết toán giá trị xây lắp hạ tầng kỹ thuật dự án số tiền hơn 744 triệu đồng do nghiệm thu không đúng thực tế.

Về xử lý hành chính, đề nghị Giám đốc Sở Xây dựng, Sở Tài chính, Thành ủy thành phố Từ Sơn, UBND thành phố Từ Sơn tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể và cá nhân có hạn chế, vi phạm.

Về xử phạt, xử lý vi phạm hành chính, đề nghị Sở Tài chính xem xét, xác minh, thiết lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Đại An vì không thực hiện đúng nội dung chấp thuận chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Đề nghị Công an tỉnh Bắc Ninh kiểm tra, xem xét, áp dụng biện pháp xử lý đối với việc Công ty Đại An tổ chức thi công, xây dựng công trình thuộc diện phải thẩm duyệt về PCCC khi chưa có giấy chứng nhận thẩm duyệt và chưa thi công hạng mục PCCC.

Yêu cầu UBND thành phố Từ Sơn chỉ đạo, Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị, Đội quản lý trật tự đô thị, UBND phường Phù Khê, UBND phường Hương Mạc thực hiện xử lý vi phạm về quy hoạch xây dựng và trật tự xây dựng…

Đối với Công ty Đại An, Thanh tra tỉnh yêu cầu nghiêm túc rút kinh nghiệm, có giải pháp khắc phục các hạn chế, vi phạm về quy hoạch xây dựng, đất đai, đầu tư, xây dựng, thực hiện nghĩa vụ thuế, quản lý trật tự xây dựng và đề xuất các căn cứ pháp lý báo cáo UBND tỉnh, các sở, ngành xem xét, quyết định đối với việc tiếp tục thực hiện và hoàn thành dự án.