(Thanh tra) - Theo Thanh tra Chính phủ, trong trường hợp cần thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thực hiện tại trụ sở cơ quan thì Thanh tra thành phố cần báo cáo Chủ tịch UBND cùng cấp xem xét, quyết định.
Trong tiến trình xây dựng nền hành chính phục vụ, việc tổ chức, thực hiện thủ tục hành chính công ngày càng được các địa phương chú trọng đổi mới theo hướng hiện đại, công khai, minh bạch, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. Đà Nẵng - một trong những địa phương tiên phong trong cải cách hành chính nhiều năm liền - tiếp tục đặt ra yêu cầu cao trong việc thực hiện thủ tục hành chính, trong đó có các thủ tục gắn với chức năng, nhiệm vụ đặc thù của Thanh tra thành phố.
Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có ý kiến trả lời văn bản xin hướng dẫn của Thanh tra thành phố Đà Nẵng về việc tổ chức thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công. Theo đó, TTCP khẳng định rõ cơ sở pháp lý, cũng như gợi mở cách thức tổ chức sao cho vừa đảm bảo tính thống nhất, vừa phù hợp với đặc thù hoạt động thanh tra.
Quy định thống nhất nhưng có “độ mở” cho đặc thù
Khoản 3 Điều 14 Nghị định số 118/2025/NĐ-CP ngày 9/6/2025 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận Một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia quy định:
“Căn cứ vào đặc thù và yêu cầu quản lý theo từng lĩnh vực, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định các thủ tục hành chính không thực hiện tiếp nhận hồ sơ trực tiếp tại trụ sở Bộ phận Một cửa quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này nhưng phải áp dụng quy trình theo dõi việc tiếp nhận, xử lý hồ sơ, trả kết quả giải quyết quy định tại Nghị định này.”
Nội dung này cho thấy, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông được triển khai thống nhất trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, pháp luật cũng đã dự liệu “độ mở” để các bộ, ngành, địa phương có thể linh hoạt điều chỉnh đối với những lĩnh vực đặc thù và yêu cầu quản lý nhà nước, trong đó có thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Ý nghĩa của quy định này nằm ở chỗ: Tính thống nhất không bị phá vỡ, nhưng các thủ tục đặc thù, có yêu cầu bảo mật, tính chất nhạy cảm, hoặc liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của công dân thì người đứng đầu bộ, ngành, địa phương có thể quyết định không thực hiện tiếp nhận hồ sơ trực tiếp tại trụ sở Bộ phận Một cửa. Song điều quan trọng là, ngay cả trong trường hợp đó, quy trình tiếp nhận, xử lý, trả kết quả vẫn phải bảo đảm công khai, minh bạch và tuân thủ chuẩn mực chung.
Trong văn bản trả lời Thanh tra thành phố Đà Nẵng, TTCP nêu rõ: “Trong trường hợp cần thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tại trụ sở cơ quan thì Thanh tra thành phố báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố xem xét, quyết định theo quy định nêu trên.”
Có thể thấy, đây không chỉ là chỉ dẫn về mặt thủ tục, mà còn là sự nhấn mạnh về trách nhiệm quản lý, điều hành. Việc đặt thẩm quyền quyết định cho Chủ tịch UBND thành phố vừa bảo đảm tính linh hoạt, vừa giữ được sự kiểm soát chặt chẽ, tránh tình trạng mỗi đơn vị “tự chọn cách làm” dẫn tới thiếu đồng bộ.
Dịch vụ hành chính công phải đồng bộ, chất lượng
Thực tế thời gian qua, Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Đà Nẵng đã phát huy hiệu quả trong việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp. Nhiều thủ tục được rút ngắn thời gian xử lý, công khai tiến độ giải quyết qua Cổng dịch vụ công trực tuyến. Đây là bước tiến quan trọng giúp Đà Nẵng nhiều năm liền nằm trong nhóm dẫn đầu về chỉ số cải cách hành chính (PAR Index) và sự hài lòng của người dân.
Tuy nhiên, riêng đối với một số lĩnh vực của ngành Thanh tra, từ hướng dẫn của TTCP, có thể thấy Đà Nẵng cần tập trung vào hai định hướng chính. Đó là, rà soát toàn bộ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Thanh tra thành phố, phân loại rõ thủ tục nào có thể thực hiện tại Trung tâm Hành chính công, thủ tục nào có thể tiếp nhận tại trụ sở cơ quan. Đồng thời, xây dựng quy trình chuẩn để bảo đảm dù thủ tục được tiếp nhận ở đâu thì người dân, tổ chức vẫn được cung cấp dịch vụ hành chính công với chất lượng tương đương, minh bạch và thuận tiện.
Trong dài hạn, việc ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường số hóa hồ sơ, kết nối dữ liệu giữa Trung tâm Hành chính công và hệ thống nội bộ của Thanh tra thành phố cũng là giải pháp quan trọng, vừa nâng cao hiệu quả quản lý, vừa tạo sự thuận tiện cho người dân.
Tóm lại, thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thanh tra cần phù hợp đặc thù nhưng không xa rời nguyên tắc chung. Đây cũng là cơ sở để bảo đảm phục vụ người dân, tổ chức được thuận lợi, minh bạch.
