Ông Võ Văn Bảy, Chánh Thanh tra Uỷ ban Dân tộc phát biểu tại hội nghị triển khai công tác thanh tra, kiểm tra chính sách dân tộc, giai đoạn 2021-2025 (Nghệ An, tháng 7/2022). Ảnh: T.H

Trong 5 năm từ 2016- 2020, Thanh tra Ủy ban Dân tộc, Thanh tra Ban Dân tộc và cơ quan làm công tác dân tộc của 52 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tiến hành 675 cuộc thanh tra, kiểm tra (507 cuộc thanh tra, 168 cuộc kiểm tra) thực hiện chính sách dân tộc. Trong đó, Ban Dân tộc của 48 tỉnh, thành phố đã tiến hành 469 cuộc thanh tra, 125 cuộc kiểm tra, 4 tỉnh có cơ quan làm công tác dân tộc tiến hành 40 cuộc kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc trên địa bàn các tỉnh; Thanh tra Ủy ban Dân tộc tổ chức tiến hành 41 cuộc thanh tra, kiểm tra (30 cuộc thanh tra chuyên ngành, 8 cuộc thanh tra hành chính, 3 cuộc kiểm tra) thực hiện chính sách dân tộc.

Đối với thanh tra chuyên ngành, đã tập trung vào những nội dung chính sách như: Việc tổ chức triển khai, thực hiện chính sách hỗ trợ di dân thực hiện định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ; tổ chức thực hiện Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn vùng DTTS, dự án thành phần của chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững gồm cả nguồn vốn do Chính phủ Ai Len tài trợ giai đoạn 2011- 2017; thực hiện Quyết định 1592/2009 và Quyết định 755/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn.

Tổ chức triển khai, thực hiện đề án phát triển kinh tế - xã hội vùng các dân tộc Mảng, La Hủ, Cống, Cờ Lao theo Quyết định 1672/2011 của Thủ tướng Chính phủ; thực hiện Quyết định 2085/2016 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017 -2020,  Quyết định 2086/2016 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các DTTS rất ít người giai đoạn 2016 -2025.

Thực hiện Nghị định 116/2016 của Thủ tướng Chính phủ và các chính sách đối với học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú, học sinh bán trú và trường phổ thông dân tộc nội trú, Nghị định 134/2006 về chế độ cử tuyển vào các cơ sở công lập và chính sách cán bộ, công chức, viên chức người DTTS theo Thông tư 02/2014 giữa Bộ Nội vụ và Uỷ ban Dân tộc; công tác tuyển sinh và chế độ, chính sách đối với học sinh là người DTTS...

Thanh tra trách nhiệm UBND một số tỉnh trong việc thực hiện chế độ cử tuyển, công tác tiếp nhận và phân công công tác cho người học theo chế độ cử tuyển của địa phương; chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS; việc cấp một số ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng DTTS và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn; việc thực hiện đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS; công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các chính sách dân tộc tại TP Hà Nội, kiểm tra thực hiện kết luận thanh tra tại tỉnh Quảng Bình và Bắc Kạn...

Đối với thanh tra hành chính, đã tiến hành thanh tra việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, công tác phòng, chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, thực hiện quy chế dân chủ tại 8 đơn vị trực thuộc. Qua đó, giúp các đơn vị của Uỷ ban Dân tộc nhận ra khuyết điểm, tồn tại và kịp thời khắc phục, không để xảy ra sai phạm lớn trong giai đoạn 2016 - 2020.

Trong giai đoạn này, Thanh tra Uỷ ban Dân tộc đã phát hiện và kiến nghị xử lý về tài chính 235,3 tỷ đồng. Tổng số tiền các đối tượng thực hiện kết luận thanh tra đã nộp vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra Uỷ ban Dân tộc là 5,2 tỷ đồng.

Cùng với đó, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được thực hiện nghiêm túc, đúng thẩm quyền, không để tồn đọng. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, phòng ngừa trong công tác phòng, chống tham nhũng, nên cả giai đoạn chưa phát hiện vụ việc tham nhũng.

Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An công bố quyết định thanh tra việc thực hiện các chính sách dân tộc tại huyện Thanh Chương. Ảnh: Thanh Tần

Để góp phần tham mưu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc quản lý, chỉ đạo tốt các chính sách dân tộc trong phạm vi cả nước theo chức năng, nhiệm vụ được giao, đồng thời giúp trưởng ban dân tộc các địa phương thực hiện tốt công tác tham mưu quản lý Nhà nước về công tác dân tộc trên địa bàn các tỉnh, thành, trong giai đoạn 2021- 2025, công tác thanh tra tiếp tục được tổ chức, triển khai có hiệu quả gắn việc nêu cao vai trò, trách nhiệm, góp phần thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021- 2025 và những năm tiếp theo vừa được Chính phủ phê duyệt.

Đối với công tác thanh tra, tập trung chủ động xây dựng kế hoạch công tác thanh tra, kiểm tra trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; tổ chức triển khai công tác thanh tra, kiểm tra các dự án, chính sách; tăng cường công tác giám sát hoạt động của các đoàn thanh tra, đôn đốc xử lý sau thanh tra kịp thời, đạt hiệu quả, trong đó triển khai một số đoàn kiểm tra việc thực hiện các kết luận, xử lý sau thanh tra tại các địa phương.

Thực hiện tốt công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt quan tâm chú trọng giải quyết kịp thời những vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp của đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa và miền núi; xử lý kịp thời, không để đơn thư tồn đọng, kéo dài. Cùng với đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xác minh thông tin, kết luận, đề xuất, kiến nghị xử lý đối với những vụ việc khiếu nại, tố cáo.

Triển khai các kế hoạch về phòng, chống tham nhũng, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng, lãng phí; chủ động đề xuất thanh tra đối với tổ chức, cá nhân có biểu hiện tham nhũng. Kịp thời thẩm tra, xác minh, kết luận, đề xuất xử lý các vụ việc tham nhũng xảy ra khi được giao.