Nước đóng bình ở các trường học không thể xem nhẹ chất lượng. Ảnh: Tràng An

Khó kiểm soát được nguồn nước uống ở trường

Khảo sát một số trường tiểu học, trung học trên địa bàn TP Hà Nội, tình trạng phổ biến hiện nay là các trường đều ký hợp đồng với một công ty cung cấp nước bình nhựa (loại 20 lít). Đây cũng là nguồn nước uống chính của học sinh, nhất là học sinh bán trú.

Vấn đề nước uống ở trường học là thiết yếu chứ không hề nhỏ. Thế nhưng, khi phỏng vấn ngẫu nhiên với 10 phụ huynh thì 6 người khẳng định không biết loại nước con em mình uống là loại nước gì, có đạt chuẩn hay không; 2 người trả lời có biết lờ mờ về tên loại bình con mình uống ở trường và 2 phụ huynh biết chính xác loại nước con mình uống.

Một thực tế khác, sau khi ký hợp đồng với nhà trường để cung cấp nước uống bình, ngoài những yêu cầu, cam kết trong hợp đồng là cung cấp nước đủ theo số lượng, đảm bảo vệ sinh... thì việc nhà trường thực hiện quy trình kiểm tra chất lượng nước của đơn vị cung cấp là gần như không có. Do vậy, khó có thể nói, phụ huynh có thể kiểm soát được nguồn nước của con em mình uống tại trường.

Nhiều nguy hại từ việc tái sử dụng vỏ bình

Theo một số nghiên cứu khoa học, không có một công ty sản xuất nước đóng chai nào khuyên người tiêu dùng nên tái sử dụng những chai nhựa, bởi về cơ bản, chai nhựa sử dụng một lần không được thiết kế để có thể tái sử dụng nhiều lần. Chất liệu của chúng sẽ hao mòn từ những vết xước, kéo theo các chất hóa học rò rỉ ra nước uống. Bên cạnh đó, nếu có sử dụng chất tẩy rửa và nước ấm làm sạch thì lại làm suy giảm chất liệu của nhựa và tăng khả năng thẩm thấu hóa học.

Một chất hóa học nguy hại được phát hành từ những sản phẩm nhựa tái sử dụng, bao gồm cả những chai nước có tên Bisphenol A (BPA). Đây là một chất hóa học tổng hợp có khả năng ảnh hưởng đến hệ thống hooc-môn của cơ thể.

Nguy cơ từ những chiếc vỏ bình khuyến cáo dùng 1 lần nhưng lại dùng nhiều lần. Ảnh: Tràng An

Hầu hết các chuyên gia cho rằng, lượng BPA có thể xâm nhập vào nước uống và thực phẩm từ sản phẩm nhựa là rất nhỏ. Những lo ngại đến từ quá trình tích lũy lâu dài là có cơ sở. Do đó, có thể dẫn tới nhiều nguy cơ về sức khỏe nếu các loại vỏ bình được khuyến cáo dùng một lần lại được dùng nhiều lần, với thời gian kéo dài.

Đáng chú ý, với các loại nhựa PET hay PETE, vật liệu làm nên hầu hết những chai nước dùng 1 lần như nước ngọt, nước trái cây, nước khoáng không được khuyến khích tái sử dụng. Những chai nhựa làm từ polycarbonate (PC) là thứ đặc biệt bạn nên tránh bởi BPA thường được tìm thấy bên trong các sản phẩm làm từ vật liệu này.

Sẽ thanh tra, kiểm tra nhiều cơ sở nước đóng bình

Thực tế nguồn nước đóng bình trên thị trường nhiều như ma trận và khó kiểm soát được chất lượng đang là nguy cơ đe dọa vệ sinh an toàn nước uống cho xã hội nói chung và không loại trừ sẽ bị trà trộn, “lọt” vào cung cấp cho các trường học.

Theo Chánh Thanh tra Bộ Y tế Đặng Văn Chính, cách đây 2 năm, các lực lượng thanh tra đã thực hiện thanh tra, kiểm tra khá mạnh về chất lượng nước đóng chai, đóng bình. Kết quả là, nhiều đơn vị có sai phạm, vi phạm đã bị xử lý, thậm chí một số cơ sở, nhà máy sản xuất nước bình còn buộc phải đóng cửa. Cũng khoảng thời gian này, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh đã kiểm tra được 466 cơ sở và chỉ ra 114 cơ sở (24,4%) vi phạm về điều kiện vệ sinh, 121 cơ sở (25,9%) vi phạm về điều kiện trang thiết bị dụng cụ và 134 cơ sở (28,7%) vi phạm về nguồn nước sử dụng để sản xuất...

Mặc dù gần đây việc thanh tra, kiểm tra về chất lượng nước đóng chai, đóng bình chưa nhiều nhưng trong tháng 2 và 3/2016, một số địa phương đã thực hiện việc thanh tra, kiểm tra. Trong đó, Nghệ An ghi nhận 22/27 mẫu nước ở cơ sở đóng chai, đóng bình đạt tiêu chuẩn; Hà Giang tạm giữ giấy chứng nhận công bố hợp quy nước uống đóng chai, bình 1 cơ sở, xử phạt hành chính 8 cơ sở.

Chánh Thanh tra Bộ Y tế cho biết, vừa qua, một số cơ quan, đơn vị cũng thực hiện thanh tra, kiểm tra nước đóng chai, đóng bình thế nhưng không làm đại trà. Thanh tra Bộ Y tế cũng làm một số đoàn thanh tra, kiểm tra lĩnh vực này nhưng có tính chất làm điểm để hướng dẫn cho các đơn vị về mặt nghiệp vụ. Sắp tới đây, các lực lượng của Thanh tra Bộ Y tế sẽ triển khai các đoàn thanh tra, kiểm tra trên diện rộng về chất lượng và điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm của các cơ sở nước đóng chai, đóng bình.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin đến vấn đề nước bình học đường sau khi có cuộc làm việc với các cơ quan chức năng của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Tràng An