Từ 1/1/2026, sổ BHXH giấy chỉ cấp khi người lao động yêu cầu

Hiện nay, người lao động đã có thể tham khảo quá trình tham gia BHXH và nhiều thông tin khác bằng ứng dụng VssID - ứng dụng BHXH số.

VssID cung cấp thông tin về thẻ BHYT, quá trình tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; thông tin hưởng các chế độ BHXH (một lần, ốm đau, thai sản...); lịch sử khám, chữa bệnh BHYT...

Ngoài ra, VssID cho phép người dùng tra cứu các thông tin về mã số BHXH; cơ quan BHXH; cơ sở khám, chữa bệnh cấp giấy nghỉ hưởng chế độ BHXH; cơ sở khám, chữa bệnh ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT; đơn vị tham gia BHXH; tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT...

VssID còn tích hợp các dịch vụ công trực tuyến trên ứng dụng, bao gồm: Cấp lại thẻ BHYT do hỏng, mất; chuyển địa bàn hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH; thay đổi hình thức lĩnh hoặc thông tin người hưởng BHXH; đăng ký tài khoản cho con; cấp lại sổ BHXH không thay đổi thông tin; cấp lại sổ BHXH do thay đổi thông tin; ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp.

Nhưng VssID không phải là sổ BHXH điện tử, chưa có giá trị pháp lý thay thế cho sổ BHXH giấy trong việc giải quyết các thủ tục hưởng chế độ BHXH của người lao động.

Điều này sẽ thay đổi khi Luật BHXH 2024 có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025. Khoản 2 Điều 26 luật mới quy định: “Sổ BHXH được cấp cho từng người bằng bản điện tử, bản giấy và có giá trị pháp lý, hiệu lực thi hành như nhau”,

Đồng thời, quy định rõ, “chậm nhất đến ngày 01/01/2026, thực hiện cấp sổ BHXH bằng bản điện tử và sổ BHXH bằng bản giấy được cấp khi người tham gia BHXH yêu cầu”

Sổ BHXH chứa đựng những thông tin nhân thân cơ bản của người lao động, ghi nhận việc đóng, hưởng và giải quyết các chế độ. Dữ liệu về sổ BHXH được cập nhật chính xác, kịp thời, đối chiếu thông tin và quản lý theo quy định.

Vẫn theo quy định của Luật BHXH mới, trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đăng ký tham gia BHXH, cơ quan BHXH có trách nhiệm cấp sổ BHXH. Trường hợp không cấp sổ BHXH thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Chậm nhất đến đầu 2027, phải đủ điều kiện thực hiện giao dịch điện tử BHXH

Luật BHXH 2024 cũng quy định thêm về giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH tại Điều 26.

Theo đó, cơ quan, tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH thì thực hiện giao dịch điện tử với cơ quan BHXH theo quy định của Luật này và pháp luật về giao dịch điện tử.

Hồ sơ, chứng từ sử dụng trong giao dịch điện tử thực hiện phù hợp với quy định của pháp luật về giao dịch điện tử. Giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH có giá trị pháp lý, hiệu lực thi hành tương đương với giao dịch bằng bản giấy.

Đáng chú ý, luật mới quy định, “chậm nhất đến ngày 01/01/2027, cơ quan BHXH phải bảo đảm điều kiện để thực hiện giao dịch điện tử thuộc lĩnh vực BHXH”

Chính phủ được sẽ quy định chi tiết về về giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH và việc điều chỉnh, cắt giảm, đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục thực hiện BHXH từ giao dịch bằng bản giấy sang giao dịch điện tử để bảo đảm thuận tiện cho người tham gia và người thụ hưởng BHXH.