(Thanh tra) - Sau hơn 2 tháng triển khai mô hình chính quyền 2 cấp, Đồng Nai cho thấy nhiều chuyển biến tích cực. Nhưng ở phường Trấn Biên, phường trung tâm lớn nhất tỉnh, phía sau mục tiêu tinh gọn bộ máy là áp lực công việc chồng chất, cho thấy những vấn đề cần được lý giải và điều chỉnh trong phân cấp quản lý.
Cải cách hành chính: Gọn tổ chức, nặng việc làm
Ngày 1/7/2025, mô hình chính quyền 2 cấp được vận hành trên toàn Đồng Nai. Kỳ vọng đặt ra là tinh giản bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, từ đó quản lý nhanh gọn, phục vụ Nhân dân tốt hơn.
Thế nhưng, ở phường Trấn Biên, nơi dân số hơn 200.000 người, quy mô rộng, nhu cầu hành chính cao nhất tỉnh, những khó khăn bước đầu đã xuất hiện. Chỉ trong hơn 2 tháng, phường tiếp nhận 6.642 hồ sơ thủ tục hành chính (TTHC), trong đó hồ sơ trực tuyến chiếm tới 91,43%, hồ sơ toàn trình đạt 44,2%. Tỷ lệ giải quyết đúng hạn là 96,94% - một con số không hề thấp, nhưng lại chưa đủ để làm hài lòng người dân (chỉ số hài lòng mới đạt 84,97/100, xếp hạng 92/95 toàn tỉnh).
Nguyên nhân không chỉ nằm ở cán bộ. Quyết định 694/QĐ-UBND ngày 6/8/2025 tạm giao biên chế cho Trấn Biên với 3 lãnh đạo UBND, 564 công chức văn phòng, 53 công chức kinh tế - hạ tầng đô thị, 34 văn hóa - xã hội, 18 trung tâm hành chính công (HCC), 137 công an phường, cùng hơn 1.200 viên chức trường học. Nhưng trên thực tế, khối lượng hồ sơ tăng đột biến sau sáp nhập, nhiều phòng, ban phải gánh 2-3 lĩnh vực, cán bộ kiêm nhiệm, làm việc quá tải. Với 18 cán bộ làm việc tại trung tâm HCC thì bình quân giải quyết 369 hồ sơ/người trong kỳ, tương đương 4,86 hồ sơ/người/ngày.
Bà Dương Phụng Hiếu - Chánh Văn phòng UBND phường Trấn Biên trải lòng: “Có những ngày cán bộ của trung tâm HCC chúng tôi xử lý hồ sơ đến tận tối muộn. Ai cũng xác định tinh thần phục vụ, không để người dân phải chờ, nhưng thật sự áp lực là rất lớn”.
Nỗ lực của cơ sở, kỳ vọng của người dân vẫn còn khoảng cách
Sức ép từ thực tiễn đang khiến cải cách hành chính ở Trấn Biên bộc lộ nhiều hạn chế cần được tháo gỡ.
Trước hết là lĩnh vực đất đai, vốn phức tạp, liên quan đến nhiều bên, trở thành “điểm nghẽn”. Tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn thấp hơn mức bình quân, có trường hợp người dân phải đi lại nhiều lần. Bác Nguyễn Thị Thời (62 tuổi) ở phường Trấn Biên chia sẻ: “Tôi phải nhờ con gái nộp hồ sơ online, nhưng nó đi bận đi làm, gặp trục trặc hệ thống nên vẫn phải mang giấy tờ bản cứng tới phường. Với người già như tôi, dùng điện thoại thông minh đã khó, giờ lại thêm bước đi lại, thấy mệt mỏi lắm”.
Đây là thực tế không thể phủ nhận, nhiều người ít am hiểu công nghệ, việc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến vì thế gặp trở ngại. Khi công nghệ đi nhanh mà thói quen chưa kịp theo, sự hài lòng khó đạt mức cao.
Thứ hai, hệ thống phần mềm ở phường còn lỗi, chưa đồng bộ. Hồ sơ hộ tịch, đăng ký kinh doanh đôi khi bị treo, cán bộ phải xử lý thủ công, kéo dài thời gian giải quyết. Kho lưu trữ hồ sơ chưa đạt chuẩn, thiếu nhân lực chuyên trách, dẫn đến số hóa hồ sơ chưa đạt như mong muốn.
Thứ ba, nghịch lý trong đánh giá: Cán bộ đã nỗ lực, giải quyết gần 97% hồ sơ đúng hạn, nhưng kết quả xếp hạng lại gần cuối tỉnh. Điều này phản ánh sự chưa cân đối trong cơ chế đánh giá về số lượng, độ phức tạp hồ sơ cần được đong đếm phù hợp hơn.
Theo báo cáo của UBND phường Trấn Biên, dân số đông, hồ sơ nhiều trong khi biên chế còn hạn chế, bộ máy sau sáp nhập chưa thật sự ổn định. Đây là nguyên nhân khiến cán bộ chịu áp lực lớn và cần có giải pháp điều chỉnh kịp thời.
Lắng nghe từ Trấn Biên để nghĩ cho toàn tỉnh
Từ thực tiễn phường Trấn Biên, nhiều kiến nghị rất cụ thể đã được đưa ra, phản ánh đúng nỗi niềm của cán bộ cơ sở. Họ mong được phân cấp, ủy quyền rõ ràng hơn trong chứng thực và đất đai, để hồ sơ không còn phải đi qua nhiều tầng nấc. Cùng với đó là đề nghị bổ sung biên chế hoặc ít nhất cho phép hợp đồng ngắn hạn ở các vị trí “nóng”, bởi khối lượng công việc hiện tại đã vượt xa sức chịu đựng của đội ngũ hiện có.
Công nghệ cũng là điểm nghẽn lớn. Phần mềm cần được đồng bộ, kho lưu trữ hồ sơ phải được đầu tư, nhân lực văn thư - lưu trữ cần được đào tạo để đáp ứng hàng nghìn hồ sơ mỗi tháng. Với nhóm người cao tuổi, vốn ít am hiểu công nghệ, kiến nghị tăng cường hỗ trợ trực tiếp, để không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số.
Những kiến nghị ấy không phải “xin thêm” mà là giải pháp rút ra từ thực tiễn hàng ngày. Nếu được lắng nghe và kịp thời điều chỉnh, mô hình chính quyền 2 cấp sẽ tránh tình trạng “gọn trên giấy, nặng ngoài đời”, trở thành bộ máy gọn gàng nhưng vận hành trơn tru, đem lại sự hài lòng thực sự cho Nhân dân.
