Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, Luật Cán bộ, công chức 2025 hướng đến xây dựng đội ngũ cán bộ "vừa hồng, vừa chuyên", lấy người dân làm trung tâm và phục vụ lợi ích quốc gia. Ảnh: Bảo Anh

Điều này nhằm hướng đến mục tiêu xây dựng một bộ máy hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, liêm chính và phục vụ Nhân dân.

Quy định cấm rõ ràng

So với Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), Luật Cán bộ, Công chức năm 2025 (Luật 2025) đã cụ thể hóa hơn các hành vi mà cán bộ, công chức không được làm. Đáng chú ý, Luật 2025 nghiêm cấm việc đăng tải, phát ngôn, phát tán thông tin sai lệch làm ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín của đất nước, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi công tác. Quy định này được đánh giá là phù hợp với bối cảnh truyền thông số phát triển mạnh, nơi mọi phát ngôn đều có thể lan truyền nhanh chóng và gây tác động lớn đến dư luận.

Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua Luật Cán bộ, công chức 2025. Ảnh: ITN

Ngoài ra, Luật 2025 cũng bổ sung quy định nghiêm cấm các hành vi gây bè phái, chia rẽ nội bộ hoặc tạo nhóm lợi ích trong cơ quan Nhà nước, điều chưa được nêu rõ trong luật trước đây. Việc đùn đẩy, né tránh trách nhiệm hoặc trì hoãn xử lý công việc mà không có lý do chính đáng cũng được luật hóa thành hành vi bị cấm, nhằm hạn chế tình trạng quan liêu, thiếu trách nhiệm vốn gây nhiều bức xúc trong thực tiễn.

Một điểm đáng chú ý khác là trách nhiệm của người đứng đầu được nhấn mạnh rõ ràng hơn. Lãnh đạo cơ quan, tổ chức sẽ chịu trách nhiệm liên đới nếu để xảy ra hành vi vi phạm đạo đức công vụ trong phạm vi mình quản lý. Điều này không chỉ thúc đẩy vai trò giám sát nội bộ, mà còn góp phần hình thành văn hóa trách nhiệm từ trên xuống trong bộ máy hành chính.

Theo TS Nguyễn Thị Lê Thu (Học viện Hành chính và Quản trị công), điểm mới này không chỉ là câu chuyện pháp lý mà còn là công cụ nâng cao đạo đức công vụ, nhất là khi người lãnh đạo phải làm gương và chịu trách nhiệm thật sự với tổ chức của mình.

Luật Cán bộ, công chức năm 2025 góp phần nâng cao đạo đức công vụ. Ảnh: ITN

Hướng đến một nền công vụ đổi mới, phục vụ

Điểm đột phá của Luật 2025 không chỉ dừng lại ở việc tăng cường kỷ cương, mà còn nằm ở tinh thần khuyến khích đổi mới. Luật quy định miễn hoặc giảm trách nhiệm cho cán bộ, công chức nếu có sai sót trong quá trình thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo vì lợi ích chung. Quy định này thể chế hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW và 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, được xem là bước đi quan trọng để khắc phục tình trạng sợ sai, sợ trách nhiệm trong hệ thống công vụ.

TS Nguyễn Thị Lê Thu (Học viện Hành chính và Quản trị công) cho rằng, Luật 2025 không chỉ siết chặt hành vi sai phạm mà còn mở ra hành lang pháp lý an toàn cho cán bộ đổi mới. “Đây là điều kiện cần thiết để công chức yên tâm đề xuất, thử nghiệm các giải pháp cải cách hành chính, đặc biệt trong quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay”, bà Thu nhấn mạnh.

Luật Cán bộ, Công chức 2025 đang thể hiện vai trò là công cụ quan trọng để chuẩn hóa hành vi công vụ, nhất là trong bối cảnh bộ máy hành chính đang chuyển mình theo mô hình quản trị hiện đại, tinh gọn và lấy người dân làm trung tâm.

Tuy nhiên, để những quy định của Luật 2025 có thể thực thi còn cần phải có cơ chế giám sát độc lập, minh bạch và loại bỏ cảm tính trong đánh giá cán bộ. Nội dung này sẽ được đề cập ở phần tiếp theo.

Bài 2: Từ hành lang pháp lý đến thực tiễn công vụ